Η δημιουργικότητα και η συλλογικότητα είναι στοιχείο της ταυτότητας των ανθρώπων της γειτονιάς της Αλεξάνδρου Σβώλου. Μια ιστορική γειτονιά του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Θέλοντας να δώσω την περιγραφή της κοινότητας αυτών των ανθρώπων και το ζωτικό τους χώρο στην αρχισυντάκτριά μου, είπα: Η γειτονιά της Αλεξάνδρου Σβώλου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, έχει τη μεγαλύτερη αναλογία ανά τμ στην πόλη, σε πανεπιστημιακούς, επιστήμονες, καλλιτέχνες κάθε είδους , συγγραφείς και δημοσιογράφους ανεξαρτήτως ηλικίας, αποτελώντας παράλληλα πέρασμα και στέκι των μποέμ και των φοιτητών της πόλης .
Προσωπικά έχω την εντύπωση πως ένας στους δύο έχει γράψει τουλάχιστον ένα βιβλίο ή ποιητική συλλογή, έχει blog, αρθρογραφεί ή εκδίδει κάποιας μορφής έντυπο, ή με άμεσο ή έμμεσο τρόπο ασχολείται με κάτι σχετικό με τα παραπάνω. Πιστεύω πως δεν έχουν χρόνο να βαρεθούν γιατί δεν προλαβαίνουν. Δεν υπάρχει κενό στην ατζέντα τους γιατί ανάμεσα στις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις και τα προσωπικά τους ενδιαφέροντα πρέπει να παραβρεθούν στις παρουσιάσεις , τις εκδηλώσεις και τις προσωπικές ή συλλογικές δραστηριότητες του άλλου, με πολιτιστικό και καλλιτεχνικό κυρίως περιεχόμενο αλλά και κοινωνική ευαισθητοποίηση.
Μην μπείτε επίσης στη διαδικασία να ξεκινήσετε μαζί τους πολιτική συζήτηση, αν δεν είστε σίγουροι για τα επιχειρήματά σας και δεν είστε καλά διαβασμένοι. Θα πάτε αδιάβαστοι. Θα μπορούσα να παραθέσω ένα μακρύ κατάλογο πανελληνίως γνωστών προσωπικοτήτων, αλλά σήμερα εδώ σ αυτό το κείμενο οδοιπορικό της ετήσιας φιέστας που έχουν καθιερώσει, όλοι αυτοί είναι άνθρωποι, μέλη ενός ζωντανού οργανισμού που λέγεται γειτονιά και την υπερασπίζονται με περηφάνια και πάθος .
Στα μικρά καφέ, μπαρ ή ρεστοράν που συναντάς κατά μήκος του δρόμου, η καλλιτεχνική πινελιά ή μια ιδιαίτερη άποψη αισθητικής και επικοινωνίας είναι διακριτές. Πολλά από αυτά είναι ιστορικά μαγαζιά που εδώ και δεκαετίες κράτησαν σε πείσμα των καιρών τον χαρακτήρα τους, αποτελώντας σήμα κατατεθέν αυτού του δρόμου και της ιστορίας του. Δε λείπουν φυσικά τα κάθε είδους ταχυφαγεία, που προσαρμόζουν το μενού και τις τιμές τους στον φοιτητικό προϋπολογισμό. Ένας πολύβουος δρόμος του κέντρου της Θεσσαλονίκης, που ενώνει τις εγκαταστάσεις της HELEXPO με την εμβληματική εκκλησία της Αγίας Σοφίας . Πυκνοδομημένος με πολυόροφες οικοδομές του προηγούμενου αιώνα, τα χαρακτηριστικά μικρά μπαλκονάκια, τα χρωματιστά ξύλινα παραθυρόφυλλα και τις μικρές αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, που σπάζουν τη συνήθη ομοιομορφία που έχουμε συνηθίσει στα αστικά κέντρα. Το κάθε ένα έχει τη δική του προσωπικότητα και μου δίνει την εντύπωση πως υπήρχε κατά την εποχή της δόμησής τους, ένας άτυπος διαγωνισμός-ανταγωνισμός, μεταξύ των κατασκευαστών τους. Νομίζω ότι ακούω τον τριγμό από το στενό ασανσέρ με την περίτεχνη σιδερένια πόρτα και μου ΄ρχονται από το φωταγωγό, οι μυρωδιές από τα φαγητά της ημέρας που ετοιμάζονται. Ξύλινα πατώματα που τρίζουν, μωσαϊκό στην κουζίνα και το χωλ, κουρτίνες που ανεμίζουν. Η φωνή της Άλκηστης μου τραγουδά στο αυτί, τα λόγια της Λίνας σε μουσική του Σταμάτη : « Τα πιο ωραία λαϊκά σε σπίτια με μωσαϊκά τα είχαμε χορέψει….» και καταλαβαίνω τη νοσταλγία αυτών των ανθρώπων και τον πόθο, να δώσουν στη γειτονιά τους ξανά τον ανθρώπινο χαρακτήρα της .
