Από τις διακριτικές αλλά ουσιώδεις γραφές στο πολιτιστικό ρεπορτάζ, με εμμονή και αγάπη στο θέατρο
ο Δημήτρης Χαλιώτης γράφει και σκηνοθετεί την πρώτη του… διαφορετική επιθεώρηση με τίτλο «Και ώρα Ελλάδος… ό, τι να ’ναι!», που ανεβαίνει από έναν αξιόλογο θίασο στο Life ’n’ Art Theater, δίπλα στις γραμμές του τρένου στον Κεραμεικό.
Το artplay.gr ζήτησε από τον Δημήτρη να γράψει δυο λόγια για το έργο και εκείνος θυμάται την πρώτη επιθεώρηση που είχε δει ως παιδί από την Ελεύθερη Σκηνή, μιλά για το δάνειο του τίτλου από έναν στίχο της Αφροδίτης Μάνου και υποστηρίζει πως πρόκειται για μια «επιθεώρηση με ψυχή και καρδιά».
«Καλοκαίρι του 1991. Θέατρο Αθήναιον. Είμαι εννέα χρονών. Οι γονείς μου με παίρνουν για πρώτη φορά μαζί τους σε παράσταση για μεγάλους. Επιθεώρηση. Μία από τις τελευταίες της Ελεύθερης Σκηνής. «Βουλή… καλλιγραφία!» Μαγεύτηκα. Με θυμάμαι να γελάω ξανά και ξανά. Μάλλον επειδή γελούσαν οι άλλοι. Δεν πρέπει να καταλάβαινα και πολλά. Παρακολουθούσα πάντως εκστασιασμένος.
Από τότε η επιθεώρηση μπήκε στην καρδιά μου. Με εξαίρεση όμως το «Ελλάς στο φούρνο με πατάτες», που είδα τρεις φορές το επόμενο καλοκαίρι, όποια επιθεώρηση έσπευσα να δω τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν από κακή έως πολύ κακή. Τελικά εγκατέλειψα απογοητευμένος το είδος στα τέλη της δεκαετίας του ’90.
Καλοκαίρι 2014. Παίρνω την μεγάλη απόφαση. Θα κάνω επιθεώρηση. Οι πρώτες αντιδράσεις από ανθρώπους του χώρου, με τους οποίους μοιράστηκα την πρόθεσή μου, ήταν μουδιασμένες. Η επιθεώρηση είναι λέξη ταμπού. Έπρεπε κάθε φορά να εξηγώ ότι εννοώ μία άλλη επιθεώρηση… Μία επιθεώρηση, όπως τη θέλω εγώ.
Ακούω πολλές φορές ότι το είδος της επιθεώρησης έχει πεθάνει. Ένα θεατρικό είδος πεθαίνει όταν δεν μιλάει πια στην εποχή του. Πώς μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι σήμερα δεν υπάρχει λόγος να κάνεις επιθεώρηση; Ποιος μπορεί να πει ότι δεν έχεις σήμερα πράγματα να σατιρίσεις; Εντέλει, τι είναι η επιθεώρηση; Κοινωνικοπολιτική σάτιρα με σπονδυλωτή δομή, τραγούδι και χορός. Αυτά είναι τα δομικά στοιχεία που με ενδιέφερε να κρατήσω.
Τι θέλησα να αλλάξω; Όλα αυτά, που θεωρώ ολίγον φθηνά στο είδος. Αυτή την εμμονή στα σεξουαλικά αστεία, τη lifestyleσάτιρα, το playback, τους φορεμένους στίχους σε γνωστές μελωδίες, την πεποίθηση ότι η επιθεώρηση είναι για να χαχανίσουμε και μόνο… Κάπως έτσι, επέλεξα να εστιάσω στην κοινωνικοπολιτική σάτιρα με κείμενα, που έχουν πάντα ένα πολιτικό σχόλιο άλλοτε πιο προφανές κι άλλοτε πιο υπόγειο. Ενέταξα στη δομή της παράστασης και κάποια νούμερα, που είναι πιο γλυκόπικρα. Προτίμησα να μην υπάρχει τίποτα ηχογραφημένο στην παράσταση – η μουσική παίζεται liveαπό ένα πιάνο (αν υπήρχε οικονομική δυνατότητα θα ήταν περισσότερα όργανα) και οι φωνές ακούγονται ζωντανά – και διάλεξα μία σειρά από τραγούδια χωρίς να τα πειράξω καθόλου. Τραγούδια που θεωρώ ότι ταιριάζουν στο ύφος και το κλίμα της παράστασης αν και στην πλειοψηφία τους δεν προέρχονται από την επιθεώρηση.
Σε όλη αυτή την προσπάθεια είχα στο πλευρό μου πέντε υπέροχους ηθοποιούς. Την Ελένη Καρακάση, τον Στέφανο Κοσμίδη, τη Χαρά Τσιτομενέα, τον Δημήτρη Αϊβαλιώτη και τον Αλέξη Βιδαλάκη. Τους ευχαριστώ από καρδιάς. Όπως επίσης και τους φίλους συνεργάτες μου, που στάθηκαν καταλύτες για το αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς. Τη Χριστίνα Φωτεινάκη στις χορογραφίες, την Κατερίνα Χαλιώτη στα κοστούμια, τον Κώστα Μπάμπη στον σχεδιασμό των φωτισμών, τη Μιμίκα Καπούλα στον σχεδιασμό της αφίσας, τη Σίσσυ Μόρφη στις φωτογραφίες, τον Βασίλη Τζιβελέκη στον ήχο.
«Και ώρα Ελλάδος… ό,τι να ’ναι!» λοιπόν. Ο τίτλος είναι δανεισμένος από έναν στίχο της Αφροδίτης Μάνου στο τραγούδι της, «Αριστερά στην Εδέμ». Όχι, δεν πρόκειται για μία επιθεώρηση, όπως την έχετε συνηθίσει. Με εντυπωσιακά σκηνικά και κοστούμια. Λεφτά δεν υπάρχουν. Είναι όμως μία επιθεώρηση με ψυχή και καρδιά. Άλλωστε το μοναδικό αυτό είδος στα 120 χρόνια ιστορίας του έχει φορέσει τόσα πολλά κοστούμια. Ένα ακόμα λοιπόν! Γιατί αυτά που αγαπάμε, πρέπει να τα τολμάμε!»
Δημήτρης Χαλιώτης
Φωτογραφίες παράστασης: Ζώης Τριανταφύλλου Σφακιανάκης
