Θέατρο Μουσική Οι δημιουργοί γράφουν Όπερα

Η Αργυρώ Χιώτη και η βουτιά στον κόσμο της όπερας

“Βρέθηκα πρόσφατα στο Φεστιβάλ όπερας της Aix-en-Provence μετά από πρόσκληση να συμμετέχω στο workshop Créatrices d’Opéra, δηλαδή γυναίκες δημιουργοί στην όπερα, με μέντορα τη σκηνοθέτη Katie Mitchell και συμμετέχοντες δώδεκα γυναίκες στο μέσο της καριέρας τους από διάφορες χώρες, σκηνοθέτες, μαέστρους και συγγραφείς/λιμπρετίστες. Είναι η τέταρτη χρονιά που πραγματοποιείται μέσω της Ακαδημίας του Φεστιβάλ και συχνά οδηγεί σε προτάσεις για πιθανές συνεργασίες και μελλοντικές νέες δημιουργίες στο πλαίσιο του Φεστιβάλ. Παράλληλα είδα πολλές και διαφορετικές σημερινές προσεγγίσεις στην όπερα: από την μυστικιστική ποιητική ατμόσφαιρα του Requiem του Mozart σε σκηνοθεσία Castelluci, στο άκρως ρεαλιστικό ανέβασμα του Mahagony του Kurt Weill σε λιμπρέτο Brecht και σκηνοθεσία Ivo van Hove, μέχρι το απόκοσμα ρομαντικό Jakob Lenz του Rihm σε σκηνοθεσία της Γερμανίδας Andrea Breth και τη νέα δημιουργία Les Μille Εndormis, με μαέστρο την Elena Schwarz, αποτέλεσμα του συγκεκριμένου workshop προηγούμενης χρονιάς.

Η βουτιά στον κόσμο της όπερας και τους μηχανισμούς της, όπου όλα συμβαίνουν για να ακούσουμε τη μουσική και κρίνονται από αυτό που βλέπουμε και αυτό που ακούμε, ήταν βαθιά και έντονη. Η γνωριμία με τις δυναμικές, όλο έμπνευση δημιουργούς που γνώρισα, ήταν πολύτιμη και ενθαρρυντική. Το σημαντικότερο όμως -που, πηγαίνοντας, δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα συμβεί στον βαθμό που συνέβη- είναι η συνειδητοποίηση, για άλλη μια φορά, πως το να ασκείς την τέχνη σου σε έναν συγκεκριμένο τόπο, με μια διάρκεια στον χρόνο και σε μια πορεία προσωπική αλλά και ανοδική τόσο καλλιτεχνικά όσο και οικονομικά, όντας γυναίκα, είναι κάτι που απαιτεί συγκεκριμένη φροντίδα, πέρα από την καλλιτεχνική ταυτότητα και ικανότητα. Πρόκειται για πρακτικά εργαλεία, μέθοδο, σχεδιασμό και πρακτικές αντιμετώπισης κάθε είδους κρίσης και διάκρισης που εμφανίζεται αναπόφευκτα στον δρόμο σου. Διότι σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, συνειδητά ή ασυνείδητα, η περιρρέουσα νοοτροπία στον επαγγελματικό χώρο της όπερας, όπως και του θεάτρου, θέλει τη γυναίκα δεύτερη επιλογή, σε δεύτερες θέσεις και χαμηλότερα αμειβόμενη. Σύνθετο θέμα και ως προς την ανάλυσή του και ως προς την αντιμετώπισή του. Το πρώτο βήμα μάλλον είναι η παραδοχή του γεγονότος και φυσικά η στοχευμένη εργατικότητα. Κλείνω με την -όχι και τόσο αυτονόητη- ανάγκη προώθησης και χρηματοδότησης αντίστοιχων -μη εμφανώς ή βραχυπρόθεσμα οικονομικά αποδοτικών- διοργανώσεων, που ευνοούν τον επαναπροσδιορισμό, τη συνεχόμενη έρευνα, τη δικτύωση δίπλα και γύρω από το επάγγελμα μας, κάτι που συμβαίνει τόσο μα τόσο λίγο στην χώρα μας…”

Αργυρώ Χιώτη