Στριμωγμένη σε υποφωτισμένους χώρους, μικρά δωμάτια και υπόγεια, η τέχνη των κόμικς διεκδικεί χώρο ύπαρξης και αναγνώρισης, ζώντας σχεδόν λάθρα, στις παρυφές των καλών τεχνών, μακριά από κόκκινα χαλιά, φλας και πρωτοσέλιδα.  Με επιρροές από τον κινηματογράφο, αλλά και τη λογοτεχνία, αφουγκράζεται το παρόν και μιλάει για το μέλλον

με μια σύγχρονη γλώσσα, ιδιαίτερα αγαπητή στους εφήβους και τους νέους του κόσμου. Και όπως είναι αναμενόμενο έχει φανατικό κοινό και πιστούς οπαδούς. Τέχνη παρεξηγημένη, όπως πιστεύουν κάποιοι κομίστες, καθώς θεωρείται ότι απευθύνεται σε παιδιά ή μιλάει για υπερήρωες.

Με αφορμή την έκθεση “Διάψευσέ το” που πραγματοποιείται στο metamatic: taf της οδού Νορμανού 5 στο Μοναστηράκι έως τις 15 Νοεμβρίου, η Μάνια Ζούση από την εφημερίδα “Αυγή” μίλησε με νέους κομίστες για τη νέα αυτή αφήγηση που δείχνει να έχει μέλλον.

Πώς ζωγραφίζεται η λέξη υποκρισία ή η σήψη και η εμμονή ή η ταπείνωση και η οργή;

Δέκα σχεδιαστές και τέσσερις σεναριογράφοι από τη σύγχρονη ελληνική σκηνή των κόμικς επιλέγουν μία λέξη που κρίνουν ότι αντανακλά τη σύγχρονη ζωή και δημιουργούν ένα έργο βασισμένο σε αυτή. Οι λέξεις που επιλέγουν είναι: Διαίρεση, Ιδεοληψία, Ακεφιά, Ψέμα, Εγωισμός, Υποκρισία, Σήψη, Εμμονή, Ταπείνωση και Οργή. Αν κάποιος βάλει σε σειρά τα πρώτα γράμματα από κάθε λέξη, θα παρατηρήσει ότι δημιουργείται η ακροστιχίδα «Διάψευσέ το», που αποτελεί και τον τίτλο της έκθεσης των καλλιτεχνών. Τα έργα τους φιλοξενούνται σε ατομικούς χώρους – δωμάτια.

Μέσω της πολυεπίπεδης τέχνης των κόμικς που συνδυάζει την επιρροή της εικόνας με τον λιτό και ουσιώδη γραπτό λόγο, οι καλλιτέχνες προσπαθούν να προκαλέσουν σκέψεις και προβληματισμούς.

Ο κάθε σχεδιαστής, χρησιμοποιώντας την προσωπική του τεχνική και το ατομικό του λεξιλόγιο και ύφος, αξιοποιώντας μολύβια, μελάνια, ακουαρέλες και ακρυλικά, απευθύνει την ιστορία του στο κοινό. Μαθητές και δάσκαλοι, επαγγελματίες και ερασιτέχνες με διαφορετικές καταβολές και τρόπο έκφρασης, ενώνονται με κοινό γνώμονα την τέχνη των κόμικς και προσπαθούν, επιχειρούν, εκβιάζουν ή προκαλούν.

Από τους δέκα σχεδιαστές, η “Αυγή” μίλησε με τέσσερις, καθώς και με έναν σεναριογράφο από τους τέσσερις που συμμετέχουν.

petrou kare apo to domatio

Το “Ψέμα” των Θανάση Πέτρου και Δημήτρη Βανέλλη

Παλιοί γνώριμοι οι δυο τους, όταν από το 2001 κυκλοφόρησαν σε κόμικς το Παραρλάμα και άλλες Ιστορίες του Δημοσθένη Βουτυρά σε εικονογράφηση Θανάση Πέτρου και σενάριο Δημήτρη Βανέλλη (εκδόσεις Τόπος). Αυτή την φορά επέλεξαν να αφηγηθούν τη λέξη Ψέμα.

