Του ΒΑΣΙΛΗ ΡΟΥΒΑΛΗ
Ο λόγος του Γεώργιου Βιζυηνού είναι συγκεκριμένος. Διαθέτει την πνοή ενός συγγραφέα επιπέδου που «έζησε» σε συγκεκριμένες χωροχρονικές συνθήκες για την εξέλιξη της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Δεν είναι τυχαία η πρόσληψή του από το σύγχρονο αναγνωστικό κοινό, παρά τις όποιες δυσκολίες που κρύβει ο καθαρευουσιάνικος λόγος του (κάτι εκ παραλλήλου γενόμενο στην περίπτωση της αναγνωστικής σύμβασης με το λεξιλόγιο του Παπαδιαμάντη). Σε επίπεδο θεατρικό, οι όποιες προσεγγίσεις έχουν γίνει, κατά καιρούς, από σκηνοθέτες και θιάσους, στο σύμπαν του Βιζυηνού, είναι συζητήσιμες˙ άλλοτε ενδιαφέρουσες (έως και ενθουσιαστικές) κι άλλοτε προδιαγεγραμμένα αρνητικές (κυρίως λόγω της δυσκολίας στη «μεταφορά» του πεζογραφικού λόγου σε θεατρικό περιβάλλον).
Η έλξη του Βιζυηνού είναι δεδομένη αφ’ ης στιγμής οι άνθρωποι του θεάτρου, στο τωρινό παρόν, αναζητούν κείμενα προς διαχείριση πάνω στη σκηνή. Εύλογα ο ιδιόρρυθμος συγγραφέας, με σημαντικές σπουδές στη ψυχολογία και στη φιλοσοφία, καλλιέργησε στα διηγήματα του μια αφηγηματική διάσταση που όντως παραμένει ελκυστική.
Αυτήν ακριβώς τη διάσταση, είναι φανερό, επιδιώκει να «υφαρπάξει» από το Βιζυηνό και να την εντάξει στο σκηνικό του πλαίσιο ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Κώστας Παπακωνσταντίνου. Ο λόγος, εν προκειμένω, για την παράσταση που βασίζεται στο διήγημα «Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως» και παίζεται (θα παίζεται για αρκετές εβδομάδες) κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Κυρίαρχη αντίδραση του θεατή που γνωρίζει τη λογοτεχνική διάπλαση του Βιζυηνού είναι η έκπληξη: γιατί «ανεβαίνει» ως θεατρικό κείμενο, σε τι αποσκοπεί, ποια επίγευση δημιουργεί;… Με όποιες αμφίβολες σκέψεις εισέλθει κανείς στην αίθουσα (στο χώρο, συγκεκριμένα, της Μουσικής Βιβλιοθήκης Λίλιαν Βουδούρη), με άλλες τόσες αντιστρόφως ανάλογες θα εξέλθει. Η αίσθηση της «μεταφοράς» λησμονείται άμεσα καθώς οι τρεις ηθοποιοί (μαζί με τον μουσικό που συμμετέχει εμπράγματα με το πιάνο στην άκρη του λιτού και λειτουργικού σκηνικού) διαχειρίζονται τον λόγο του συγγραφέα με υποδειγματική άνεση. Όχι μόνον εκφέρουν σωστά τη γλωσσική ιδιαιτερότητα αλλά, το κυριότερο, κατορθώνουν να εισχωρήσουν στο θυμικό των θεατών, να διαπλάσουν κυριολεκτικά τον διηγηματικό ειρμό σε μια συμπαγή θεατρική ροή. Είναι η σκηνοθετική ματιά που κερδίζει στα σημεία, με την έννοια ότι η μινιμαλιστική δραματοποίηση του Κ. Παπακωνσταντίνου αποφέρει την ουσία: οι ηθοποιοί κινούνται λαγαροί, διαυγείς και ξεκάθαροι ερμηνευτικά. Μάλλον κάπως έτσι θα ήθελε κι ο ίδιος ο συγγραφέας: ένας ηλικιακά ώριμος ποιητής και μια νεαρή όμορφη κοπέλα αναζητούν διέξοδο στον τρυφερό πόθο που ανακαλύπτουν ο ένας για τον άλλον πάνω σ’ ένα πλοίο που κάνει τη διαδρομή Πειραιά-Νάπολης. Ο πατρικός λόγος, η τετραγωνισμένη λογική που συνεπάγεται, προβάλλει αντίσταση και αντιδράσεις. Κι όμως, ο Βιζυηνός καταφέρνει μέσα από το διήγημά του να περάσει το μήνυμα του «όλα γίνονται εάν θέλουν αυτά». Και κάπως έτσι ο σκηνοθέτης με την ομάδα του λειτουργούν. Κι αξιοποιούν τον χιουμοριστικό τόνο, τη ρομαντική αίσθηση των συναισθημάτων που φουντώνουν, τον έντονο σχολιασμό για τα κοινωνικώς πρέπει στην ατομική βούληση για ζωή και ευτυχία.
Είναι άξιο αναφοράς το γεγονός ότι ο Κώστας Παπακωνσταντίνου και η ομάδα του, «Ξανθίας», δοκιμάζονται σε ανάλογης λογικής κείμενα. Στόχος είναι η διερεύνηση του ελληνικού λογοτεχνικού δέκατου ένατου αιώνα μέσα από το «φασματοσκόπιο» της θεατρικής γλώσσας, εάν υπολογιστεί ότι έχουν μεταφέρει κείμενα του Μητσάκη, του Παπαδιαμάντη, του Εφταλιώτη. Πρωτότυπο και καθ’ όλα ελκυστικό αυτό.
*Ο Σύλλογος Οι Φίλοι της Μουσικής και η Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών εγκαινιάζουν με αυτό το έργο έναν νέο θεσμό, το Θέατρο στη Βιβλιοθήκη, εντάσσοντας στο πρόγραμμά της, για φέτος κάθε Δευτέρα και Τρίτη (9.00 μ.μ.), θεατρικές παραστάσεις για ενήλικο κοινό, που έχουν ως αφετηρία τη λογοτεχνία και τη μουσική.
Συγγραφέας Γεώργιος Βιζυηνός
Σκηνοθεσία Κώστας Παπακωνσταντίνου
Μουσική Νίκος Κολλάρος
Κινησιολογία Μαργαρίτα Τρίκκα
Σκηνογραφία-Ενδυματολογία Μαρία Καραθάνου
Φωτισμοί Γιώργος Αγιαννίτης
Σχεδιασμός αφίσας Polka Dot Design
Φωτογραφίες Νίκος Βαρδακαστάνης
Παραγωγή «Ξανθίας» Α.Μ.Κ.Ε.
Παίζουν Ελισσαίος Βλάχος, Χαρά Δημητριάδη, Αγγελική Μαρίνου, Κώστας Παπακωνσταντίνου
Μουσικός επί σκηνής Νίκος Κολλάρος
Τιμές εισιτηρίων
€ 12,00
€ 8,00 (φοιτητικό, ομαδικό)
€ 5,00 (άνεργοι, σπουδαστές δραματικών σχολών, ΑμεΑ)
