Από το «Κεφάλαιο» του Μαρξ, τη ζωή του Πάντσο Βίγια και τον Ελληνικό Εμφύλιο, έως την «Κερένια Κούκλα» , τον «Μικρό Πρίγκιπα» , τον «Ξένο» και την βιογραφία του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, τα γκράφικ νόβελ, μια σύγχρονη μορφή βιβλίου που αναδύεται δειλά εδώ και καιρό στην ελληνική εκδοτική αγορά, συνδυάζοντας λογοτεχνία και εικονογράφηση, διαθέτουν πιστό και φανατικό κοινό, ακόμα και αν αφηγούνται προσωπικές ιστορίες.
« Τα κόμικς είναι ίσως το πιο «φιλικό» μέσο που μπορεί εύκολα να φέρει σε επαφή με την λογοτεχνία, ανθρώπους που αλλιώς να μην προσέγγιζαν ποτέ αυτά τα κείμενα», εξηγεί ο Γιώργος Τσιαμάντας που εικονογράφησε την «Κερένια Κούκλα» του Χρηστομάνου στις εκδόσεις Comicdom Press.
«Με τις αδυναμίες και τις ατέλειές του το άλμπουμ αυτό είναι ξεχωριστό για μένα, που δεν μπόρεσα ποτέ να κρατήσω στα σοβαρά ημερολόγιο. Είναι ένα εικονογραφημένο συναξάρι μιας περιόδου της ζωής μου αρκετά έντονης και απαιτητικής» γράφει ο κομίστας Τάσος Ζαφειριάδης, για το «Intra Muros» που από κοινού με τον ομότεχνό του Πέτρο Χριστούλια έφτιαξαν το βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ένατη διάσταση».
«Η ιστορία αυτή δεν βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Αφιερώνεται όμως σε όλους όσους αναγνωρίσουν στους ήρωες κάτι από τον εαυτό τους», σημειώνει ο Τάσος Θεοφίλου, που είχε συλληφθεί με την κατηγορία για συμμετοχή στη «Συνωμοσία των Πυρήνων της Φωτιάς» και αφέθηκε πρόσφατα ελεύθερος, για το γκράφικ νόβελ «Οθέλος μια pulp τραγωδία» των εκδόσεων ΚΨΜ, όπου έγραψε το σενάριο.
«Τέρμινους»: Ο ελληνικός Εμφύλιος σε κόμιξ
Εμπνευσμένο από τις αφηγήσεις και τις ιστορίες των ανθρώπων του εμφυλίου, που άκουγε τα παιδικά καλοκαίρια στο πατρικό χωριό Βουργαρέλι στα Τζουμέρκα, ο Λευτέρης Παπαθανάσης, καθηγητής μέσης εκπαίδευσης στα Γιάννενα, που μετά την βραβευμένη «Πάπισσα Ιωάννα», δημιούργησε το «Τέρμινους», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΨΜ, επιχειρεί για πρώτη φορά να παρουσιάσει εικονογραφημένα, την ιστορία της αντίστασης και του εμφυλίου στα βουνά της Ηπείρου.
«Σαν ένας στοχασμός πάνω στο πως οι άνθρωποι του παρελθόντος φωτίζουν ο ένας τον άλλον , γεννήθηκε το Τέρμινους. Το εικονογραφημένο αυτό αφήγημα είναι ιστορίες ανθρώπων του Εμφυλίου και σε καμιά περίπτωση η ιστορία του Εμφυλίου. Η δημιουργία των χαρακτήρων βασίστηκε σε πραγματικές αφηγήσεις, σε γεγονότα διασταυρωμένα σε βαθμό που αυτό ήταν δυνατό», σημειώνει ο Λ. Παπαθανάσης.
«Οθέλος μια pulp τραγωδία»
Με εικονογράφηση της Χριστίνας Σ. και κείμενα του Τάσου Θεοφίλου, το γκράφικ νόβελ «Οθέλος μια pulp τραγωδία», σύμφωνα με τον σεναριογράφο του, είναι «μια μικρή ιστορία που γράφτηκε ανά κύματα. Κάποια αποσπάσματα αποτελούν συγχρόνως και κατασχεμένο υλικό της αντιτρομοκρατικής. Σώθηκαν τελικά κι έγιναν ξανά προσβάσιμα ως αντίγραφα ευρημάτων που συνθέτουν παράλληλα μια αρκετά βαριά δικογραφία. Το έργο θα μπορούσε να περιγραφεί ως μεταφορά του σαιξπηρικού αριστουργήματος στη σύγχρονη μητρόπολη και άλλες τέτοιες κοινοτοπίες. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια λίγο αστυνομική, λίγο ερωτική, συγχρόνως όμως πολύ φθηνή ιστορία».
Η «Κερένια Κούκλα» και τα «πιο ομιλητικά πλάνα»
«Τα κόμικς είναι ένα απολαυστικά δημιουργικό εκφραστικό εργαλείο», υποστηρίζει ο Γιώργος Τσιαμάντας που εικονογραφεί την «Κερένια Κούκλα» του Χρηστομάνου στις εικόνες της οποίας προσπάθησε να εντάξει όση περισσότερη πληροφορία για την εποχή και τους ανθρώπους της. «Είναι ο τρόπος για να διασώζω μικρά θραύσματα ιστορίας και ζωής», λέει .
