featured Βιβλίο Οι δημιουργοί γράφουν

Ιωάννα Αβραμίδου: “Ένα κοράκι που φτερουγίζει μεταξύ ποίησης, πρόζας και παραμυθιού”

“Ανοίγοντας το βιβλίο του Μαξ Πόρτερ, “Η θλίψη είναι ένα πράγμα με φτερά”, ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με μια πρωτότυπη αφηγηματική τεχνική:  πρωτότυπη φόρμα, πρωτότυπη δομή, πρωτότυπος τρόπος πραγμάτευσης ενός όχι και τόσο πρωτότυπου θέματος, ενός πατέρα και των δύο αγοριών του που πενθούν τον αιφνίδιο θάνατο της μητέρας από  οικιακό ατύχημα”, γράφει στο artplay.gr η μεταφράστρια του βιβλίου, Ιωάννα Αβραμίδου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Πόλις” και από τις 4 Οκτωβρίου θα βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία. “Λίγες μέρες μετά τον θάνατό της”, συνεχίζει η Ι. Αβραμίδου, “εισβάλλει στο σπίτι τους ένα κοράκι και δηλώνει ότι δεν θα φύγει έως ότου δεν θα το χρειάζονται πια, έως  ότου τους δει να ξεπερνούν  την ανείπωτη θλίψη τους. Το Κοράκι, παρά την φήμη του ως πουλιού της  συμφοράς, τους βοηθά με διάφορους τρόπους να εκφράσουν τον πόνο τους από την  έλλειψη της μάνας, τις ενοχές τους, την παραίτηση και  τον θυμό από τον άδικο θάνατό της .

Στην αρχή με αναίδεια, ωμότητα, προκλητικότητα   και θράσος, βρίζει και βωμολοχεί, στο τέλος όμως, εκφράζει  μια μη αναμενόμενη τρυφερότητα και συμπόνια, γίνεται ο εξομολόγος του πατέρα,  η μπέιμπι σίτερ των παιδιών, ο σύντροφος των παιχνιδιών των αγοριών, ο συν-συγγραφέας του πατέρα ο οποίος πρέπει να παραδώσει μια εργασία για την ποίηση του Τεντ Χιουζ,  και ο ψυχαναλυτής όλης της οικογένειας.  Το κοράκι, ένα ευφυές εύρημα  του συγγραφέα  το οποίο συμβολίζει ένα μέρος της ψυχής του και των συναισθημάτων του που δεν μπορούν να εκφραστούν σε μια συμβατική γλώσσα: το απέραντο κενό που αφήνει πίσω του ο χαμός  ενός αγαπημένου προσώπου, αλλά και την δυσκολία του να γράψει για την αγάπη και την απώλεια. Ορμώμενος  από ένα πραγματικό προσωπικό του βίωμα, την απώλεια του πατέρα του στα έξη του χρόνια,  μας προσφέρει ένα συγκλονιστικό υβριδικό κείμενο που κινείται μεταξύ ποίησης,  πρόζας  και  παραμυθιού σε ένα βιβλίο σελιδοποιημένο και τυπωμένο κατά τρόπο,  ώστε να βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με το περιεχόμενό του: Λόγος αποσπασματικός  που σπάει την ροή της αφήγησης, αντανακλά τα χαοτικά και αντιφατικά συναισθήματα των αγοριών και του πατέρα,  την ακαταστασία του λονδρέζικου διαμερίσματος και της ζωής τους,  και ακροβατεί ανάμεσα στην οδύνη των μελών της οικογένειας και στο μαύρο χιούμορ του κορακιού που, με τις άνευ νοήματος και ασυνάρτητες  λέξεις που επινοεί,  είναι και η πλέον ενδιαφέρουσα φωνή του βιβλίου . Είναι αυτό που αναπλάθει την γλώσσα,  ώστε να εκφραστεί το παράλογο του πρόωρου θανάτου. 

Είναι πάμπολλες οι αναφορές  του συγγραφέα στην αγγλοσαξωνική λογοτεχνία και, γενικώς,  στα αναγνώσματά του, κλείνει το μάτι στον Λούις Κάρολ και στις τζάμεπργουόκι λέξεις του₁ στην τέχνη του κολλάζ  του Ματίς και στην τέχνη του παστίς, στον Τεντ Χιουζ και στο ποίημα του The Crow, στον θάνατο της Σύλβια Πλαθ, στον Σαίξπηρ και στην ακατάσχετη «βαρδολογία» γύρω από το έργο του και σε πολλούς άλλους.  Απομακρύνεται από τις παραδοσιακές φόρμες οι οποίες δεν είναι ικανές να εκφράσουν ή να πλαισιώσουν με λέξεις αισθήματα όπως η θλίψη, η αγάπη ή  η ελπίδα (Ο τίτλος του βιβλίου, όπως επίσης και το μότο, είναι  αναφορές στα ποιήματα  της Έμιλυ Ντίκινσον «Η ελπίδα είναι ένα πράγμα φτερωτό» και στο τετράστιχο ποίημα  της για την Αγάπη) και επιστρατεύει την μεταφορά και την παραβολή για να κινητοποιήσει τα αδρανοποιημένα από την οδύνη μέλη της οικογένειας” .

Ιωάννα Αβραμίδου

₁(Στην ελληνική γλώσσα, η λέξη Jabberwocky έχει αποδοθεί ως «Φλυαρούδημα» (βλ. μτφρ. Σ. Κακίση στο Λιούις Κάρολ, Μες στον καθρέφτη και τι βρήκε η Αλίκη εκεί, εκδόσεις Υψιλον, 1979) και «Τζαμπερόκι» (βλ. μτφρ. Π. Παμπούδη στο L. Carroll, Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων & Μέσα απ’τον καθρέφτη, Printa, β’ εκδ. 2007)