Θέατρο Οι δημιουργοί γράφουν

Μενέλαος Καραντζάς: η επιθυμία και το κόστος να υπάρξεις ως καλλιτέχνης

«Το έργο λέει μια ιστορία ερωτική. Το έργο έχει θέμα την τέχνη. Στο βάθος του βρίσκεται η επιθυμία να υπάρξεις ως καλλιτέχνης. Kαι σου θυμίζει με ποιο κόστος γίνεται αυτό», γράφει σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον σημείωμά του για το artplay.gr ο σκηνοθέτης Μενέλαος Καραντζάς, με αφορμή την «Τομή» της Πάμελα Κάρτερ που παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου.

Προσέξτε τον συλλογισμό του Μενέλαου με ορισμένες  πρακτικές διαπιστώσεις και θεωρητικές σκέψεις πάνω στο έργο που αντλεί έμπνευση από την εμβληματική σχέση των ποιητών Βερλαίν και Ρεμπώ:

η πάμελα κάρτερ δε χρησιμοποιεί κεφαλαία γράμματα στα κείμενά της.

ούτε στις αρχές των προτάσεων.

ούτε στα κύρια ονόματα.

δε χρησιμοποιεί κεφαλαία γράμματα ούτε στα μέιλ της.

χρησιμοποιεί επίσης ελάχιστα σημεία στίξης εκεί μόνο που είναι απαραίτητα για να μην αλλάξει το νόημα των λόγων της.

όσο βυθιζόμασταν με τους ηθοποιούς μέσα στο κείμενό της βρίσκαμε κάθε μέρα κι άλλη πρωτότυπη εξήγηση για τη μικρή αυτή ιδιοτροπία της.

στην πορεία την υιοθέτησα κι εγώ.

ο λόγος μοιάζει να ρέει πιο εύκολα όταν δε σκοντάφτει στα κεφαλαία γράμματα.

και σε περιττά σημεία στίξης.

το κείμενο της πάμελα κάρτερ είναι ελλειπτικό.

την ίδια στιγμή εμφανίζει ηθελημένες επαναλήψεις.

το κείμενό της που είναι γραμμένο σε μια σκληρή και οριακή γλώσσα μοιάζει έτσι περισσότερο με ποίημα και διαβάζεται σχεδόν χωρίς σταμάτημα του ματιού.

οι τελείες σηματοδοτούν το τέλος του νοήματος.

το τέλος της κάθε σκέψης.

κι όπως στο μυαλό μας οι σκέψεις διαδέχονται η μία την άλλη ασταμάτητα έτσι και στο κείμενο της πάμελα κάρτερ ο λόγος το νόημα και η σκέψη συνεχίζονται χωρίς διακοπή.

αυτά τα στοιχεία με έκαναν να αγαπήσω το κείμενο στην τυπωμένη του μορφή πολύ περισσότερο απ’ όσο αν ήταν γραμμένο με τον παραδοσιακό τρόπο.

αυτά τα στοιχεία ήταν και η πρόκληση που έθεσα στους ηθοποιούς, τον νίκο γιαλελή τη σελήνα διαμαντοπούλου και τον φοίβο μαρκιανό.

η δυσκολία ήταν να φανεί ο τρόπος γραφής στον προφορικό λόγο.

δουλέψαμε πολύ πάνω σ’ αυτό.

διαπιστώσαμε ότι όταν αφηνόμασταν στο κείμενο βρίσκαμε απαντήσεις σε όλες τις απορίες μας.

συνεργαστήκαμε με την πάμελα για να δώσουμε τίτλο στο έργο της.

ο πρωτότυπος αγγλικός τίτλος ήταν slope.

προερχόταν από το πρώτο ανέβασμα του έργου σε ένα συγκεκριμένο θέατρο.

ένα θέατρο στη γλασκώβη που είχε μια μεγάλη ράμπα.

συμφωνήσαμε να βρούμε έναν τίτλο που θα μπορεί να μεταφραστεί στα ελληνικά.

και να έχει κάποιο νόημα για τους έλληνες θεατές.

παρόλο που αρχικά δεν ήθελε να γίνει έτσι ο τελικός τίτλος που η ίδια πρότεινε έχει σχέση με την ποίηση.

η τομή αναφέρεται στη διαίρεση του στίχου σε δύο ημιστίχια.

είναι μια λέξη με πολλές κυριολεκτικές και μεταφορικές έννοιες.

είναι μια λέξη που φτιάχνει πολλά παράγωγα.

παίξαμε πολύ μ’ αυτή τη λέξη.

και με πολλές άλλες του κειμένου.

η λέξη τομή σίγουρα ακούγεται διαφορετικά σε κάθε αυτί.

κι αυτό είναι ακόμη μια πρόκληση.

να σηματοδοτήσουμε τη λέξη όσο περισσότερο μπορούμε μέσα απ’ την παράσταση.

παρόλο που η ίδια η λέξη δεν ακούγεται πουθενά μέσα στην παράσταση.

όταν ξεκίνησαν οι πρόβες ζήτησα από τους ηθοποιούς να γράψουν σ’ ένα χαρτί δύο πράγματα.

το λόγο για τον οποίο είπαν το ναι όταν τους πρότεινα το έργο.

και το σημείο του έργου που αναγνωρίζουν ως στιγμή, σκέψη, εμπειρία ή ανάμνηση απ’ τη δική τους ζωή.

ελπίζω ότι το έκαναν μεθοδικά.

το συζητήσαμε χαλαρά κάποια στιγμή.

εγώ πάντως το έκανα.

χρειάστηκε να καταφύγω στις γραμμένες μου σημειώσεις για να ησυχάσω το μυαλό μου στη διάρκεια των προβών.

πάνω από μία φορά.

το έργο λέει μια ιστορία ερωτική.

το έργο έχει θέμα την τέχνη.

στο βάθος του βρίσκεται η επιθυμία να υπάρξεις ως καλλιτέχνης.

και σου θυμίζει με ποιο κόστος γίνεται αυτό.

Μενέλαος Καραντζάς

 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία – Μετάφραση: Μενέλαος Καραντζάς

Σχεδιασμός φωτισμών, σκηνικού χώρου: Σάκης Μπιρμπίλης

Σχεδιασμός κοστουμιών: Εβελίνα Δαρζέντα

Σκηνική πάλη: Κρις Ραντάνοφ

Μουσική: Φοίβος Μαρκιανός

Παίζουν οι ηθοποιοί: Νίκος Γιαλελής, Σελήνα Διαμαντοπούλου, Φοίβος Μαρκιανός

ΧΩΡΟΣ

Δώμα

Από 09.10.2017 μέχρι 12.12.2017

ΜΕΡΕΣ / ΩΡΕΣ

Δευτέρα 21:15

Τρίτη 21:15

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