Με τα ομαδικά αθλήματα δεν τα πάω καθόλου καλά. Το ομολογώ. Με τα αθλήματα εν γένει, για να πω την πλήρη αλήθεια. Όμως αυτό το μπασκετάκι, σ’ ένα συνοικιακό γήπεδο με απορρόφησε επί μιάμιση ώρα. Δεν έχασα… μπαλιά! «Γήπεδο» η σκηνή του Κάτω Χώρου του Από Μηχανής Θεάτρου και εκεί ο Γιώργος Παλούμπης «προπόνησε» με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, πατώντας σε ένα ακόμη νεοελληνικό θεατρικό έργο, το «Εθνικός Ελληνορώσων» του Αντώνη Τσιοτσιόπουλου, τα έξι πρόσωπα μιας αντροπαρέας.
Γύρω στα σαράντα όλοι, παλιοί συμμαθητές, που συναντιούνται σ’ ένα μπασκετικό μηνιαίο jour fix, θυμούνται λίγο τα νιάτα τους, τις παλιές τους αγάπες, τις διαψεύσεις τους, την εφηβική τους συμπεριφορά, κι ας είναι μια χαρά μεσοαστοί οι περισσότεροι (οικονομικά τουλάχιστον). Εκεί, σ’ αυτό το γηπεδάκι στην Ελληνορώσων, βγάζουν τις γραβάτες και τα καλά τους ρούχα, ακουμπάνε στα πεζούλια του γηπέδου τους καθωσπρεπισμούς, και παίζουν, και πειράζονται, και ξεδίνουν. Αν έμενε μέχρις εκεί ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος θα ήταν απλώς μια φωτογραφία. Αλλά δεν μένει εκεί (το πρώτο του ολοκληρωμένο θεατρικό όπως έμαθα, που δεν ξέρω, ειλικρινά, αν είχε κατατεθεί στις επιτροπές του υπουργείου Πολιτισμού και τι τύχη είχε, ξέρω όμως κάποια που έχουν βραβευτεί). Προχωράει και πιο πέρα. Πολύ πιο πέρα. Παρουσιάζει έξι άντρες, έξι διαφορετικές συμπεριφορές της νεοελληνικής κοινωνίας, με διαφορετικά αξιακά συστήματα, άλλοι κουβαλώντας μεγαλύτερες ή μικρότερες λαμογιές στη διαδρομή τους, άλλοι με κυρίαρχη την επιβολή, άλλοι υποταγμένοι και υποτακτικοί, άλλοι καταφερτζήδες, άλλοι διπλωμάτες, άλλοι φευγάτοι και φοβικοί. Κι έτσι όπως έχουν βγάλει τα καθώς πρέπει ρούχα τους κι έχουν βάλει τις φόρμες τους (με απόλυτα φυσικό τρόπο, μπροστά μας, επί σκηνής), έτσι βγαίνουν και τα μύχια της ψυχής τους στη φόρα.
Με πολύ χιούμορ ξεκινάει το έργο, με αμεσότητα που σίγουρα όλοι έχουμε δει ή ακούσει σε ανάλογες στιγμές. Στον ρεαλισμό πατάει το κείμενο, στον ρεαλισμό και η σκηνοθεσία του Γιώργου Παλούμπη, που κρατά αμείωτο τον ρυθμό (της παράστασης και του ενδιαφέροντος του θεατή). Και αυτό το μηνιαίο jour fix αποκαλύπτει πόσο μακριά μπορεί να είναι άνθρωποι που ξεκίνησαν μαζί τη διαδρομή τους. Πόσο διαφορετικές επιλογές, αντιλήψεις και αξίες μπορεί να έχουν. Και η βία δεν αργεί να εμφανιστεί. Από το πουθενά, όπως συχνά, συχνότατα (το τελευταίο διάστημα ιδίως).
Είναι η δεύτερη παράσταση του Γιώργου Παλούμπη που βλέπω (μετά τον «Χαρτοπόλεμο»), και διαπιστώνω ότι προφανώς επιλέγει κείμενα πριν σκηνοθετήσει, προφανώς έχει μια συγκεκριμένη και συγκροτημένη άποψη για ό,τι συμβαίνει γύρω μας, προφανώς επιζητά και αναζητά το χιούμορ που σιγά σιγά εξαερώνεται (τόσο στα έργα όσο και στην πραγματικότητα). Και αποκαλύπτει, με βασικό υλικό τα κείμενα, όσα κρύβουν οι επίπλαστες συμπεριφορές των ανθρώπων, ξεγυμνώνει το θυμό τους, ξεσκεπάζει τη βία που κρύβει ο καθένας μας, εν αγνοία μας ενδεχομένως, και αφήνει στο τέλος ανθρώπους αποκαμωμένους και, ίσως, διαφορετικούς. Πιθανόν και ηττημένους. Πάντως διαφορετικούς.
Με βασικό υλικό το κείμενο του Αντώνη Τσιοτσιόπουλου, που όμως είχε σε κάποιες στιγμές του πρωτόλεια στοιχεία, αποδίδοντας όμως με εξαιρετικό τρόπο τον κόσμο και τις σχέσεις της ανδρικής φιλίας, αλλά με βασικότερο στοιχείο τον ρυθμό που έδωσε η σκηνοθεσία του Γιώργου Παλούμπη, είδα φέτος (είχε παρουσιαστεί στα τέλη της περυσινής σεζόν) την παράσταση «Εθνικός Ελληνορώσων». Έτερο υλικό οι ερμηνείες: του Στάθη Σταμουλακάτου κατ’ αρχήν, που είναι οδοστρωτήρας, άμεσος, αληθινός και μεταφέρει επί σκηνής πολλές προσωπικότητες του καθ’ ημέραν βίου μας, και των υπολοίπων (θα τους καταγράψω με τη σειρά ερμηνευτικής απόδοσης κατά τη γνώμη μου): Μάκης Παπαδημητράτος, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, Στέλιος Δημόπουλος, Θάνος Αλεξίου, Κώστας Φυτίλης. Οι όποιες μικρές αδυναμίες αφορούν τα μάτια ενός επαγγελματία θεατή. Όλοι τους, μα όλοι τους, ανταποκρίθηκαν με συγκινητική αυταπάρνηση σ’ ένα μονό παιχνίδι μπάσκετ, και μετέφεραν ατόφια την ατμόσφαιρα έξι παλιόφιλων, που δεν τους δένουν και πολλά κοινά πλέον, παρά μόνο οι αναμνήσεις. Και τους χωρίζει το σήμερα και οι διαφορετικές διαδρομές, όπως συμβαίνει σε πολλές σχέσεις με ιστορία…
Ναι, αυτό ήταν ένα πολύ σύγχρονο και δυνατό νεοελληνικό κείμενο, που αφορά τη σημερινή κοινωνία, και μια ολοκληρωμένη παράσταση. Είναι κλισέ το «μην τη χάσετε». Όπως και να έχει, προσπαθήστε όσο είναι δυνατόν να τη δείτε.
ΟΛΓΑ ΣΕΛΛΑ
