Μια γιορτή του εφήμερου και των αισθήσεων, μια κατάφαση στην αβεβαιότητα της ύπαρξης, ένα μεταξύ άλλων, memento vitae, παρουσιάζουν σε μια διπλή παράσταση με τίτλο «Σεμπάστιαν και Vanitas », οι υπέροχοι extravagant Nova Melancholia από τις 4 Μαΐου έως και τις 17 Ιουνίου στον χώρο Πλύφα της οδού Κορυτσάς 39, στον Βοτανικό.
Ο Βασίλης Νούλας και ο Κώστας Τζημούλης, αφιερώνουν την παράσταση «σε όσους παίρνουν το ρίσκο να περάσουν από το όραμα στο βίωμα, από την αναπαράσταση στην παράσταση διακινδυνεύοντας το παρανάλωμα της ύπαρξης».
Πρόκειται για ένα παραστασιακό δίπτυχο, αποτελούμενο από δύο διακριτά μέρη που λειτουργούν συμπληρωματικά, με κοινές αναφορές στην Ιστορία της τέχνης αλλά και σε κινηματογραφικούς αστέρες. Δύο παραστάσεις με “camp” διάθεση που περιπαίζουν τον θάνατο.
Η παράσταση «Σεμπάστιαν» είναι, όπως λένε οι δημιουργοί, το σύνολο των πολιτισμικών αναφορών της. «Αναδιφώντας στην παράδοση του μαρτυρίου του Αγίου Σεβαστιανού, όπως αυτή αναδιατυπώνεται μέσα από την πυκνή εικονιστική αναπαράσταση στη Δυτική τέχνη από την πρώιμη Αναγέννηση και μετά, εστιάζουμε σε έννοιες / αισθήσεις / σύμβολα, που αγγίζουν τη δική μας ευαισθησία και το φαντασιακό. Ο Σεβαστιανός είναι ένα πολυπρισματικό αρχέτυπο, ένα καλειδοσκόπιο, ένα άβαταρ επιθυμιών και διαθέσεων. Διαβάζουμε ποιήματα, αναπαριστούμε πίνακες, ακκιζόμαστε, ποζάρουμε, τραγουδάμε, χορεύουμε, εμπνεόμαστε από την παράδοση ενός έκκεντρου, πειραματικού κινηματογράφου.
Μας ενδιαφέρουν οι συν-αισθηματικές και ενσώματες πρακτικές μέσω των οποίων εμείς σήμερα μπορούμε να σχετιστούμε με ένα τέτοιο σύμβολο.
Ο Σεβαστιανός συσχετίζεται με τη νεότητα, την ομορφιά, τον αθλητισμό, την τοξοβολία, τον σαρκικό πόνο, την ηδυπάθεια, τον ομοερωτισμό, τον μαρτυρικό θάνατο. Μία πρωταρχική συνυποδήλωση γύρω από τον Άγιο Σεβαστιανό (ήδη από τα Μεσαιωνικά χρόνια) είναι η Πανούκλα, ο Μαύρος θάνατος. Συσχετίζουμε την παράδοση του ομοερωτισμού γύρω από τη μορφή του Σεβαστιανού, με την ασθένεια του AIDS που θεωρήθηκε ένα είδος «πανούκλας των ομοφυλόφιλων». Όπως οι άνθρωποι στην αυγή της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας, έτσι κι εμείς σήμερα καταφεύγουμε στον Άγιο Σεβαστιανό ως αποτροπαϊκό του κακού σύμβολο».
Στην παράσταση ακούγονται ποιήματα και κείμενα των : Ανδρέα Αγγελάκη, Jean Cocteau, Allen Ginsberg, Jean Genet, Bernard-Marie Koltès, Ζακ Κωστόπουλου, Yukio Mishima, Αλέξη Μπίστικα, Frank O’Hara, Pier Paolo Pasolini, Derek Jarman, Georg Trakl, Νίκου Αλέξη Ασλάνογλου, Ντίνου Χριστιανόπουλου, Tennessee Williams.
