Ένα βαθιά προσωπικό, τρυφερό και συγκινητικό κείμενο, αφιερώνει στο artplay.gr ο Χάρης Αττώνης, με αφορμή τα «Λαμπρά Παράσιτα» του Philip Ridley που μετέφρασε, σκηνοθέτησε και πρωταγωνιστεί από κοινού με τους Κατερίνα Λάττα και Φάνη Παυλόπουλο, στο Tempus Verum-Εν Αθήναις, στο Γκάζι.
Σημειώνει ο Χάρης:
«Όταν έπεσαν στα χέρια μου τα «Λαμπρά Παράσιτα» ήμουν σε μια φάση που δεν ήξερα καν αν ήθελα να συνεχίσω με το θέατρο, αν ένιωθα κουρασμένος, απογοητευμένος, αποθαρρυμένος, αν η όλη κατάσταση κοινωνικά και καλλιτεχνικά με είχε απογοητεύσει και αν οι προσωπικές μου επιλογές με είχαν προσγειώσει σε μια πραγματικότητα που χρειαζόταν ριζικές αλλαγές για να με κινητοποιήσει ξανά.
Με το που διάβασα λοιπόν το έργο του Philip Ridley άρχισαν να ανοίγουν μπροστά μου νέα μονοπάτια και να συνειδητοποιώ πως για να αλλάξεις κάτι δεν είναι ανάγκη να το ακυρώσεις μα να το επαναπροσδιορίσεις. Ο τρόπος γραφής του Ridley, οι χαρακτήρες του και κυρίως η ιστορία που αφηγείται ήταν για μένα μια πραγματική σουβλιά, ένα κέντρισμα στη συνείδησή μου για το πώς αντιλαμβάνομαι τη ζωή γύρω μου, πώς τοποθετούμαι απέναντι στα πράγματα, τι μέλλον θέλω να έχω εγώ και τα παιδιά μου.
Κι επειδή πάντα με ενδιαφέρουν τα καινούργια κείμενα, πάντα προσπαθώ να συμβαδίζω με τον τρόπο που το θέατρο επικοινωνεί σήμερα και θεωρώ χρέος μου να προσφέρω στον κόσμο κάτι που ίσως δεν το έχει ξαναδεί, από το να καταφεύγω σε άλλη μια εκδοχή ενός χιλιοπαιγμένου – σπουδαίου βεβαίως – έργου, τα Λαμπρά Παράσιτα ένιωσα πως ήταν αυτό ακριβώς που έπρεπε να κάνω. Με το ρίσκο που σαφώς εμπεριέχει αυτή η επιλογή μια και τα γνωστά έργα συχνά αποτελούν διαφήμιση για την παράσταση, δεν έχουν δικαιώματα και οι ίδιοι οι χαρακτήρες τους είναι ρόλοι-όνειρο για κάθε ηθοποιό.
Η σκηνοθεσία για μένα είναι κάτι που αν και το έχω σπουδάσει, ποτέ δε σκέφτηκα ενεργά να ασχοληθώ μια και για διάφορους λόγους με είχε κερδίσει η υποκριτική και θεωρούσα τον εαυτό μου ταγμένο αποκλειστικά εκεί. Στα Λαμπρά Παράσιτα όμως ήταν τόσο συγκεκριμένος ο τρόπος που ξεδιπλώθηκαν στο μυαλό μου, τόσο διαβάζοντάς τα μα κυρίως μεταφράζοντάς τα, που ταυτόχρονα με μια πολύ προσωπική ανάγκη να έχω πλέον ένα συνολικότερο έλεγχο της δουλειάς μου, η απόφαση να τα σκηνοθετήσω, όσο τρομακτική κι αν ακουγόταν, ήταν μονόδρομος.
Τα Λαμπρά Παράσιτα, κατά την άποψή μου, είναι ένα σπουδαίο έργο που συνοψίζει την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία και την «ανάγκη» για καταστροφή και δημιουργία από την αρχή της ιστορίας μέχρι και σήμερα. Ένα βαθιά πολιτικό κείμενο, ριζωμένο στην κοινωνική απαξίωση και αδιαφορία και στους χιλιάδες εμφυλίους που ξεκινάμε καθημερινά με τον εαυτό μας και τους άλλους. Μια αλληγορία για τη ζωή που εξαρτάται πάντα από την ύλη για να μεγαλουργήσει, μια κριτική στον καπιταλισμό, τη θρησκεία και κυρίως την ίδια τη φύση του ανθρώπου. Οι παραβολές που χρησιμοποιεί και τις αναδεικνύει ή τις ανατρέπει με ένα άκρως σύγχρονο τρόπο είναι ανεξάντλητες και οι χαρακτήρες περνούν με εξωφρενικούς ρυθμούς από στοιχεία ανθρώπινα, οικεία και γοητευτικά μέχρι και επικίνδυνα και προκλητικά, αποκρουστικά και παρανοϊκά, υπερβατικά και μαγικά. Το ασυνείδητο συχνά αποκαλύπτεται με τρόπο κωμικοτραγικό, τα βαθύτερα ένστικτα δίνουν τη θέση τους στην ενοχή, η ηθική συσκευάζεται και αποστέλλεται σε άλλο σύμπαν που μόνο ο Θεός κυβερνά και το παιχνίδι με το Διάβολο είναι μόλις μια υπογραφή μακριά. Ήρωες που σε μια σκηνή μοιάζουν να έχουν ξεπηδήσει από το Φάουστ, σε άλλη από σελίδες του Μπέκετ, του Σαίξπηρ, του Μολιέρου, της Σάρα Κέιν, του Τιμ Μπάρτον και τόσων άλλων.