Δεν λείπουν βέβαια ανάμεσά τους τα κατασκευάσματα της στυγνής αντιπαροχής και της αισθητικής της, που κυριάρχησαν στη μετέπειτα εποχή. Ιστορικά κτίρια έχουν αλλάξει χρήση αλλά οι κάτοικοι αναφέρονται σ αυτά με τα παλιά τους ονόματα. Προτιμούν να μη χρησιμοποιήσουν το μονολεκτικό όνομα του σούπερ μάρκετ πολυεθνικής, αλλά να πουν «Στην παλιά Πυροσβεστική» όταν αναφέρονται σε μια συγκεκριμένη γωνία. Εκεί όπου η Αλεξ.Σβώλου συναντιέται με την Δημητρίου Γούναρη και το βλέμμα μπορεί να ταξιδέψει από τον θαλάσσιο ορίζοντα του Θερμαϊκού, ως την γνωστή Καμάρα (αψίδα του Γαλαίριου) τη Ροτόντα και την Άνω Πόλη, περνώντας από την Πλατεία Ναυαρίνου.
Η πρώτη συνάντηση με τον πυρήνα της πρωτοβουλίας «Το Δείπνο της Άνοιξης», ήταν ένα βροχερό Σάββατο στις αρχές Μαΐου , σ ένα από τα γραφικά καφέ της γειτονιάς. Πέρασα απλά για να δώσω μια πληροφορία που σκέφτηκα πως θα ήταν χρήσιμη στη διοργάνωση, γιατί καλώς ή κακώς από προσωπική φιλοσοφία, όταν μπορώ συνεισφέρω στο μέγεθος του δυνατού σε δράσεις εθελοντισμού είτε με αφορούν είτε όχι, το κάνω. Με κράτησαν για έναν καφέ. Αυθόρμητα άρχισα να ρουφάω τις πληροφορίες των συζητήσεών τους και να φωτογραφίζω τα στιγμιότυπα, σκεπτόμενη πως θα ήταν ωραίο θέμα η προσέγγιση της εκ των έσω παρατήρησης και καταγραφής της διαδικασίας . Ένα μικρό κειμενικό – φωτογραφικό ντοκυμαντέρ με «ωραίους» ανθρώπους, που αποφάσισαν πριν τρία χρόνια, να μιμηθούν το παράδειγμα της κίνησης των κατοίκων της Μπαρθελονέτα στην Βαρκελώνη.
Ένα κάλεσμα να κατέβουν οι γείτονες απ’ τα διαμερίσματά τους φέρνοντας τα φαγητά και τα ποτά τους σε μια συνάντηση που θα τους ένωνε, θα επαναπροσδιόριζε τις σχέσεις τους, θα περνούσαν από την τυπική καλημέρα, στο προσωπικό ενδιαφέρον και τη γνωριμία με τον γείτονα και τη γειτονιά τους, αφυπνίζοντας τις κοινωνικές τους ευαισθησίες, ως ενεργά μέλη πια μιας ζωντανής κοινότητας, που μοιράζεται όνειρα, αναζητήσεις και όμορφες στιγμές, σ ένα τραπέζι περίπου 500μ που στήθηκε το βράδυ της 10ης Ιουνίου κατά μήκος του δρόμου.
Ακόμη δεν έχω καταλάβει πώς ανέλαβα την επιμέλεια των μουσικών σχημάτων ούσα εκτός περιοχής. Δεν θυμάμαι να ρωτήθηκα καν. Ήταν μια ομόφωνη αυθόρμητη απόφαση της επιτροπής και δεν μπορούσα να αρνηθώ. Στην επόμενη δε συνάντησή μας, ο κος Γιώργος με βάφτισε «Αλεξ.Σβώλου της διασποράς» και το θέμα της «καταγωγής» μου έκλεισε.
Οι συναντήσεις γινόταν αργά το απόγευμα στα στέκια της περιοχής. Πρακτικά και οργανωτικά θέματα προέκυπταν συνεχώς κι ο συντονισμός αρκετά δύσκολο έργο.
