«Δέκα νέοι ηθοποιοί, έρχονται σήμερα και τραβούν από το χώμα και τη λάσπη δεκαετιών, αυτή την θαμμένη ιστορία. Δανείζουν τις φωνές, τα σώματα, την αντίληψη και την ευαισθησία τους, για να δώσουν φωνή σε εκείνους που την έχασαν», γράφει στο artplay.gr ο σκηνοθέτης Γιάννης Καλαβριανός με αφορμή την παράσταση «Η Τάξη μας» που μετά τον Θ.Ο.Κ ( 26 Φεβρουαρίου) κάνει πρεμιέρα στις 17 και 18 Ιουνίου στο Φεστιβάλ Αθηνών. Και διαπιστώνει πως «η αλήθεια δεν θα αποκαταστήσει ποτέ αυτό που συνέβη. Η αλήθεια δεν είναι τόσο ισχυρή. Αλλά μόνο με την παραδοχή της, μπορούμε να καθαρίσουμε τις πληγές της μνήμης».
« Στις 10 Ιουλίου του 1941 και ενώ η Πολωνία βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή, σε μια μικρή πόλη, το Γιεντβάμπνε, οι Πολωνοί καθολικοί κάτοικοι, συγκέντρωσαν όλους τους Εβραίους γείτονές τους, τους έβαλαν σε έναν στάβλο και τους έκαψαν. Τα γεγονότα της ημέρας εκείνης και ο πόνος ο οποίος σημάδεψε ανεξίτηλα της ζωές των κατοίκων της, δραστών και επιζώντων, παρέμειναν στο σκοτάδι για σχεδόν 60 χρόνια, μετατρέποντας το Γιεντβάμπνε σε σύμβολο της φιμωμένης Ιστορίας.
Δέκα νέοι ηθοποιοί, έρχονται σήμερα και τραβούν από το χώμα και τη λάσπη δεκαετιών, αυτή την θαμμένη ιστορία. Δανείζουν τις φωνές, τα σώματα, την αντίληψη και την ευαισθησία τους, για να δώσουν φωνή σε εκείνους που την έχασαν.
Η επισήμως αποδεκτή αφήγηση των γεγονότων, παρουσίαζε ως δράστες της δολοφονίας, τους Ναζί κατακτητές της περιοχής. Μέχρι τη στιγμή που μια κινηματογραφίστρια, η Ανιέσκα Άρνολντ, συναντά επιζώντες, αναζητά αρχεία, διασταυρώνει μαρτυρίες και ανατρέπει τα πάντα. Αποδεικνύει πως αληθινοί δράστες της σφαγής δεν ήταν οι Γερμανοί, αλλά οι συντοπίτες και γείτονες των θυμάτων, καθολικοί Πολωνοί.
Και έτσι ξεκίνησε ένας τεράστιος διάλογος σχετικά με την αφήγηση της Ιστορίας και την κατά το δοκούν εκμετάλλευσή της. Έγιναν ταινίες, συνέδρια, γράφτηκαν άρθρα, βιβλία και το θεατρικό έργο «Η τάξη μας».
Οι ηλικιωμένοι μάρτυρες των περιστατικών, κυνηγήθηκαν και προπηλακίστηκαν. Κάποιοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη τους, 60 χρόνια μετά τη σφαγή…
Η επιστημονική προσέγγιση των ιστορικών γεγονότων και η συστηματική μελέτη τους, η αναζήτηση των αιτιών, η ερμηνεία και η προσπάθεια ανασύνθεσης του παρελθόντος, επηρεάζονται περισσότερο από διεπιστημονικούς, μεθοδολογικούς, ανθρωπολογικούς παράγοντες, σε σχέση με άλλους τομείς της επιστημονικής έρευνας. Το γεγονός αυτό, πέρα από την αδιαμφισβήτητη δυσκολία του, καθιστά την Ιστορική επιστήμη, ως μία από τις γοητευτικότερες και πιο ζωντανές των επιστημών.
Η αλήθεια δεν θα αποκαταστήσει ποτέ αυτό που συνέβη. Η αλήθεια δεν είναι τόσο ισχυρή. Αλλά μόνο με την παραδοχή της, μπορούμε να καθαρίσουμε τις πληγές της μνήμης».
Γιάννης Καλαβριανός
*Φωτογράφοι: Γιώργος Γιάννου, Χρήστος Θεοδώρου
