«Βρέθηκα για πρώτη φορά στην Επίδαυρο και, καθώς στεκόμουν στο κέντρο, ένιωσα μεγάλη ηρεμία, ένιωσα σαν να γύριζα στο σπίτι μου… Αυτό το αίσθημα πήγαζε από μέσα μου. Γι’ αυτό πιστεύω ότι μπορούμε εκεί να παίξουμε το θέατρο Νο
στην αρχέγονή του μορφή». Με αυτά τα λόγια ο δάσκαλος Gensho Umewaka περιέγραψε την πρώτη του επαφή, σήμερα το πρωί, με το αργολικό θέατρο, όπου τον Ιούλιο θα παρουσιάσει, μαζί με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό την ραψωδία λ της Οδύσσειας, την Νέκυια, παιγμένη από έναν ιαπωνικό θίασο Νο, στη σκηνική γλώσσα αυτής της πανάρχαιας θεατρικής παράδοσης.
«Εμείς οι δυτικοί δεν διαθέτουμε την κατάλληλη γλώσσα για να προσεγγίσουμε την αρχαία ποίηση», παραδέχτηκε ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, στη συνάντηση που είχαν οι συντελεστές της παράστασης με τους δημοσιογράφους. «Το Νο, μέσα από τη γλώσσα της σιωπής και της αφαίρεσης, μέσα από τη μεταφυσική ποίηση, έχει τα κατάλληλα εργαλεία για κάτι τέτοιο», είπε, συμπληρώνοντας πως «αν αυτή η συνάντηση επιτύχει, μπορεί να μας διδάξει δρόμους πλησιάσματος του αρχαίου δράματος», ενώ συνόψισε τις συγγένειες του θεάτρου Νο με την αρχαία τραγωδία στη μη δραματουργική αφηγηματική δομή, στον έμμελο λόγο, στην απόσταση από το ρεαλισμό, καθώς και στα δομικά παραστασιακά στοιχεία των μουσικών, του χορού και της χρήσης της μάσκας.
Σχολιάζοντας τη σημερινή επίσκεψη στο αργολικό θέατρο με τον δάσκαλο Gensho, ο Γιώργος Λούκος σημείωσε πως «σήμερα στο κέντρο της Επιδαύρου μίλαγε το παλιό Νο και το νιώσαμε αμέσως παιδί του Σοφοκλή», ενώ χαρακτήρισε εξαιρετικά σπάνια τη συνάντηση δύο τόσο ιστορικών θεατρικών παραδόσεων στην ίδια σκηνή.
Φωτογραφίες: Εύη Φυλακτού
Όπως τόνισε ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, η όψη του έργου είναι ιαπωνική, ενώ οι δικές του «λεπταίσθητες παρεμβάσεις» αφορούν την προσαρμογή, καθώς και «αποχρώσεις της ρυθμολογίας». Το σκηνικό βασίζεται στην κινησιολογία του Νο, που θα προσαρμόσει στην Επίδαυρο η Εύα Μανιδάκη.
Το Θέατρο Νο έλκει την καταγωγή του από πολεμικούς χορούς που χορεύονταν προκειμένου να διατηρηθεί υψηλό το φρόνημα του στρατού. Είναι θέατρο εξωτερικού χώρου, ακόμη κι αν παίζεται σε κλειστό χώρο και η σκηνή του είναι πάντα σταθερή, με μοναδική διακόσμηση ένα ζωγραφισμένο πεύκο, ενώ είναι ιδιαίτερα στυλιζαρισμένο και χρησιμοποιεί δεδομένους αυστηρούς κώδικες. Οι ηθοποιοί του εκπαιδεύονται από την παιδική τους ηλικία, όπως ο δάσκαλος Gensho, που εκπαιδευόταν από την ηλικία των δύο ετών.
Στην παράσταση της Νέκυιας παίρνουν μέρος 3-4 ηθοποιοί για τους κύριους ρόλους, 10 άτομα που αποτελούν τον χορό, 4 μουσικοί και ένας ή δύο βοηθοί σκηνής που είναι πάντα παρόντες και συμμετέχουν στο έργο.
Η Νέκυια θα κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο Τόκιο, στις αρχές Ιουλίου, ενώ στην Επίδαυρο θα παρουσιαστεί στις 24-25 Ιουλίου.
Στρατής Αρτεμισιώτης