Ποιος , που, πως, πότε, θα τυπώσει μπλουζάκια, αφίσες, θα φουσκώσει μπαλόνια, θα χορηγήσει τραπεζοκαθίσματα, κουταλομαχαιροπίρουνα, πιάτα και ποτήρια, φαγητά και ποτά που επιπλέον χρειάζονται. Τι γίνεται με τις άδειες από Δήμο και Τροχαία; Πως θα διαχειριστούμε αρνητικά σχόλια και συμπεριφορές ; Πως θα εξασφαλιστεί δωρεάν, θέση παρκινγκ για τους κατοίκους που θα πρέπει να απομακρύνουν τα οχήματά τους και λωρίδα κυκλοφορίας έκτακτης ανάγκης;
Πότε θα γίνει η αφισοκόλληση; Είναι έτοιμα τα πανό; Δεν είναι οικολογική η χρήση πλαστικών. Με ποιον να μιλήσουμε στην τάδε υπηρεσία ή φορέα; Θα φτάσουν τα φαγητά; Θα έχει κόσμο; Κι αν βρέξει; Μέρα και νύχτα και κυρίως αργά τη νύχτα η επικοινωνία στο inbox του fb έπαιρνε φωτιά.
Ανταλλάσσονταν πληροφορίες, ερωτήσεις, διευκρινήσεις, οδηγίες και προβληματισμοί, που προέκυπταν ανά πάσα στιγμή. Ασκήθηκε πίεση, διπλωματία αλλά και έκκληση στο φιλότιμο ανθρώπων, επαγγελματιών και φορέων. Και όσον αφορά το επικοινωνιακό κομμάτι, τα social media πήραν φωτιά, τα τοπικά μέσα βομβαρδίστηκαν με συνεντεύξεις και δηλώσεις και το πλέον καινοτόμο και δημιουργικό, ήταν το απολαυστικό βίντεο με πρωταγωνιστή τον κύριο Αντώνη και τη σκυλίτσα μασκότ της διοργάνωσης Μαρίκα, χάρις το δαιμόνιο μυαλό και ταλέντο του Περικλή.
Το οποίο μου χάρισε ταυτόχρονα, ίσως τα καλύτερα φωτογραφικά making of γυρίσματος.
ARVE Error: Mode: lazyload not available (ARVE Pro not active?), switching to normal mode
Το μεσημέρι της 10ης Ιουνίου άπαντες ήταν σε εγρήγορση. Οι κυρίες με κάππα κεφαλαίο της γειτονιάς της Αλεξ.Σβώλου, που όλο αυτό το διάστημα όργωναν την περιοχή πουλώντας στους επαγγελματίες της περιοχής το αυτοκόλλητο σήμα με το σύνθημα « Στηρίζω τη Γειτονιά μου» προκειμένου να συγκεντρωθούν τα χρήματα που ήταν απαραίτητα για τα τρέχοντα έξοδα, συνέχιζαν ακούραστες να κολλούν αφίσες comic με τους αστικούς μύθους της πόλης. Πιο πέρα, κρεμούσαν σε μια ιδιότυπη μπουγάδα από δέντρο σε δέντρο, λευκά μπλουζάκια με ζωγραφιές μαθητών, από τα νηπιαγωγεία και σχολεία της περιοχής, καλώντας τους φίλους τους στο κυνήγι θησαυρού που θα γίνει στη γιορτή. Στα παγκάκια των στάσεων ζωγραφιζόταν λευκά συννεφάκια και φρούτα.
Οργανώνονταν ομάδες για τη σκληρή δουλειά της φορτοεκφόρτωσης τραπεζοκαθισμάτων και ο Αλέξανδρος με σχήμα κρουστών ανεβοκατέβαιναν τον δρόμο, καλώντας με χιούμορ και ρυθμό τη γειτονιά να ετοιμάσει φαγητά και να κατέβει το βράδυ κάτω. Ομολογώ πως τα συνθήματα που επινόησε ο Στέφανος ήταν αξεπέραστα. Με παρόμοια διάθεση τα χαρισματικά κορίτσια της ΜεθΩδου των Τριών κάλεσαν το απόγευμα τον κόσμο να μοιραστεί μαζί μας το κέφι και τη χαρά ενός δείπνου με φίλους , ντύνοντας το κάλεσμά τους με τις νότες του βαλς της Ameli.
Μετά τις 8.30 Το Δείπνο της Άνοιξης άρχισε να υποδέχεται τους καλεσμένους του και ανάμεσά τους και οικογένειες Σύρων προσφύγων, που φιλοξενούνται σε σπίτια της πόλης κι αυτό που έγινε ήταν μοναδικό.
Σ ένα δρόμο περίπου 600μ ακούγονταν σε διαφορετικά σημεία οι μουσικοί που εθελοντικά συμμετείχαν.