«Περίμενα κάτι πιο επιθετικό από τον Βανέλλη», υποστηρίζει αστειευόμενος ο Θανάσης Πέτρου, που είναι από τους παλαιότερους κομίστες, οι οποίοι παρουσιάζουν έργο τους στην έκθεση. «Είμαι από τους τυχερούς του επαγγέλματος, καθώς αναδείχθηκα σε μια πιο υγιή περίοδο από τη σημερινή», εξηγεί ο σαραντατριάχρονος καλλιτέχνης, που ωστόσο, αν και διδάσκει την τέχνη του, δεν ζει από αυτή. «Μεταφράζω και επιμελούμαι βιβλία, και επίσης είμαι και μουσικός».

Τι παρατηρεί ως δάσκαλος σε σχέση με τα νέα παιδιά που ακολουθούν την τέχνη; «Σήμερα είναι δύσκολο οι νέοι να δείξουν τη δουλειά τους έξω από το σύστημα των εκδοτών. Γι’ αυτό και τη δείχνουν ανεβάζοντάς της στο Διαδίκτυο. Οι περισσότεροι φεύγουν και άλλοι δουλεύουν απευθείας με χώρες του εξωτερικού που έχουν παράδοση και αγορά. Άλλωστε η αγορά των κόμικς είναι μετρημένα κουκιά». Πόσο η κρίση επηρέασε, αλλά και ανέπτυξε θεματολογικά την τέχνη;

«Σίγουρα η κρίση ανέπτυξε τα κόμικς παγκόσμια και όχι τόσο τοπικά», διαπιστώνει. Ο ίδιος από τον Μάιο του 2013 δημοσιεύει στο ηλεκτρονικό περιοδικό chronosmag.eu τη μηνιαία σειρά “Τα κόμικς της κρίσης” σε σενάρια Δημήτρη Βανέλλη, όπου η έμπνευση από την επικαιρότητα είναι πολλαπλή και συνεχής, όπως στο τελευταίο τεύχος που ασχολήθηκαν με τον ΕΝΦΙΑ!

«Όσο για τη λογοτεχνία, πάντα αποτελεί μια δεξαμενή από όπου αντλείς υλικό. Το Γιούσουρι και άλλες φανταστικές ιστορίες» σε σενάρια του Βανέλλη, βασισμένα σε διηγήματα των Καβάφη, Καρυωτάκη, Παπαδιαμάντη κ.ά., το οποίο κέρδισε το βραβείο του καλύτερου κόμικς του 2012 στα βραβεία του Comicdom, θα επανεκδοθεί. Όσον αφορά νέα του δουλειά, ο Θανάσης Πέτρου μας αποκαλύπτει πως έχει κάνει τη διασκευή, το σενάριο, φυσικά και τα σχέδια στο διήγημα του Σωτήρη Δημητρίου «Μοναχό Κλωνί», προτείνοντας τη δική του άλλη ανάγνωση.

βαλια καπανταη

Η “Υποκρισία” της Βάλιας Καπάδαη είναι γυναίκα

Με σπουδές γραφιστικής, αθεράπευτα ονειροπόλα και «comicjunkie», όπως αυτοχαρακτηρίζεται, η ΒάλιαΚαπάδαη τα πρωινά εργάζεται ως διοικητική υπάλληλος στο Πανεπιστήμιο. Το βράδυ “παίζει” με τις νερομπογιές και τα μελάνια της, φτιάχνοντας κόμικς. Έως τώρα έχει συμμετάσχει σε διάφορες ανθολογίες, έχει εικονογραφήσει πέντε graphicnovels και ορισμένες φορές της αρέσει να αυτοεκδίδει τις δικές της ιστορίες.

Ως συμμετοχή στην έκθεση επέλεξε τη λέξη “Υποκρισία”, δημιουργώντας ένα έργο σε σενάριο του Παύλου Παυλίδη. “Η υποκρισία είναι γυναίκα που παγιδεύει έναν άνδρα, τον αγκαλιάζει και του ψιθυρίζει ότι θα γίνει ένας από εμάς”, εξηγεί η Βάλια, που ήδη έχει παρουσιάσει δυο δουλειές της στο εξωτερικό και ετοιμάζει άλλες τρεις.