Ένα έργο βαθιά σουρεαλιστικό, δομημένο με μαεστρία και αναρχία, που φτάνει στο χάος και γυρίζει πίσω στο ρεαλισμό και την άμεση απεύθυνση στο κοινό. Που θέτει ερωτήματα και απαιτεί απαντήσεις. Που μας κάνει όλους συνένοχους στα μάτια ενός ανώτερου όντως που μας ελέγχει, μας παρακινεί, μας χειραγωγεί. Ενός όντος που μπορεί και να κατοικεί μέσα μας.
Και βέβαια, για μένα, ο μόνος τρόπος να στήσεις ένα τέτοιο χειμαρρώδες κείμενο ήταν να μη φοβηθείς τον πειραματισμό, να μη φοβηθείς την υπερβολή, τα άκρα και να υπηρετήσεις τον ανεξέλεγκτο ειρμό του με όλη τη γνώση σου πάνω στο θέατρο. Ένα έργο άκρως απαιτητικό και σωματικά και πνευματικά, που περνάει από άπειρα συναισθήματα και δράσεις, έννοιες και συσχετισμούς από σκηνή σε σκηνή, από λέξη σε λέξη, από εικόνα σε εικόνα. Και, ευτυχώς, οι ηθοποιοί σε αυτό το εγχείρημα έπρεπε να είναι τα απόλυτα όργανα, πεπεισμένοι και οι ίδιοι για την αναγκαιότητα μιας τέτοιας υπέρβασης. Μια παράσταση που έπαιξε με τις αντοχές μας, μα τελικά νομίζω καταφέραμε να την δαμάσουμε και να προσφέρουμε στον κόσμο μια θεατρική εμπειρία που από όσο μας λένε, πρέπει να βιώσεις για να καταλάβεις.
Και για μένα αυτό είναι θέατρο. Αυτό που σε παίρνει από το χέρι και σε πηγαίνει ένα βήμα πιο πέρα. Ή πολλά περισσότερα. Είναι ο καθρέφτης μας που καμιά φορά αρνούμαστε να κοιτάξουμε. Είναι η ίδια η ζωή που φοράει τα καλά της και προσπαθεί να σου επανασυστηθεί. Και για όλα αυτά είμαι ευγνώμων».
Χάρης Αττώνης
Ταυτότητα Παράστασης
Κείμενο: Philip Ridley
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Χάρης Αττώνης
Σκηνικά – Κοστούμια: Γιωργίνα Γερμανού
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Μουσική: Tareq
Βοηθός Σκηνοθέτη/Επιμέλεια Κίνησης: Ευγενία Δελιαλή
Φωτογραφίες: Νικόλας Μάστορας
Artwork: JohnJohn Papadopoulos
Βοηθός σκηνογράφου: Μαρίζα Σουλιώτη
Μακιγιάζ: Γραμματική Συρίγου
Ερμηνεύουν: Χάρης Αττώνης, Κατερίνα Λάττα, Φάνης Παυλόπουλος
Παραγωγή: Ευάγγελος Κώνστας / Constantly Productions
Ημέρες παραστάσεων: Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή / (έως τον Ιανουάριο 2018)
Ώρα Έναρξης: 21.00
Διάρκεια: 90 ‘ (χωρίς διάλειμμα)
Τιμές Εισιτηρίων: 10 € (γενική είσοδος για Τετάρτη),
12 € (γενική είσοδος από Πέμπτη-Κυριακή)
8 € (μειωμένο )
Προπώληση Εισιτηρίων: viva.gr
Χώρος: Tempus Verum-Εν Αθήναις, Ιάκχου 19, 118 54 Αθήνα (πλησίον Μετρό Σταθμός Κεραμεικός), Τηλ.: 210 34 25 170
