Ακριβής ανατόμος του ανθρώπινου χαρακτήρα και των ιδιομορφιών του, δημιουργός γοητευτικών ηρώων που ακροβατούν και αρκετές φορές ξεπερνούν τα ανθρώπινα όρια, μέσα από αφηγήσεις παράδοξες, απρόβλεπτες, υπαινικτικές και ατμοσφαιρικές, δομημένες με μέτρο και ρυθμό, η Πατρίτσια Χάισμιθ, μια από τις σημαντικές αμερικανίδες συγγραφείς που αναδείχθηκαν μετά τον πόλεμο, υπήρξε μια βιρτουόζος του suspense novel και ταυτίστηκε με ένα είδος αστυνομικής αφήγησης και ενός ιδιόμορφου μυθιστορήματος αγωνίας με φανατικούς αναγνώστες.
«Ουσιαστικά στα μυθιστορήματά της δεν υπάρχουν καλοί και κακοί , δεν υπάρχει ο κλασικός διαχωρισμός, με το μυστήριο και την λύση του, εδώ δεν τακτοποιείται σχεδόν ποτέ τίποτα. Και όλα αντιστρέφονται. Αυτό έχει να κάνει με την δική της ζωή , καθώς δεν προερχόταν από μια σταθερή οικογένεια», εξηγεί ο Ανδρέας Αποστολίδης, συγγραφέας, σκηνοθέτης και μεταφραστής των έργων της που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Άγρα» με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία του βιβλίου «Η κραυγή της κουκουβάγιας».
«Στην κουκουβάγια, γραμμένη το 1961 σε ηλικία 40 ετών, η Χάισμιθ χρησιμοποιεί μια αφήγηση πολύ καθημερινή που όμως σιγά σιγά εισχωρεί σε γεγονότα που ξεφεύγουν από την συνηθισμένη πραγματικότητα. Έτσι δημιουργείται ένα εφιαλτικό σκηνικό όπου είναι μπλεγμένοι οι ήρωες, κάτι που μπορεί να δημιουργείται τόσο από δικές τους εσωτερικές εντάσεις, όσο και από προκαταλήψεις ή παρανοήσεις. Η ιστορία περιγράφει την ζωή του Ρόμπερτ που κατηγορείται για έναν φόνο που δεν έχει κάνει αλλά είναι πολύ δύσκολο να το αποδείξει».
Οι ήρωές της είναι πολλές φορές η ίδια
Ιδιόρρυθμη και εσωστρεφής για πολλούς, η Χάισμιθ, είχε μια έντονη, πολύπλοκη σχέση με τη μητέρα της που την ενέπνευσε και σε έργα της.
«Η προσωπική της ζωή είναι μια σειρά από ανεπιτυχείς έρωτες με άλλες γυναίκες. Στα βιβλία της υπάρχει συνεχώς ένα κλίμα ασφυκτικής πίεσης από την κοινωνία», αναφέρει ο γνωστός μεταφραστής.
«Το άλλο μεγάλο χαρακτηριστικό της ως προς την αστυνομική αφήγηση, είναι ότι για πρώτη φορά καθιέρωσε έναν χαρακτήρα επαναλαμβανόμενο στα πέντε βιβλία της, τον Τομ Ρίπλευ, έναν δολοφόνο με σχιζοφρενικές εκφράσεις στη συμπεριφορά του, ωστόσο εξαιρετικά γοητευτικό , που βρίσκεται υπό καταδίωξη και στο τέλος ο αναγνώστης ταυτίζεται περισσότερο μαζί του θέλοντας να παραμείνει ελεύθερος. Εκεί αλλάζουν όλες οι καθιερωμένες σχέσεις για το πώς διαβάζεται ένα αστυνομικό μυθιστόρημα ».
Οι ήρωες της Χάισμιθ περιέχουν βιωματικά της στοιχεία που διαχέονται, αλλά ουσιαστικά χρησιμοποιεί ένα προσωπικό συγγραφικό σύστημα που δεν είναι άμεσα αυτοβιογραφικό.
Ο Αποστολίδης δεν παραλείπει να σημειώσει και ένα ακόμη χαρακτηριστικό της που είναι τα ταξίδια της στον κόσμο. «Εκεί που ταξίδευε, έγραφε βιβλία με ήρωες που έχουν φύγει από την Αμερική και υπάρχει μια αμφιβολία γύρω από την ταυτότητά τους. Πρόκειται για ανθρώπους που αναρωτιούνται ποιοι ακριβώς είναι», καταλήγει.
Μάνια Ζούση
Πηγή : Νέα Σελίδα
