«Η μοναδικότητα, όμως, αυτού του έργου είναι ότι δεν αφήνει τον αναγνώστη εγκλωβισμένο στην κρίση της ζωής του αλλά τον προτρέπει στην αδελφοσύνη, στον έρωτα, στη συμπόνια, στην αγάπη, σε συναισθήματα που κάνουν την ψυχή να ανταποκρίνεται στο τώρα». Αυτά αναφέρει μεταξύ άλλων στο artplay.gr η ηθοποιός Βάσια Χρονοπούλου με αφορμή την παράσταση «Νύχτες», βασισμένη στις «Λευκές Νύχτες» του Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι, που ανεβαίνει από τους Apparatus, σε δική της σκηνοθεσία, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Θέατρο 104. Σημειώνει η Βάσια:
«Το πρώτο έργο του Ντοστογιέφσκι που είχε πέσει στα χέρια μου ήταν «Ο Παίχτης». Ήμουν στο Γυμνάσιο και θυμάμαι πως τότε είχα ταραχτεί πολύ από την αναπότρεπτη τύχη του ήρωα και τη μάταιη προσπάθειά του να ξεπεράσει τα πάθη του. Στεναχωρήθηκα πολύ, δεν ήμουν ώριμη αρκετά να αποκοπώ από τα γεγονότα της ιστορίας και να μείνω στην ουσία και στο νόημα του έργου. Μετά από κάποια χρόνια διάβασα τους «Αδερφούς Καραμαζόφ» και ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα πως όσα διάβασα ήθελα να τα μοιραστώ με τον κόσμο, να ακουστούν αυτά τα λόγια. Δεν καταπιάστηκα τότε με τη θεατρική μεταφορά του συγκεκριμένου βιβλίου, αλλά σίγουρα ανάγκασα με το ζόρι ένα-δυο φίλους να το διαβάσουν! Η αποκάλυψη που μου έγινε σε αυτό το βιβλίο ήταν ότι ένιωσα να λυτρώνεται η ψυχή μου, να γεμίζει με αγάπη και αποδοχή για τον κόσμο. Έτσι και με όλα τα υπόλοιπα έργα του Ντοστογιέφσκι που διάβασα στη συνέχεια, μου φανερώθηκε το μεγαλείο της τέχνης του.
Στις «Λευκές Νύχτες» η λύτρωση δίνεται ξεκάθαρα στον αναγνώστη, μ’ ένα πικρό μεν αλλά γλυκό τέλος που μόνο χαμόγελο αφήνει. Είναι ένα έργο εμποτισμένο με αγάπη, παρ’ όλο που κεντρικό θέμα είναι η μοναξιά. Δυστυχώς, είναι τρομακτικό το πόσο μόνοι είναι οι άνθρωποι, πόσο ανάγκη έχουν να μιλήσουν. Αναλώνονται όλοι στην καθημερινότητα, σε προβλήματα που ουσιαστικά δεν είναι προβλήματα, σε όνειρα πολύ μακρινά αλλά και σε γεγονότα του παρελθόντος. Το παρόν του κάθε ανθρώπου είναι σα να μην υπάρχει, σαν ο χρόνος μας να μετριέται με όσα έγιναν και όσα θα θέλαμε να γίνουν. Ο κεντρικός ήρωας του έργου είναι ένας ήρωας χωρίς ιστορία, γεμάτος μόνο με όνειρα, αποκομμένος από την πραγματικότητα και το ανθρώπινο πλήθος.
Στη θεατρική μεταφορά του έργου θελήσαμε με τους συνεργάτες μου να μείνουμε στη διφορούμενη σημασία του ονείρου. Όλοι οι ήρωες αμφιταλαντεύονται μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας. Η διαρκής σκέψη των όσων θέλουν να κάνουν τους αφήνουν αιωρούμενους στο παρόν, σε ένα παραλήρημα, ενώ ο χρόνος παράλληλα κυλάει και φεύγει. Λέει ο ονειροπόλος μας «Πού πήγες και τις κήδεψες τις καλύτερες μέρες σου; Έζησες ή δεν έζησες; Κοίτα, κάθεσαι και λες στον εαυτό σου, κοίτα πώς αρχίζει και ξαπλώνει το κρύο σ’ όλον τον κόσμο. Θα περάσουν κι άλλα χρόνια και θα ‘ρθει στο κατόπι τους η σκοτεινή μοναξιά, θα ‘ρθουν τα γηρατειά και θα τρέμεις, κι η ακεφιά κι η θλίψη θα ‘ρθουν κατόπι τους.» Παρ’ όλη τη θέρμη των συναισθημάτων, το πάθος των ονειροφαντασιών, την πρόκληση των στόχων που ταλανίζουν την ψυχή των ηρώων, αναπόφευκτα έρχεται η ερώτηση «έζησες ή δεν έζησες». Η μοναδικότητα, όμως, αυτού του έργου είναι ότι δεν αφήνει τον αναγνώστη εγκλωβισμένο στην κρίση της ζωής του αλλά τον προτρέπει στην αδελφοσύνη, στον έρωτα, στη συμπόνια, στην αγάπη, σε συναισθήματα που κάνουν την ψυχή να ανταποκρίνεται στο τώρα. Οδηγείται ο αναγνώστης σε μια εσωτερική ευδαιμονία και στην αποδοχή πως ακόμα και η μοναξιά και η θλίψη υπάρχουν πάντα στη ζωή ενός ανθρώπου και ίσως είναι ο δρόμος μερικές φορές για να πλησιάσουμε τον εαυτό μας και να ανακαλύψουμε την ήδη υπάρχουσα ευτυχία μας που αγνοούμε. Οι άνθρωποι ξεχνάμε να είμαστε ευτυχισμένοι”
Συντελεστές
Μετάφραση: Άρης Αλεξάνδρου
Διασκευή – Σκηνοθεσία: Βάσια Χρονοπούλου
Σκηνικά – Κοστούμια: Λένα Λέκκου
Φωτισμοί: Δημήτρης Μπαλτάς
Επιμέλεια κίνησης: Φαίδρα Σούτου
Μουσική σύνθεση: Γιώργος Κοσμίδης
Βοηθός σκηνοθέτη: Μάνθα Καραδήμα
Φωτογραφίες – Αφίσα: Αντώνης Λέκκος
Παίζουν: Σταύρος Μαρκάλας, Ντένια Στασινοπούλου, Κωνσταντίνος Αρνόκουρος, Μάρω Μελισσάρη
Παραστάσεις: Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15
Τιμές εισιτηρίων: 12 ευρώ (κανονικό), 8 ευρώ (φοιτητικό & άνω των 65), 5 ευρώ (ανέργων & ατέλειες)
Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Γκάζι (πλησίον σταθμού «Κεραμεικός»)
Τηλέφωνο κρατήσεων: 210 3455020
Προβολή – Επικοινωνία: Δημήτρης Χαλιώτης, 6977 570142
