“Τον χειμώνα του 1988-89 ήμουν 17 χρονών. Πιο ερωτευμένος από ποτέ, πιο ρομαντικός από ποτέ, ήθελα να αφιερώσω όλη μου τη ζωή στην ποίηση, να μην δουλέψω ποτέ -όπως έλεγε ο Ρεμπώ, να ανατινάξω τον κόσμο όπως έλεγε ο Τζιμ Μόρισον, ξαπλωμένοι με την αγαπημένη μου στα πατώματα, αγκαλιά στα παλιά μικροαστικά διαμερίσματα της πλατείας Βικτωρίας, ακούγαμε Syd Barret, Joy Division και Cure, βγαίναμε βόλτες στη Πλατεία Αμερικής και το Πεδίο του Άρεως, διαβάζαμε πολλή λογοτεχνία και βλέπαμε μανιωδώς ασπρόμαυρο σινεμά και πειραματικό θέατρο, όπου μπορούσαμε να το ανακαλύψουμε”.
Έτσι ξεκινάει η αφήγηση του σκηνοθέτη Τάσου Σαγρή στο artplay.gr με αφορμή την πρεμιέρα του έργου του Κάφκα “Η Μεταμόρφωση” το Σάββατο 31 Οκτωβρίου στο Θέατρο Πόρτα. Και συνεχίζει:
“Ένα βροχερό βράδυ, που δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ, βρέθηκα χωρίς να θυμάμαι πώς και γιατί σε ένα σκοτεινό δρομάκι στα Ιλίσια, μπροστά σε εκείνο το σκοτεινό κτήριο που έμοιαζε σαν πύργος ενός ξεπεσμένου δούκα, πληρώσαμε ένα εισιτήριο στην είσοδο, μετά από λίγο τα φώτα της αίθουσας έσβησαν και ξαφνικά βρέθηκα παντελώς απροετοίμαστος μπροστά στο υπέρτατο, μεγαλειώδες τέρας που ονομαζόταν Δημήτρης Ποταμίτης, στην παράστασή του, “Μεταμόρφωση” του Φραντς Κάφκα.
Θυμάμαι το Δέος· αυτό θυμάμαι. Θυμάμαι μια παράσταση φωτισμένη με ιερές δάδες- και όμως ξέρω πως δεν υπήρχανε δάδες εκεί- θυμάμαι έναν Μύστη, κάποια πολύ αρχαία φιγούρα ενός πολύ αρχαίου θεάτρου, χωρίς όμως να είναι κάτι παλιό αυτό που έβλεπα, μάλιστα όλοι μας ήμασταν σίγουροι πως μοιραζόμαστε μαζί με τον Ποταμίτη το μέλλον του κόσμου και όχι το παρελθόν του. Για ένα φρικτό, σκοτεινό μέλλον που είχε έρθει να μας προειδοποιήσει, αυτό σίγουρα το θυμάμαι!
Όποιος αναρωτιέται τώρα ξαφνικά “τι απέγινε ο Δημήτρης Ποταμίτης”, η απάντηση είναι, χάθηκε μες την οχλοβοή και τη ρουτίνα του κόσμου, ενός κόσμου ανίκανου να κατανοήσει και να αξιολογήσει το μέγεθος της τέχνης και μαζί όλων αυτών που δεν υπάρχει κώδικας μέτρησής τους. Άλλωστε, το χάραγμα που αφήνει μια παράσταση στην ψυχή σου για χρόνια δεν γίνεται να υπάρξει ταμειακή μηχανή να το μετρήσει.
Από την άλλη, όποιοι, φυσικά πολλοί λιγότεροι, αναρωτιέστε τι έγινε εκείνο το παιδί που είδε εκείνη την παράσταση εκείνο το βράδυ, αυτό είναι πολύ πιο εύκολο να απαντηθεί.
Νιώθω πως έχουμε ένα χρέος απέναντι στους καλλιτέχνες και τους επαναστάτες του παρελθόντος, που οι προσπάθειές τους έμειναν μισές. Με κάποιο τρόπο, σηκώνοντας αυτό το σπασμένο κόκκινο νήμα, συνεχίζουμε να φτιάχνουμε και εμείς τώρα τα δικά μας ημιτελή τραγούδια και τις δικές μας ανολοκλήρωτες επαναστάσεις.
Υπό αυτή τη λογική, σκηνοθετώντας τη “Μεταμόρφωση” 32 χρόνια μετά από εκείνη τη σκοτεινή βραδιά στο θέατρο του Δημήτρη Ποταμίτη, ξανασυναντώ εκείνο τον ερωτευμένο έφηβο, περιπλανιέμαι ξανά και ξανά στην ίδια παράξενη τρομακτική ιστορία, στην ίδια χειμωνιάτικη Αθήνα ή την Πράγα του Κάφκα- αυτές τις παλιές, πολυδαίδαλες πόλεις που φιλοξενούν τα αιώνια όνειρα και τους καθημερινούς εφιάλτες μας.
