Προσωπικά πάντοτε με γοήτευαν οι ιστορίες ανθρώπων που επιλέγουν να ζήσουν, όπως εκείνοι θέλουν, και όχι όπως τους υπαγορεύουν κοινωνικοί κανόνες και ηθικές δομές. Οι αντισυμβατικοί, οι “προσωπικοί” επαναστάτες, οι αιώνια ρομαντικοί, είναι οι δικοί μου ήρωες. Άνθρωποι που βρίσκονται σε πνευματική και ψυχική εγρήγορση, άνθρωποι που αγαπούν και αγαπιούνται με πάθος, άνθρωποι πολλές φορές αόρατοι για κάποιους, αλλά τόσο σημαντικοί για άλλους.
Αυτοί ακριβώς οι άνθρωποι με γοήτευσαν και τους ακολούθησα στο ταξίδι τους, τόσο στη Φονική παγίδα, όσο και στο Camille Claudel Mudness
Η Φονική Παγίδα, που ανεβαίνει στο θέατρο Αγγέλων Βήμα, είναι έργο του Deathtrap που τον ανακάλυψα, όπως και οι περισσότεροι, μέσα από την ταινία του Sidney Lumet. Το 1982 το περιβόητο φιλί μεταξύ του Michael Caine και του Christopher Reeve στην ταινία Deathtrap, την κινηματογραφική μεταφορά του Θεατρικού έργου του συγγραφέα Ira Levin (Rosemary’s Baby ,The Stepford Wives, The Boys from Brazil ), συζητήθηκε όσα λίγα κινηματογραφικά φιλιά, σε μια εποχή αρκετά συντηρητική, όπου το να φιλιούνται δύο παγκοσμίου φήμης πρωταγωνιστές του Hollywood και μάλιστα με μεγάλη διαφορά ηλικίας δεν ήταν κάτι συνηθισμένο. Η παθιασμένη και ανταγωνιστική σχέση καθηγητή και μαθητή, οι απίθανες ανατροπές, οι μοναδικοί χαρακτήρες του έργου, το βιτριολικό χιούμορ με το οποίο αντιμετωπίζει ο Ira Levin τη ζωή και το θάνατο ξαναζωντάνεψαν στη μνήμη μου όταν διάβασα το πρωτότυπο θεατρικό έργο.
Αισθάνομαι ευτυχής που σκηνοθέτησα το συγκεκριμένο έργο 35 ολόκληρα χρόνια μετά το πρώτο του ανέβασμα στην Ελλάδα το 1982 και μάλιστα με μια τόσο καλή ομάδα ηθοποιών και συνεργατών στο Αγγέλων Βήμα, ένα θέατρο τόσο ξεχωριστό. Γέλιο, πόνος και ισχυρά συναισθήματα εναλλάσσονται σ΄ ένα έργο με συνεχείς ανατροπές και απροσδόκητη εξέλιξη. Είμαι πολύ τυχερός που τόσο ικανοί ηθοποιοί και συνεργάτες πίστεψαν σε αυτό το έργο και σε μένα. Ο Αντώνης Λουδάρος, η Αλεξάνδρα Παντελάκη, η Τζένη Μπότση, ο Γιάννης Κουκουράκης και ο Αργύρης Γκαγκάνης δίνουν πνοή σε μια ιστορία γεμάτη ανατροπές και απροδόκητες εξελίξεις. Ο συγγραφέας άλλωστε ο Ira Levin έχει δώσει μοναδικά δείγματα γραφής όπως το Rosemary’s Baby, το The Stepford Wives και το The Boys From Brazil.
Όσον αφορά το Camille Claudel Mudness στο θέατρο ΠΟΛΗ αναφέρεται στην Καμίλ Κλοντέλ , τη διάσημη πλέον γλύπτρια και την Κονστάνς Πασκάλ, την πρώτη γυναίκα ψυχίατρο της Γαλλίας που δεν συναντήθηκαν ποτέ. Ωστόσο, η εγγύτητα του τρόπου σκέψης και ζωής τους μου έδωσαν το έναυσμα για τη δημιουργία αυτής της φανταστικής θεατρικής συνάντησης με επίκεντρο την τρέλα, το πάθος και την αντισυμβατικότητα. Οι ίδιες πλήρωσαν ακριβά το τίμημα της διαφορετικότητάς τους. Παράλληλα όμως, άνοιξαν δρόμους χειραφέτησης και ελπίδας για εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Διαβάζοντας τις μοναδικές ιστορίες τους γεννήθηκε το έργο μου “Camille Claudel Mudness” το οποίο έχω την χαρά να παρουσιάζεται ξανά, αυτή τη φορά στο Θέατρο ΠΟΛΗ, με τις εξαιρετικές Μάνια Παπαδημητρίου και Αγγελική Καρυστινού, σε σκηνοθεσία Πάνου Κούγια και μουσική Μαρίνας Χρονοπούλου.