Προσπαθείς να δεις με τα μάτια του Χρηστομάνου, να πονέσεις για την μοίρα των ηρώων του. Να αφεθείς στις εξωφρενικά λεπτομερείς περιγραφές, να μην τις φοβηθείς, να τις αγαπήσεις. Να καταλάβεις πως κουβαλάνε την ζωή των ανθρώπων και ίσως λίγη από την ιστορία αυτού του τόπου. Και μετά, σιγά-σιγά, να αρχίσεις να βρίσκεις τον ρυθμό με τον οποίο μπορεί αυτή η ιστορία να ειπωθεί μέσα από τις εικόνες. Να κρατηθεί το απολύτως απαραίτητο από το πολύτιμο κείμενο. Να συνδυαστεί με τα πιο ‘ομιλητικά’ πλάνα».
Επηρεασμένος από την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά της «Κερένιας Κούκλας», ο Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου, άρχισε ήδη από πολύ μικρός «να φαντάζεται την ιστορία να ξετυλίγεται στα καρέ ενός comic. Όταν –ενήλικας πια– ξεκίνησα να γράφω comics, εκείνη η εφηβική επιθυμία να δω εικονογραφημένο το μυθιστόρημα, επανήλθε. Βασίστηκα στις λανθάνουσες αναφορές του Χρηστομάνου στη γοτθική λογοτεχνία, και όπως στα αμερικανικά horror comics των 50s, ο τερατόμορφος αφηγητής αναλάμβανε να εισαγάγει και συνοδεύσει τον αναγνώστη κατά την εξέλιξη της ιστορίας– έτσι κι εδώ έκανα τον ίδιο τον συγγραφέα, χαρακτήρα του comic», εξηγεί.
Γκάμπο : «Αναμνήσεις μιας μαγικής ζωής»
Ένα βιβλίο που φέρνει τον αναγνώστη πιο κοντά στη ζωή και το έργο του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες με τη μορφή ενός μυθιστορήματος με εικόνες, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος, που άνοιξαν τον δρόμο με το «Logicomix», των Απόστολου Δοξιάδη, Χρίστου Χ. Παπαδημητρίου, Αλέκου Παπαδάτου και Annie Di Donna.
Το «Γκάμπο: Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, αναμνήσεις μιας μαγικής ζωής», είναι το πρώτο γκράφικ νόβελ για τη ζωή του δημοφιλούς Κολομβιανού, που ταξιδεύει τον αναγνώστη σε διαφορετικές περιόδους της ζωής. Το βιβλίο των των Luis Harss, Óscar Pantoja, Miguel Bustos, Felipe Camargo και Rojas Tatiana Córdoba, κυκλοφορεί σε μετάφραση της Κλαίτης Σωτηριάδου.
«Ο Ξένος» του Καμύ
«Μια περιπέτεια με εικόνες βασισμένη στα ζωτικά σημεία της τροχιάς ενός από τους μεγάλους μύθους της Παγκόσμιας λογοτεχνίας», «Ο ξένος», τo εμβληματικό έργο του Αλμπέρ Καμύ, όπως το διασκεύασε και το απεικόνισε σε κόμικς ο Ζακ Φερραντέζ, ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς κόμικς στη Γαλλία, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση των Νίκη Καρακίτσου Douge και Μαρία Κασαμπαλόγλου – Roblin
«Ο Παίκτης» και «Ο Μικρός Πρίγκιπας»
«Στην ελληνική αγορά μπορεί να μην υπάρχουν όλα τα ρεύματα του κόμικς, ωστόσο το κοινό παρακολουθεί τα πάντα φανατικά», υποστηρίζει ο Γιώργος Ζαρρής των εκδόσεων Pollaris που εξέδωσαν το 2013 σε γκράφικ νόβελ το «Καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς» πέρυσι τον Ερωτόκριτο των Γιώργου Γούση, Δημοσθένη Παπαμάρκου και Γιάννη Ράγκου και φέτος προωθούν τον «Παίκτη» του Ντοστογιέφσκι σε μετάφραση Κωστή Σωχωρίτη, και τον «Μικρό Πρίγκιππα» του Εξιπερί σε σκίτσο της Στέλλας Στεργίου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον περικλείει η σειρά για παιδιά με έργα του Σαίξπηρ και τίτλο «Πάρκο Στράτφορντ ο θίασος του Μεσονυκτίου παρουσιάζει» των Ίαν Λέντλερ – Ζακ Τζιαλόνγκο όπου σε ένα πάρκο στο Στράτφορντ τα ζώα ανεβάζουν παραστάσεις όταν αποχωρούν οι επισκέπτες το βράδυ.
Στο Intra Muros πρωταγωνιστούν οι πόλεις
«Διάλεξα την φράση Intra Muros για τίτλο γιατί είχε αυτόν τον μυστηριώδη συνδυασμό βαθυστόχαστου και ακατανόητου που προσδίδουν τα λατινικά .. αν προσέξει κανείς την εικονογράφηση θα δει ότι εμφανίζονται λεπτομέρειες άλλοτε της γειτονιάς των Εξαρχείων κι άλλοτε του Πύργου Αθηνών στου Γουδή εκεί όπου μέναμε για χρόνια ο Πέτρος και εγώ αντιστοίχως ..από την άλλη δεν λείπει ούτε η Μητέρα Θεσσαλονίκη.. όλο σχεδόν το υλικό του κόμικ αντλήθηκε από την καθημερινότητά μου στην πόλη», αναφέρει ο Τάσος Ζαφειριάδης για το Intra Muros.
Μάνια Ζούση
Πηγή: Νέα Σελίδα
