featured Θέατρο

Μιχαήλ Μαρμαρινός: Η χειρονομία του ελάχιστου μιας ιαπωνικής ραψωδίας

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός υποκλίνεται στην μικρή φόρμα, στην χειρονομία του ελάχιστου, στην πολυτιμότητα ενός μπιζού και την αξία ενός κομψοτεχνήματος, σκηνοθετώντας στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής από τις 16 Νοεμβρίου, ένα έργο της παράδοσης του Θεάτρου Νο, με τίτλο “Tο τραγούδι της αιώνιας θλίψης”, σε μουσική Φίλιππου Τσαλαχούρη και τη Ρένη Πιτακή στην ερμηνεία του Πνεύματος της πριγκίπισσας Υο-κι-χι.

« Πρόκειται για άλλη μια Νέκυια. Κι είναι ένας ακόμη  λόγος που αυτό το έργο με ερέθισε», ομολογεί στο artplay.gr ο διεθνής Έλληνας σκηνοθέτης. «Η Νέκυια και το δέκατο κεφάλαιο της Πολιτείας του Πλάτωνα, η αφήγηση για τον άλλο κόσμο, η συνάντηση των ζωντανών με τους νεκρούς».

Μιλά με πάθος για την «υψηλή τέχνη του ελάχιστου με την  τρομακτική πυκνότητα που είναι μια σωματική πυκνότητα».

Ένα είδος για μεγάλους ρολίστες,  σκηνοθέτες και ερμηνευτές. «Οι performers είναι στα όριά τους . Όρια στο τι σημαίνει λόγος ,κίνηση, χειρονομία, μέλος ακόμα και μέσα στην πρόζα. Απηχείται από μακριά μια προσωδία χωρίς εξωτερική πρόθεση και φόρμα,  με ένα τρόπο μέσα από το νόημα», σημειώνει.

Ο Μαρμαρινός υπογραμμίζει την «υψηλή λογοτεχνία και έναν υπαινικτικό, αλληλοσυμπληρωματικό διάλογο, αλλά και έναν συναρπαστικό πολιτισμό, εξαιρετικά εξελιγμένο και εκπαιδευμένο με την αδιάκοπη, αδιατάρακτη, άρρωγμη συνέχεια αιώνων θεάτρου  όπως το Νο, που φτάνει έως σήμερα μεταφέροντας παλαιότητες από την εποχή των πηγών.

Επειδή όλα αυτά μας αφορούν λόγω της υπάρξεως του αρχαίου δράματος με το οποίο έχει τρομακτική συγγένεια όχι μόνο δομική, στρουκτουραλιστική, αλλά επί της ουσίας, είναι επόμενο να επανέλθω με κάτι που θεωρώ συναρπαστικό ως αφηγηματική λογοτεχνία. Μια μικρή ιαπωνική ραψωδία, που έχει όλα τα στοιχεία της ωδής και της προσωδίας εγγεγραμμένα μέσα της και πάνω στο ίδιο το κείμενο».

Ποια στοιχεία συναντάς σε αυτήν την τέχνη και με ποια από αυτά μπολιάζεις την δική σου σκευή, ρωτήσαμε τον δημοφιλή σκηνοθέτη και εκείνος μας απάντησε : «Το σημείο στο οποίο συναντιέμαι μαζί τους είναι ένα σημείο όχι ανακάλυψης αλλά αποκάλυψης στοιχείων. Είδα στην γραφή τους και στον τρόπο τους πράγματα τα οποία εν σπέρματι χρησιμοποιούσα και νομίζω ότι ήταν και δικές μου ανακαλύψεις ή εφευρέσεις ας το πούμε έτσι, που ωστόσο εκείνοι έχουν από το 800 μ.Χ. Σαν πινελιές πολύ λεπτού τρόπου αφηγηματικότητας  που δεν κρατάει την τυπική δραματικότητα της ευκρίνειας των δραματικών προσώπων αλλά το ίδιο το πρόσωπο γλιστρά στην αφήγηση. Αυτά είναι στοιχεία που χρησιμοποιώ και εγώ  όταν δουλεύω στο αρχαίο δράμα. Κρατάω στοιχεία αφηγηματικότητας από το έπος και την ραψωδία, ενώ εκείνοι τα έχουν οργανωμένα σε κώδικα με ένα τρόπο που το θεωρούν εξαιρετικά τολμηρό για τότε που συνέβη, καθώς δεν είχαν έναν Αριστοφάνη να τους τα θυμίσει».