“Παρεξηγημένη τέχνη το κόμικ, καθώς οι περισσότεροι νομίζουν ότι απευθύνεται σε πιτσιρίκια και μιλάει για υπερήρωες”, συνεχίζει. “Και σύνθετη τέχνη επίσης, αφού συνδυάζει ζωγραφική, σκηνοθεσία και λογοτεχνία. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολύ αξιόλογοι κομίστες, αλλά οι περισσότεροι είναι με το βλέμμα στραμμένο στο εξωτερικό. Εκεί υπάρχει παράδοση και κουλτούρα, είναι πολύ φυσικό, π.χ. στην Αγγλία ένας επιχειρηματίας να διαβάζει κόμικς!”.

Της ίδιας της αρέσουν ιστορίες με μεταφυσικά και ψυχολογικά πλαίσια, ενώ παλαιότερα επεχείρησε να οπτικοποιήσει ακόμα και τη μιζέρια.

Όσον αφορά την κρίση; Η Βάλια απαντά με σιγουριά πως η “κρίση δίνει ιδέες και υλικό”.

Kostis Tz

Η «Ταπείνωση» του Κωστή Τζωρτζακάκη

“Μέχρι να βρει μια νέα δουλειά και να ορθοποδήσει, ο Σ. αποφάσισε να μείνει προσωρινά σε μια εγκαταλελειμμένη αποθήκη”. Έτσι αρχίζει το κόμικ του Κωστή Τζωρτζακάκη για τον Σ. που συναντώντας την υπέροχη γάτα Μποβαρύ μοιράζεται μαζί της δυο κονσέρβες με αντζούγιες.

Γεννημένος το 1983 στο Ηράκλειο της Κρήτης όπου συνεχίζει να ζει, ο Κωστής Τζωρτζακάκης σπούδασε αρχιτεκτονική, αλλά προτίμησε να γίνει σκιτσογράφος.

“Μου άρεσε πάντα το σχέδιο και αν με ρωτήσετε πώς μπορώ και ζω από αυτή την δουλειά, θα σας πως ότι η ανεργία είναι παντού η ίδια, σε όλα τα επαγγέλματα”. Διάλεξε τη λέξη “Ταπείνωση” και δημιούργησε ένα έργο σε σενάριο και σχέδιο του ίδιου. Πώς εικονογραφείται η “Ταπείνωση”; τον ρωτάμε.

“Μια πολύ, δυστυχώς, συνηθισμένη μορφή ταπείνωσης είναι να χάνεις το σπίτι σου, τις οικονομίες σου και να περιφέρεσαι ως φάντασμα, για άλλους αόρατο και για άλλους απεχθές, μέσα στο πλήθος. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αμέσως μετά τις απώλειες αυτές είναι να μην χάσεις και την ταυτότητά σου και να αφεθείς να ταυτιστείς με τα αδέσποτα του δρόμου. Ο Καουρισμάκι είχε περιγράψει κάτι ανάλογο πολύ ωραία στην ταινία του The man without a past. Στο κόμικ ετούτο λοιπόν, ο χαρακτήρας προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα του αυτή κατάσταση, αλλά όντας πρωτάρης, είναι λίγο αδέξιος στη μετάβασή του αυτή”.

2014.9.5 red -KostisTz

Ο Τζωρτζακάκης συμμετέχει σε εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ χαρακτηριστική δουλειά του ήταν το 2013 μια συλλογή από ασπρόμαυρες βινιέτες με τίτλο Οι Ονειροπόλοι. “Μου αρέσουν αυτοί οι τύποι που είναι στον κόσμο τους” ομολογεί.

Η Αγγελική Τζωρτζακάκη επιμελήθηκε τον χώρο του δωματίου σε μια προσπάθεια να ζωντανέψει το κόμικ, αποδίδοντας με τρόπο βιωματικό τη σύγχυση του νεοάστεγου πρωταγωνιστή της ιστορίας σε μια εγκαταλελειμμένη αποθήκη. Ένα μέρος στο οποίο θα προσπαθήσει να βρει μια προσωρινή φωλιά ελπίζοντας, με λίγη αφέλεια παραπάνω ίσως από όσο θα έπρεπε, πως κάποια μέρα ίσως θα τελειώσουν τα δεινά του. Τα αντικείμενα που χρησιμοποίησε τα μάζεψε από τον δρόμο, όπως άλλωστε θα έκανε και ο ίδιος ο ήρωας.

