Οι δημιουργοί γράφουν Χορός

“Trajectory” : Επειδή το σκέπτεσθαι εστί μελαγχολείν

«Πρώτα ήρθε η κινησιολογική ιδέα. Δουλεύοντας με τις μαθήτριές μου πάνω σε μια άσκηση εμπιστοσύνης σε ζευγάρια, όπου η μια οδηγεί την άλλη στο χώρο, την τοποθετήσαμε κυκλικά στην αίθουσα, λόγω έλλειψης χώρου. Και voila! Προέκυψε ένα ζευγάρι που λειτουργεί ως σύνολο και περιστρέφεται σε τροχιά γύρω απ το κέντρο και γύρω απ τον εαυτό του, με μία πάντα φορά, υπό τις δυνάμεις της φυγόκεντρου και της κεντρομόλου. Αν σταματήσει να υπακούει σ’ αυτές τις δυνάμεις, χαλάει, διαλύεται, “πεθαίνει”. Αυτό σημαίνει Trajectory. H τροχιά που διαγράφει ένα σώμα στο χώρο και στο χρόνο», αναφέρει στο artplay.gr η Μαργαρίτα Τρίκκα , με αφορμή την πρώτη της χορογραφική σύνθεση που παρουσιάζεται στο Θέατρο Πόλις στις 5 και 6 Απριλίου, με ερμηνεύτριες τις Κάντυ Καρρά και Χαρά Κότσαλη. Για το πώς εξελίχθηκε η πρώτη ιδέα για να φτάσει να γίνει παράσταση, η Μαργαρίτα, αναπτύσσει ένα ενδιαφέρον σκεπτικό:

«Κάπως με συγκίνησε αυτή η συνεχόμενη περιστροφή όσο τη δουλεύαμε, αυτή η αγωνία των παιδιών να παραμείνουν ενωμένες κ να μη τις χωρίσει η φυγόκεντρος ή η σωματική τους αδυναμία. Έχω κι ένα κόλλημα ως χορεύτρια με το spinning κι έτσι μου γεννήθηκε η επιθυμία κάτι να κάνω με αυτή την ιδέα.

Πέρασε ο καιρός, ώσπου έπεσα πάνω στο δοκίμιο του George Steiner “10 (πιθανοί) λόγοι για τη μελαγχολία της σκέψης”. Ο ίδιος παίρνει ως αξίωμα τον ισχυρισμό του Schelling ότι το σκέπτεσθαι εστί μελαγχολείν και το αποδεικνύει παραθέτοντας δέκα παράδοξα της ανθρώπινης σκέψης που οδηγούν στη μελαγχολία. Με βασάνισε αυτό το δοκίμιο, με αφορούσε πολύ γιατί απαντούσε δικές μου αναρωτήσεις χρόνων σχετικά με το εργαλείο της ανθρώπινης σκέψης. Πώς γίνεται να είναι τόσο μεγαλειώδης και τόσο βλαμμένη ταυτόχρονα; Γιατί ενώ υπεραναλύουμε στην προσωπική μας ζωή και η σκέψη μας εμποδίζει να βιώσουμε, στην κοινωνική και συλλογική μας ζωή σταματάμε να σκεφτόμαστε και λειτουργώντας με ένα συλλογικό θυμικό, αγόμαστε και φερόμαστε; Κι αυτή η μελαγχολία που όλοι μας λίγο πολύ έχουμε, τι διάολο είναι;

Τη 2η φορά που το διάβαζα λοιπόν, συνειδητοποίησα ότι η σκέψη θα μπορούσε να οπτικοποιηθεί με κείνη την ιδέα του περιστροφικού ντουέτου. Κι έτσι η κινητική ιδέα του Trajectory βρήκε το θεωρητικό ένδυμά της,  που μας αποκάλυψε ότι η (υποτιθέμενη) νίκη του ανθρώπου επί των υπόλοιπων πλασμάτων είναι η σκέψη αλλά η σκέψη αποδεικνύεται για τον άνθρωπο τραγική.

Θέτοντας λοιπόν ως βάση της σκέψης το απλό περπάτημα σε αέναους κύκλους, ερευνήσαμε τους συνειρμούς, τις πεποιθήσεις, τον καταναγκασμό της σκέψης, τις στρεβλώσεις της, τις εξωτερικές παρεμβολές κλπ. και πώς θα αποδοθούν κινητικά με βάση τη φόρμα που ήδη είχαμε φτιάξει. Που μας αποκάλυψε ότι η (υποτιθέμενη) νίκη του ανθρώπου επί των υπόλοιπων πλασμάτων είναι η σκέψη αλλά η σκέψη αποδεικνύεται για τον άνθρωπο τραγική.

Καταλαβαίνω ότι μπορεί να φαντάζει πιο δύσκολο από ότι ήταν στην πραγματικότητα. Οι άνθρωποι πολλές φορές άμα ακούμε δύσκολες λέξεις ή κάτι που να παραπέμπει σε στοχασμό, το θεωρούμε δύσκολο, ότι δεν είναι για μας ή ότι είναι για μια ελίτ. Λες και η σκέψη δεν είναι πανανθρώπινη ή κάτι που κάνουμε όλοι κάθε μέρα, για πάντα.

Γενικά, εδώ και χρόνια παρατηρώ μια απαξίωση έως και ενοχοποίηση  της σκέψης, με την έννοια του στοχασμού, για τα πράγματα που μας αφορούν, που επηρεάζουν τις ζωές μας. Σαν κάποιος να μας είπε ότι εμείς δεν είμαστε ικανοί για αυτό, να μην είμαστε ικανοί να σκεφτούμε για τις ζωές μας και την τύχη μας, ότι κάποιοι άλλοι θα το κάνουνε για μας.

Που έγκειται λοιπόν η τραγωδία; Στο κομμάτι της συνειδητοποίησης. Ο νους μου είναι μεγαλειώδης. Έχει απέραντες δυνατότητες. Αυτή η νίκη όμως είναι σπαρακτική. Δεν μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι, όσο κι αν το θέλω, κατακλύζομαι από εμμονές, στρεβλωμένες πεποιθήσεις, γλωσσικούς περιορισμούς, είμαι ανίκανος να πράξω όλα αυτά που σκέφτομαι, είμαι ανήμπορος να συντηρήσω τη μνήμη μου, είμαι έρμαιο της σκέψης μου.

Σκέφτομαι άρα μελαγχολώ λοιπόν; Ναι, αλλά αυτή η γνώση είναι η νίκη μου.  Άρα όντως το Trajectory έχει και tragedy έχει και victory!

Μαργαρίτα Τρίκκα

TRAJECTORY_ 01 © Manos Arvanitakis

Ερμηνεύουν:  Κάντυ Καρρά,  Χαρά Κότσαλη

φωτογραφίες: Μάνος Αρβανιτάκης