Τζαζ μελωδίες και αυτοσχεδιασμοί από το Elevation Trio και ξεσηκωτικοί ρυθμοί από την ομάδα κρουστών του Κρατικού Ωδείου και του σχήματος κρουστών του Αλέξανδρου Ιωάννου. Περσικό σαντούρι και συνθέσεις της Ε. Ρεμπούτσικα Omid Tahmasembour. Ρομαντικοί ήχοι ακορντεόν και κιθάρας αλλά και γλυκιές ερμηνείες από τα κορίτσια της ΜεθΏδου των Τριών. Πιο πέρα οι Hejazz Collective ξεσήκωναν με τους Balkan ρυθμούς τους. Το Μουσικό Πολύτροπο από το ΑΠΘ, διέσχιζε την Αλεξ. Σβώλου με χορευτικά και μουσικά δρώμενα και τραγούδια βγαλμένα από την ελληνική παράδοση, μαγεύοντας και παρασύροντας στο χορό τον κόσμο που γλεντούσε με την ψυχή του.
Η φωνή του Γιάννη Διονυσίου με τους ΓιαΓιαΚω ταξίδεψαν μικρούς και μεγάλους, που κάθονταν σε καθίσματα, πεζούλια αλλά και την άσφαλτο, στα μονοπάτια του ρεμπέτικου.
Μια ανεπανάληπτη πολύχρωμη και πολυσυλλεκτική ατμόσφαιρα χαράς, συγκίνησης, κεφιού!
Μικροί πύργοι από τάπερ, περιφερόμενα ταψιά σ έναν άτυπο διαγωνισμό του καλύτερου μουσακά, χωριάτικης πίτας, μυδοπίλαφου και ογκραντέν, δίπλα σε ζεστά κρεατικά και ποτά για κάθε γούστο. Η πόλη συναντήθηκε φορώντας την καλή της διάθεση και η γειτονιά άνθισε.
Με σταματούσαν περαστικοί ανεξαρτήτου ηλικίας ρωτώντας: «Το οργανώνει ο δήμος;» «Είναι κάποιος σύλλογος;»
Στην απάντηση « Είναι Το Δείπνο της Άνοιξης και είναι πρωτοβουλία της γειτονιάς της Αλεξ. Σβώλου, για να έρθουν οι άνθρωποί της αλλά και οι Θεσσαλονικείς πιο κοντά» τα πρόσωπα φωτίζονταν εντυπωσιασμένα, τα μπράβο έβγαιναν στη στιγμή, για να τα διαδεχτεί το αγωνιώδες ερώτημα «Θα είστε εδώ και αύριο; Θα γίνει και του χρόνου;»
Η Δήμητρα φεύγοντας μου είπε πως μέσα στη βδομάδα θα έχουμε συνάντηση απολογισμού με την ομάδα.
Είπα λοιπόν να κάνω ένα προσωπικό γρήγορο απολογισμό και κατέληξα: 5.000 επισκέπτες που ήρθαν, μοιράστηκαν, διασκέδασαν. 10.000 μάτια που είδαν κατέγραψαν και φύλαξαν στη μνήμη τους εικόνες και συναισθήματα.
5.000 ψυχές που ενώθηκαν.
Εκατοντάδες παιδιά που έπαιξαν με φίλους και γονείς γνωρίζοντας την άλλη διάσταση της γειτονιάς τους.
Χιλιάδες άνθρωποι που συναντήθηκαν ή ξανασυναντήθηκαν με αφορμή το γεγονός τυχαία ή προγραμματισμένα.
Χιλιάδες παρέες που γλέντησαν, 5.000 « Στην υγειά μας», χαμόγελα, αγκαλιάσματα, όμορφες κουβέντες. Χιλιάδες σ’ αγαπώ, μου αρέσεις, σε θέλω, που αντιλήφθηκα και από διακριτικότητα δεν φωτογράφισα.
Δεκάδες χιλιάδες πολίτες που έμαθαν κι ενδιαφέρθηκαν γι αυτό και ίσως το τολμήσουν στη δική τους γειτονιά.
Χιλιάδες μπράβο σε όσους συμμετείχαν και συνεισέφεραν μ οποιοδήποτε τρόπο σ αυτό ! Ήταν τιμή μου να γίνω έστω και για λίγο μέλος αυτής της οικογένειας.
Η καρδιά της Θεσσαλονίκης χτύπησε δυνατά στην Αλεξ. Σβώλου!
Σας αφήνω με τα λόγια του δικού μας Διονύση «Ας κρατήσουν οι χοροί!»
Κείμενο – φωτογραφίες : Μαρία Μαυρίδου