βερα καρταλου και

“Σήψη” από τους Π. Τσαούση και Β. Καρτάλου

“Τοποθετήσαμε τους ήρωες της ιστορίας μας να ατενίζουν τη θέα κάποιας μεγαλούπολης, σύμβολο της σύγχρονης κοινωνίας”, διευκρινίζουν η Βέρα και ο Παναγιώτης. “Μελετώντας προσεκτικά τις κινητήριες δυνάμεις των μεταβιομηχανικών κοινωνιών, επιλέξαμε κατά τη γνώμη μας τους ακρογωνιαίους λίθους: Ψυχαγωγία, Ασφάλεια, Υγεία και Παιδεία, οι οποίοι απεικονίζονται αρχετυπικά στα τέσσερα ένθετα καρέ. Κάθε καρέ αλλοιώνεται από στοιχεία που λειτουργούν παρασιτικά ή αποθαρρυντικά τόσο για τον αναγνώστη όσο και για τους ήρωες. Επιλέγοντας την πεσιμιστική προσέγγιση οι ήρωες προβάλλονται σε κατάσταση προχωρημένης αποσύνθεσης, απόρροια της έλλειψης κριτικής ικανότητας, δημιουργικής σκέψης και ομαδικής δράσης. Παράλληλα με μας, καλλιτέχνες πολλών ειδικοτήτων φιλοτέχνησαν μοναδικά χειροποίητα αντικείμενα, όπως κοσμήματα και ρούχα που συμπεριλαμβάνουμε στο κόμικ μας”.

O Παναγιώτης Τσαούσης σπούδασε τεχνολόγος ιχθυολόγος, έχει εργαστεί σαν οδηγός ταχυμεταφορών, σαν skipper ιστιοπλοϊκών σκαφών και τα τελευταία χρόνια εργάζεται στον χώρο των γυναικείων υποδημάτων.

Από πολύ μικρός χρησιμοποιούσε τα μολύβια ως μέσο δημιουργίας και εξερεύνησης της φαντασίας του φτιάχνοντας κόμικς.

sklaven

Ακεφιά και Οργή

Ο Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης παρουσιάζει την “Ακεφιά” σε σενάριο και εικονογράφηση δική του. “Συνήθως όταν ξεκινάω μια ιστορία, εμπνέομαι από μια φράση, μια εικόνα ή κάτι που μου κέντρισε το ενδιαφέρον. Εδώ, έχοντας ως έναυσμα τη λέξη ‘ακεφιά’, έστησα ένα μονοσέλιδο που στέκεται περισσότερο σε σκέψεις παρά στο ίδιο το συναίσθημα. Ο ήρωας που μονολογεί, προφανώς άκεφος, τριγυρνάει νύχτα στην πόλη που μοιάζει άδεια, προσπαθεί να βάλει τις σκέψεις του σε μια σειρά, να ξεφύγει από την πραγματικότητα που τον προβληματίζει (και του χαλάει τη διάθεση), να βρει μια διέξοδο.

Η “Οργή” σε σχέδιο και σενάριο Σοφίας Σπυρλιάδου, που αρχίζει την ιστορία της θυμωμένα: “Εγώ, που λέτε, την οργή την έχω δει. Χτύπησε μια μέρα το παράθυρό μου και της άνοιξα. Με πήρε από το χέρι, τριγυρίσαμε στην πόλη όλο το βράδυ…”.

 

Ποιοι καλλιτέχνες συμμετέχουν

Στην έκθεση συμμετέχουν οι: Δημήτρης Βανέλλης, Μάρθα Βώζδου, Βάλια Καπάδαη, Βέρα Καρτάλου, Ευγενία Κουμάκη, Γιάννης Μονογυιός, Κατερίνα Μπακαγιάννη, Κλειώ Ξενίδου, Κώστας Παντούλας, Παύλος Παυλίδης, Θανάσης Πέτρου, Φώτης Πεχλιβανίδης, Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης, Σοφία Σπυρλιάδου, Αγγελική Τζωρτζακάκη, Κωστής Τζωρτζακάκης, Παναγιώτης Τσαούσης, Μανώλης Φραγγίδης

Επιμέλεια έκθεσης: Βέρα Καρτάλου

Ώρες Λειτουργίας: Δευ. – Σαβ. 12.00 – 9.00, Κυρ. 12.00 – 7.00

Το Σάββατο 15 Νοεμβρίου στις 7.00 μ.μ., με αφορμή την ολοκλήρωση της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί στο metamatic:taf μουσικό live των Happy Dog Project.

Πηγή : Αυγή