Αποτέλεσμα λεπτομερούς, αναλυτικής έρευνας και με συνθετικές αρετές εργασίας, με την επιμέλεια, την προσοχή, την φροντίδα και την βασανιστική αγωνία που ένας δημιουργός αφιερώνει στο δημιούργημά του, η παράσταση «Αρτό/Βαν Γκογκ, avec un pistolet»
σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη ανεβαίνει στο θέατρο Σημείο κάθε Σάββατο και Κυριακή. Με σαφή κατεύθυνση και ξεκάθαρη δραματουργική σύνθεση, η σκηνοθέτης παραδίδει μια διάφανη μυθοπλασία εύληπτης αφήγησης καταφέρνοντας να δημιουργήσει μια γενναία παράσταση για την υπεράσπιση μιας ιδέας από έναν άνθρωπο που μάχεται επί πενήντα λεπτά για έναν άλλον! Αυτή είναι και παραμένει η γοητευτική δύναμή της. Αφορμή στάθηκε ένα πραγματικό γεγονός, όταν το 1947 στο Παρίσι ο Αντονέν Αρτό ύστερα από εννέα χρόνια ψυχιατρικού εγκλεισμού, δίνει διάλεξη σε ένα αμφιθέατρο γεμάτο με διάσημους διανοούμενους και ψυχίατρους της εποχής και τίτλο «Βαν Γκογκ, ο αυτόχειρας της κοινωνίας». Στόχος του μια γενναιόδωρη επιχειρηματολογία που περιστρέφεται γύρω από το ότι «ο Βαν Γκογκ δεν ήταν τρελός, ήταν ξεχωριστός». Ο Ιωάννης Παπαζήσης ενδύεται τον τρομερό Αρτώ και την γητευτική του ρητορία, απόλυτα πειστικός υπερασπιστής, που αναζητά στους πίνακες, τις σημειώσεις και την αλληλογραφία του μεγάλου ζωγράφου τα αίτια της αυτοχειρίας του, την ίδια ώρα που υποπτεύεται πως οι πραγματικοί αυτουργοί βρίσκονται ανάμεσα στο ακροατήριό του. Και εξαπολύει ένα λαύρο και μνημειώδες κατηγορώ για την κοινωνία και τους θεσμούς, «την κριτική και την αλήθεια», τους «δηλητηριώδεις γιατρούς», μιλώντας επί της ουσίας για τον εαυτό του μέσα από τον Βαν Γκογκ ως «εγώ και εκείνος-οι αυτόχειρες της κοινωνίας σας, οι καλλιτέχνες που βάζουν ασπίδα το σώμα τους, που μας κατηγορούν ότι δεν θα φτάσουμε ποτέ το απλό». Δυο καλλιτέχνες που η τρέλα της δημιουργίας τους παρερμηνεύτηκε και στιγματίστηκε τοποθετώντας τους στο κοινωνικό περιθώριο της εποχής τους. Είναι η ίδια τρέλα που τους διατηρεί ολοζώντανους με την αλήθεια τους σπαράσσουσα. Αρτώ και Βαν Γκογκ, ο ένας με το λόγο και τις λέξεις και ο άλλος με τους πίνακες, που και τα δυο «σαν βόμβες επιτίθενται».
Μάνια Ζούση