O Ροντέν βρίσκεται στο κρεβάτι του, γέρος, άρρωστος και καταβεβλημένος, στο σπίτι του λίγο έξω από το Παρίσι. «Θέλω να δω τη γυναίκα μου» ψιθυρίζει. «Εδώ είναι κύριε» του απαντούν και φέρνουν στο πλευρό του τη Ροζέ Μπερέ, τη μητέρα του γιου του και οικονόμο του τα τελευταία πενήντα χρόνια. «Όχι, όχι» λέει νευρικά ο Ροντέν. «Όχι αυτήν, την άλλη».
Η «άλλη» εκείνη τη στιγμή ήταν πολύ μακριά, έγκλειστη από την μητέρα και τα αδέλφια της στην ψυχιατρική κλινική, τρώγοντας μόνο ωμά αυγά και βρασμένες με τη φλούδα τους πατάτες, από φόβο μήπως ο Ροντέν ή κάποιος από τους ανθρώπους του τη δηλητηριάσουν. Η «άλλη» ήταν η Καμίλ Κλοντέλ, η οποία για δεκαπέντε ταραχώδη χρόνια μοιράστηκε με τον Ροντέν την καλλιτεχνική και συναισθηματική της ζωή. Ήταν η μαθήτρια· το μοντέλο· η συνεργάτιδα· η ερωμένη του. Ήταν και η ίδια μια σπουδαία γλύπτρια της οποίας η ιστορία έμεινε κρυφή για δεκαετίες και βγήκε στο φως, όπως και η ιστορία της Πασκάλ πολύ αργότερα.
Η Καμίλ σπούδασε στην ιδιωτική Ακαδημία Καλών Τεχνών Κολαρόσι, καθώς η φοίτηση στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Παρισιού ήταν ακόμα απαγορευμένη στις γυναίκες. Ασυμβίβαστη και δυναμική άσκησε –σε έναν κατεξοχήν ανδροκρατούμενο χώρο– το δύσκολο και κοινωνικά στιγματισμένο για μια γυναίκα επάγγελμα της γλύπτριας και έκανε έναν θυελλώδη δεσμό με τον –μεγαλύτερό της κατά είκοσι τέσσερα χρόνια– γλύπτη και δάσκαλό της Ροντέν.
Βίο παράλληλο έζησε και η Κονστάνς Πασκάλ (1877-1937), μετανάστρια από τη Ρουμανία, η οποία επέλεξε να ακολουθήσει το απαγορευμένο για τις γυναίκες ιατρικό επάγγελμα. Η Κονστάνς –όπως και η Καμίλ– είχε ιδιαίτερα περίπλοκες σχέσεις με την οικογένειά της. Η φιλοδοξία της μικρής Κονστάνς να σπουδάσει στο εξωτερικό και να αποκτήσει επαγγελματικά προσόντα βρίσκουν αντίθετο τον πατέρα της. Η λύτρωση έρχεται με τον θάνατο του . Η Πασκάλ φεύγει στο Παρίσι και αντιβαίνοντας όλους τους κανόνες καταφέρνει να τελειώσει την Ιατρική Σχολή του Παρισιού –κατεξοχήν ανδρική σχολή– και να γίνει η πρώτη γυναίκα κλινική ψυχίατρος της Γαλλίας. Εργάζεται στα σπουδαιότερα ψυχιατρικά ιδρύματα της εποχής και διακρίνεται όσο λίγοι συνάδελφοί της. Μάλιστα, βρέθηκε στη άσυλο της Βιλ Εβράρ σε διαφορετική χρονική στιγμή από την Καμίλ Κλοντέλ για την άσκηση της πρακτικής της. Οι μαρτυρίες μιλούν για μια γυναίκα εντυπωσιακή, που κέρδιζε τον σεβασμό με την εμφάνιση και τη συμπεριφορά της. Όσο συναρπαστική ήταν η ιατρική της σταδιοδρομία, άλλο τόσο ενδιαφέρουσα ήταν και η προσωπική της ζωή, την οποία κρατούσε σε απόλυτη μυστικότητα σε όλη τη διάρκεια της ζωής της.
Γιάννης Λασπιάς
INFO
Φονική Παγίδα – Αγγέλων Βήμα: Σατωβριάνδου 36, Ομόνοια, 104 31 Αθήνα. Δευτέρα & Τρίτη στις 21.00. Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό: 12 ευρώ. Φοιτητικό – Θεατών άνω των 65 – Ανέργων –Ατόμων με ειδικές ανάγκες: 10 ευρώ. Η προπώληση εισιτηρίων έχει ξεκινήσει και γίνεται καθημερινά 18:00 – 22:00 στο ταμείο του θεάτρου και τηλεφωνικά στο 210 5242211.
Camille Claudel Mudness – ΠΟΛΗ θέατρο : Φωκαίας 4 και Αριστοτέλους 87, 211-1828900. Σάββατο 20.30 & Κυριακή 19.30
