Βιβλίο

Βασίλης Βασιλικός: “Απωθημένο μου να γράψω για τη δολοφονία του Τεμπονέρα”

Απρόσμενο δώρο και αναζωογονητικό ξάφνιασμα χαρακτηρίζει το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας ο Βασίλης Βασιλικός που όπως υπενθυμίζει δεν έχει ποτέ έως τώρα βραβευθεί για τα 120 βιβλία του! Με αφορμή το βραβείο ο διεθνής μας συγγραφέας ομολογεί στη Νέα Σελίδα πως οδηγήθηκε στη λογοτεχνία εξαιτίας της ποίησης, αποκαλύπτει το απωθημένο του που είναι ένα βιβλίο για την δολοφονία του καθηγητή Τεμπονέρα και δεν διστάζει να πει για τους νέους Έλληνες συγγραφείς πως εχουν βγει από το τούνελ της εσωστρέφειας.
-Είστε ένας γνωστός και προβεβλημένος δημιουργός που το έργο του έχει γίνει αποδεκτό εδώ και χρόνια. Τι προσθέτει το συγκεκριμένο βραβείο στη διεθνή και εγχώρια καταξίωσή σας και το λογοτεχνικό σας βίο;
Το βραβείο φέρνει τη χαρά ενός δώρου που δεν το περιμένεις. Αυτό το ξάφνιασμα είναι αναζωογονητικό σε κάθε δημιουργό. Όπως μέχρι τώρα δεν είχα τιμηθεί ποτέ με κρατικό βραβείο για τα 120 βιβλία που έχω δημοσιεύσει, το Μεγάλο αυτό Βραβείο των Γραμμάτων κάλυψε εν τω συνόλω του αυτό το κενό, την κατάλληλη στιγμή και τον κατάλληλο χρόνο”.
-Πώς νιώσατε μόλις μάθατε για την απονομή, ποια ήταν η πρώτη σκέψη, η πρώτη λέξη αλλά και η πρώτη πράξη που συνόδεψε την είδηση;
“Δεν την πίστεψα. Ηταν Σάββατο πρωί του… Θωμά.”
-Πώς θα χαρακτηρίζατε τον λογοτεχνικό σας βίο;
Ως βίο αφιερωμένο καθ’ ολοκληρίαν στη γραφή. Την οποία την έμαθα γράφοντας το πρώτο μου μυθιστόρημα, σε ηλικία 15 ετών, «Τα Σιλό» (για την βουλγαρική κατοχή στη γενέτειρα μου την Καβάλα) και το οποίο θα προτείνω τώρα ως κάτοχος πλέον του Μεγάλου Βραβείου σε κάποιον εκδότη, με ένα επίμετρο ήδη εκφωνημένο στην Κέρκυρα του επίκουρου καθηγητή στο ΕΚΠΑ τον Θανάση Αγάθο.
-Ποιο βιβλίο σας θα ξεχωρίζατε;
Εκείνο που δεν έγραψα ακόμα”.
-Το «Ζ» υπήρξε σημείο αναφοράς όχι μόνο για τη λογοτεχνική αλλά και την κοινωνική και πολιτική ιστορία. Θα ξαναγράφατε σήμερα κάτι σαν αυτό;
Θα σας απαντήσω με ένα χειρόγραφο σημείωμα που βρήκα τυχαία μπλεγμένο στα χαρτιά μου, αδημοσίευτο φυσικά. Ιδού το: « Βαρέθηκα πια ν’ ακούω την έκφραση το θρυλικό Ζ. Προτιμώ το θηλυκό Ζ, το αιθυλικό Ζ, το υλικό Ζ. Φτάνει πια το θρυλικό. Κουράστηκα σας λέω. Το Ζ ζει και θα ζει. Γιατί το γράμμα Ζ εμπεριέχεται στην ίδια τη λέξη. Είναι συστατικό στοιχείο της ζωής. Εμείς όμως που δεν είμαστε λέξεις, δηλ. αλφάβητο, ζούμε; Είμαστε ζωντανοί ή ζώα σφαγιασθέντα; Αυτό το ερώτημα καλούνται εν πολλοίς να απαντήσουν οι αγέννητοι ακόμα ιστορικοί του ρόκ του παρελθόντος μας»
-Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε να συμφιλιωθείτε με τις λέξεις και να τις επιλέξετε για τη συντροφιά μιας ζωής;
Η ελληνική μας ποίηση. Γιατί ποίηση είναι η γλώσσα της ποίησης. Κι εγώ ξεκίνησα ως ποιητής. Εμαθα, διδάχτηκα από τους ποιητές μας τον εκφραστικό πλούτο της γλώσσας μας. Γι’ αυτό και έχουμε μεγάλους ποιητές, γιατί η γλώσσα μας εμπεριέχει τη ζωή 3.000 χρόνων.”
-Πόσο βιωματικό υπήρξε το έργο σας;
Κατά 99%”.
-Τι σημαίνει θυμάμαι για έναν συγγραφέα;
Νέος είχα γράψει στο «Αγγέλιασμα» : «Θυμάμαι δεν είναι μια λέξη για να θυμάται κανείς. Θυμάμαι θα πει όταν αλλάζει μια σκάλα σε κατάδυση, ένα κοπάδι ανθρώπων σε ψάρια που τρων και τρώγονται στις βραχωτές σπηλιές, όταν το πάρκο γίνεται βυθός της θάλασσα και τα παγκάκια πάγκοι για να κολλούν τα στρείδια. Θυμάμαι δεν είναι μια λέξη για να θυμάται κανείς και προπαντός εγώ που σε αγάπησα με τη μνήμη, με τη νοσταλγία του φωτός που ‘εβλεπα πριν γεννηθώ, που ήθελα να σε έχω πάντα δίπλα μου σαν μια επαλήθευση μες τον ετοιμόρροπο απ’ το συνωστισμό διάδρομο των ανθρώπων.»
-Παρακολουθώντας την ελληνική βιβλιογραφική παραγωγή τι συμπεράσματα συνάγετε για τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία;
Εχει βγει από το τούνελ της εσωστρέφειας και τώρα ανήκει στην εξωστρέφεια της κοινωνίας. Μακάρι να γινόταν και το ίδιο στην πολιτική. Και βέβαια η ανανέωση, η ριζική, της πεζογραφίας μας από τα μεγάλα ταλέντα γένους θηλυκού”.

-Υπάρχει κάτι με το οποίο δεν έχετε έως τώρα ασχοληθεί και θα θέλατε να κάνετε;
Απωθημένο μου είναι ότι δεν έγραψα ένα βιβλίο για την άγρια δολοφονία του καθηγητή Τεμπονέρα στην Πάτρα. Μα ζούσα τότε στο εξωτερικό και ήμουν σίγουρος ότι κάποιος θα συνέχιζε το νήμα του δικού μου Ζ. Ισως αυτό να έγινε και να μην το έμαθα ποτέ. Μακάρι να είναι έτσι. Ο Τεμπονέρας ακόμα με στοιχειώνει”.
ΜΑΝΙΑ ΖΟΥΣΗ
ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ
10/12/2017