Καλεσμένος στα γενέθλια του θεάτρου Νο του Τόκιο ο Μαρμαρινός είχε την δυνατότητα να δει σχεδόν όλα τα έργα του, και να έρθει σε επαφή με την λογοτεχνία του είδους. “Tο τραγούδι της αιώνιας θλίψης” είναι βασισμένο σε ένα πραγματικό γεγονός που έχει συμβεί στην Κίνα το 700μ. Χ

Αποδίδεται στον συγγραφέα Komparu Zenchiku που θεωρείται απ’ τους σημαντικότερους ποιητές, σκηνοθέτες, ηθοποιούς και θεωρητικούς στην ιστορία του θεάτρου Νο.

Σύμφωνα με τον μύθο, η εξαιρετικής ομορφιάς πριγκίπισσα Υο-κι-χι έχασε τη ζωή της στην κοιλάδα Μπέγκαϊ. Ο αυτοκράτορας της Κίνας Γκένσο, συντετριμμένος από την απώλεια, αναθέτει σε έναν Μοναχό του Ταό να αναζητήσει τον τόπο που κατοικεί το πνεύμα της. Με τη βοήθεια ενός Χωρικού, ο Μοναχός φθάνει στην Κατοικία της Μεγάλης Αγνότητας. Όταν εκείνος πρέπει να φύγει, εκείνη καταρρέει και μένει στον πύργο της Αιώνιας Ζωής.

«Είναι ένα πολύ υψηλό ποίημα, μια ελάχιστη πέρλα, ένα κόσμημα, μια μικρή ραψωδία με όλα τα χαρακτηριστικά σε μέγεθος και πυκνότητα. Και ταυτόχρονα μια πολύ υψηλή λογοτεχνία που δεν μπορεί παρά να σου θυμίσει ακόμη και χαικού μερικές φορές», σχολιάζει ο Μ. Μαρμαρινός.

Μάνια Ζούση

Η παράσταση θα ανέβει 16, 17, 22, 23, 29, 30 Νοεμβρίου και 1, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 14, 15 και 16 Δεκεμβρίου.

Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινός

Μουσική: Φίλιππος Τσαλαχούρης

Σκηνή – Κοστούμια: Εύα Μανιδάκη

Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ

Επιμέλεια κίνησης: Τάσος Καραχάλιος

Κατασκευή μάσκας: Μάρθα Φωκά

Πρόσωπα

Πνεύμα της Υο-κι-χι: Ρένη Πιττακή

Μοναχός του Ταό – Μάγος: Ανθή Ευστρατιάδου

Χωρικός: Άρης Νινίκας

Πρόσωπο της σκηνής: Τάσος Καραχάλιος

Χορός: Θανάσης Ακοκκαλίδης, Νίκος Ζιάζιαρης, Στέλιος Θεοδώρου-Γκλίναβος, Παναγιώτης Ιωσηφίδης, Ιώκο-Ιωάννης Κοτίδης, Φοίβος Μαρκιανός

Μουσικοί: Παναγιώτης Γιοχάλας (κλαρινέτο), Άλκηστις Μισούλη (βιόλα), Θεανώ Παπαδάκη (βιολί), Φίλιππος Τσαλαχούρης (φλάουτο)

Τιμές εισιτηρίων: 15, 20 ευρώ

Φοιτητικό – παιδικό: 10 ευρώ