featured Metamanias Θέατρο

Αυτή δεν είναι παράσταση, είναι υπέρβαση!

Με την ακρίβεια ενός ανατόμου και τη χάρη ενός ευφυούς διανοούμενου, ο Τόμας Μπέρνχαρντ ανατέμνει με ακραία καυστικότητα, σαρκασμό, ειρωνεία και άγριο χιούμορ τα πάντα γύρω από την τέχνη, την επιστήμη και εν τέλει την ίδια τη ζωή, στο έργο του «Ο Αδαής και ο Παράφρων». Και ο Γιάννος Περλέγκας αποδεικνύει την «τερατώδη εξέλιξή του», όπως λέει και ο ίδιος ο ιατροδικαστής που υποδύεται, κάνοντας την μεγάλη έκπληξη και παραδίδοντας την καλύτερη έως τώρα παράσταση της χρονιάς. Το αουτσάιντερ τερμάτισε πρώτο παίρνοντας κεφάλι και σπάζοντας όλα τα χρονόμετρα και διαψεύδοντας τα προγνωστικά!
Μια παράσταση απολύτως εντελής και σχεδιασμένη με ακρίβεια και λεπτομέρεια, χωρίς ελάχιστη αστοχία. Με έναν θίασο θαυμαστό όπου οι ερμηνείες φτάνουν σε κορυφαίες στιγμές: Ανθή Ευστρατιάδου, Γιάννης Καπελέρης, Χρήστος Μαλάκης, Γιάννος Περλέγκας. Ηθοποιοί που οδηγημένοι σοφά ξεπερνούν την ανθρώπινη διάσταση και μεταμορφώνονται σε «καλλιτεχνικές υπάρξεις», όπως λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας μιλώντας για τα λατρευτά πλάσματα, τους καλλιτέχνες «που παίζουν με τον εαυτό τους, χωρίς να υπάρχει τίποτα άλλο εκτός από αυτούς». Άξιοι συνοδοιπόροι όλοι οι συντελεστές, με τον Γιώργο Δεπάστα σε μια σπουδαία μετάφραση και τους μάγους της θεατρικής μεταμόρφωσης να δίνουν το μέγιστο της τέχνης τους: Σκηνικά – Κοστούμια Λουκία Χουλιάρα, Κίνηση Δήμητρα Ευθυμιοπούλου, Σχεδιασμός μακιγιάζ Εύη Ζαφειροπούλου, Σχεδιασμός κομμώσεων Χρόνης Τζήμος, Βοηθός σκηνογράφου Γεωργία Μπούρα, Φωτισμοί Νίκος Βλασόπουλος.

Ένα μάθημα ανατομίας που εξελίσσεται σε μια τομή ακριβούς κριτικής για την τέχνη και τους ανθρώπους της, τους κριτικούς και τους επιστήμονες, την δημοσιογραφία και το κοινό. Ανάμεσα σε αιμοδιαγράμματα και διαγνώσεις, εγκεφαλοτόμους και ιατροδικαστικά όργανα ακριβείας, ακούμε για τους “ασυνείδητους καθηγητές που καταστρέφουν τα ταλέντα, τους ακαδημαϊκούς εκμεταλλευτές που διαβρώνουν με τον τσαρλατανισμό τους, για τις εφημερίδες όργανα αναρμοδιότητας” και τους κριτικούς που «ξερνάνε χυδαιότητες και κακοήθειες», αλλά και «καλλιτεχνίζουσες φλυαρίες», « πληθώρα συναισθηματισμών του λεγόμενου πολιτιστικού ρεπορτάζ» .
Από την κριτική δεν γλιτώνει ούτε το κοινό, καθώς η «μάζα γίνεται όλο και πιο τρομακτική», ωστοσο  “το κοινό μας προλαβαίνει και μας αιφνιδιάζει στην επόμενη γωνία”.

Όσον αφορά τους καλλιτέχνες, “θύματα πολλές φορές της πειθαρχίας τους” ,  “πρέπει να αφήνουν το κοινό κατάπληκτο”, “να του βγάζουν τη γλώσσα”, “να πυροδοτούν ένα σκάνδαλο, να διαλύουν την παράσταση”, και φυσικά «πρέπει να ξέρουν να φεύγουν».

Η παράσταση ανέβηκε στην Πειραματική αμέσως μετά την περιπετειώδη εξέλιξη της «Ισορροπίας του Νας» και με ό, τι ακολούθησε, και ο Περλέγκας, ενσυνείδητος καλλιτέχνης και πολίτης, σε μια ιδιότυπη εισαγωγή στην παράσταση που λειτουργεί ως παράβαση, βρίσκει εύστοχα την ευκαιρία να σχολιάσει ανάμεσα στις πληροφορίες για το έργο , πως «όταν ο Αδαής και ο Παράφρων παραγγέλθηκε στον Μπέρνχαρντ από το φεστιβάλ του Σάλτσμουργκ το καλοκαίρι του ΄72, δεν επετράπη μια ειδική συνθήκη με γενική συσκότιση της αίθουσας τα τελευταία λεπτά και δόθηκε μόνον η πρεμιέρα. Και έτσι η παράσταση κατέβηκε για λόγους συσκότισης! »

Όταν γράφονται αυτές οι γραμμές ο Αδαής και ο Παράφρων παίζεται για τελευταία βραδιά. Καθώς δεν συναντάμε συχνά και εύκολα “υπέρτατο αριστοτέχνημα” που λέει και ο Μπέρνχαρντ, το Εθνικό Θέατρο και ο καλλιτεχνικός του διευθυντής, που ήταν ανάμεσα στους θεατές το βράδυ της Παρασκευής 4 Μαρτίου, ας δημιουργήσει τις συνθήκες συνέχισης της παράστασης παρατείνοντας τη ζωή της που υπήρξε λόγω προγραμματισμού της Πειραματικής, εξαιρετικά μικρής διάρκειας! Η καλλιτεχνική διεύθυνση του Εθνικού μπορεί να βρει και να δώσει λύση! Και ας μην μείνει απαραίτητα στο εισπρακτικό μέρος, που έχει και αυτό τη σημασία του. Αλλά ας σκεφτεί και τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα του θεάτρου, δίνοντας την ευκαιρία σε τόσους σπουδαστές δραματικών σχολών και της ίδιας της σχολής του Εθνικού να μπορούν να δουν αυτήν την παράσταση.
Καθώς για να παραφράσουμε ολίγον και τον ιατροδικαστή , πρόκειται για μια «ερμηνεία παράστασης έξοχη, λόγω ευαισθησίας απέναντι στην παρτιτούρα!»
Ήμασταν από τους τυχερούς που προλάβαμε και συναντήσαμε το «υπέρτατο αριστοτέχνημα», λίγο πριν τη λήξη του. Μακάρι να υπάρξουν και άλλοι, περισσότεροι!

Μάνια Ζούση

Φωτό : Ιάσων Αρβανιτάκης / Karol Jarek