Ο νεαρός ήρωας του Φραντς Κάφκα, Γκρέγκορ Σάμσα, ξυπνά ακόμα και σήμερα, κάθε πρωί, σε κάθε πλευρά της Ευρώπης, πηγαίνει με βήματα βαριά και αποθαρρυμένα στην ίδια βαρετή δουλειά, μέχρι εκείνο το πρωινό που… “ξύπνησε από ένα κακό όνειρο και βρέθηκε στο κρεβάτι του μεταμορφωμένος σε γιγαντιαίο παράσιτο… Τι μου συνέβη, συλλογίστηκε;”
Τι θα συμβεί σε όσους δεν μπορούν να υπακούσουν τους κανόνες, σε όσους δεν θα μπορούν να επαναλάβουν τις ίδιες επιβεβλημένες μηχανικές κινήσεις; Οι μέρες γίνονται όλο και πιο σκοτεινές και τα βράδια απαγορεύεται να συναντιόμαστε πλέον. Οι άνθρωποι κοιτάζουν ο ένας τον άλλον με καχυποψία, σαν όλοι να κουβαλάνε μέσα τους μια αρρώστια που κατατρώει την ψυχή τους. Η αμφιβολία, ο φόβος, το διαρκές άγχος, οι κρίσεις πανικού χαρακώνουν τα πρόσωπά μας, έχουμε ξεχάσει να φροντίζουμε πραγματικά ο ένας τον άλλον και τώρα αυτό είναι απαραίτητο περισσότερο από ποτέ. Περιπλανιέμαι και αναζητώ μια έξοδο κινδύνου. Με κάποιο τρόπο πρέπει να βρεθεί μια έξοδος κινδύνου.
Τα αντικείμενα και τα πρόσωπα μοιάζουν να ανατινάζονται και την ίδια στιγμή να μένουν ακίνητα σαν μια παλιά φθαρμένη φωτογραφία μιας μεγάλης έκρηξης.
Η τέχνη, το θέατρο, η μουσική, οι άνθρωποι της τέχνης, οι άνθρωποι που υπηρετούν τη τέχνη, οι άνθρωποι που βρίσκουν θεραπεία σε αυτή. Μανιασμένοι ετοιμάζουμε παραστάσεις, συνωμοτώντας ενάντια στους νόμους της αγοράς και της κυβέρνησης πιστεύοντας πως με κάποιο τρόπο χρωστάμε στην πόλη μια θεραπεία. Μια θεραπεία που θα πρέπει να ανακαλύψουμε όλοι μαζί!
Η παράσταση εξερευνά μια θεατρική πράξη εξπρεσιονιστική αλλά όχι εκδηλωτική, ένα πολύ βαθύ συναίσθημα που καταπνίγεται, μένει κρυφό, ανεκδήλωτο. Μηχανισμοί της νεύρωσης που καμία μορφή ψυχανάλυσης δεν μπορεί να κατανοήσει. Συμπαθητικές, τρυφερές, μοναχικές τραγωδίες, οι εποχές που αλλάζουν και όμως όλα μένουν ίδια για πάντα· έως την στιγμή της εσωτερικής έκρηξης, έως τη Μεταμόρφωση.
Τάσος Σαγρής
Μετάφραση, Σκηνοθεσία: Τάσος Σαγρής
Φωτισμοί: Γιώργος Παπανδρικόπουλος
Video art: Άλκηστις Καφετζή, Kipseli Film Coop, Void Optical Art Laboratory, Μίλτος Αρβανιτάκης
Κατασκευή Μάσκας: Κοραλία Κρικελλή
Φωτογραφίες: Γιώργος Νικολαΐδης, Κώστας Τσιρώνης, Τάκης Βεκόπουλος
Παραγωγή: +ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ [Πειραματικών Τεχνών]
Παίζουν: Σίσσυ Δουτσίου, Στέβη Φόρτωμα, Μάνος Τσίζεκ, Λουκία Ανάγνου, Θωμάς Χαβιανίδης
Μουσική: Whodoes + Radiohead, Arvo Part, Einsturzende Neubauten,
Jani Christou, Godspeed You Black Emperor, Max Richter
Παραστάσεις: Από 31 Οκτωβρίου έως 2 Ιανουαρίου
Μέρα και ώρα παραστάσεων: Σάββατο στις 21.30
Τιμές εισιτηρίων: Kανονικό: 12€, 10€ (Φοιτητικό , Ανέργων, ΑμεΑ, Άνω των 65)
Διάρκεια: 65 λεπτά
Πληροφορίες: 6951407792 | http://theinstitute.info