Προβάλλονται αποσπάσματα από ταινίες των : Jean Genet, Andy Warhol, Αλέξη Μπίστικα, Joseph L. Mankiewicz, Paul Schrader, Jean Cocteau, Pier Paolo Pasolini, Sergei Parajanov, Jack Smith, Derek Jarman, Kenneth Anger, John Walters.
Η παράσταση σε σύλληψη και οργάνωση Βασίλη Νούλα και Κώστα Τζημούλη, σκηνοθετείται από τον Β. Νούλα σε σκηνικά, κοστούμια Κ. Τζημούλη, βοηθό σκηνοθέτη Ελισάβετ Ξανθοπούλου και περφόρμερς τους Χάρη Δούμουρα, Χριστίνα Καραγιάννη, Pierre Magendie, Νίκο Ντάση και Χριστίνα Ράινχαρντ.
Οι δημιουργοί ευχαριστούν τη Νάντια Αργυροπούλου για την «εμπνευστική συνομιλία».
VANITAS
Η περφόρμανς VANITAS είναι ένας σκηνικός στοχασμός γύρω από την έννοια vanitas. Η παράσταση αρθρώνεται μέσα από την (αντι)παράθεση της συγκινησιακής φόρτισης του ήχου της ηλεκτρικής κιθάρας και του κυνικού και συχνά αστείου λόγου του Andy Warhol. Η περφόρμανς θέλει να γίνει ένας εφήμερος καθρέφτης της «ματαιοδοξίας» μας, της απατηλής της λάμψης. Ταυτόχρονα λειτουργεί όπως ένας σαγηνευτικός πίνακας του μπαρόκ: ξορκίζει την κόπωση των ημερών και ξαναδίνει πίστη στην ομορφιά της ζωής!
Τι σημαίνει vanitas στην ιστορία της τέχνης
Στην ιστορία της τέχνης, vanitas ονομάζεται το συμβολικό έργο τέχνης που δείχνει την παροδικότητα της ζωής, τη ματαιότητα της ηδονής και τη βεβαιότητα του θανάτου· οι έννοιες αυτές υποβάλλονται με την αντιπαράθεση μιας νεκροκεφαλής με σύμβολα πλούτου, ευμάρειας και πολυτέλειας. Το λατινικό ουσιαστικό vanitas προέρχεται από το επίθετο vanus (κενός) και παραπέμπει στη φράση από τον Εκκλησιαστή “vanitas vanitatum, et omnia vanitas” (ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης).
Στις νεκρές φύσεις vanitas, ένα δημοφιλές είδος στη Δυτική Ευρώπη του 16ου και 17ου αιώνα, συχνά απεικονίζονται πολυτελή σκεύη πάνω σε πλούσια υφάσματα, μουσικά όργανα, βιβλία, επιστημονικά όργανα, σύνεργα καπνίσματος -ό,τι μπορεί να προσφέρει χαρά κι απόλαυση στον άνθρωπο- μαζί με κλεψύδρες, εύθραυστα αντικείμενα από γυαλί, νεκροκεφαλές. Όλα αυτά υποδηλώνουν τη ματαιότητα του πλούτου, το περαστικό της ομορφιάς, το αναπότρεπτο του χρόνου. Οι πίνακες αυτοί καλούν σε περισυλλογή, λειτουργούν ως ένα memento mori (υπόμνηση θανάτου). Ωστόσο, η άλλη όψη της vanitas θα μπορούσε να είναι το carpe diem (άδραξε τη μέρα). Μια γιορτή του εφήμερου και των αισθήσεων, μια κατάφαση στην αβεβαιότητα της ύπαρξης, ένα memento vitae (υπόμνηση ζωής).
Εδώ πρωταγωνιστεί η Βίκυ Κυριακουλάκου και μουσικός επί σκηνής με πρωτότυπη σύνθεση είναι ο Γιάννης Αράπης. Τα σκηνικά – κοστούμια υπογράφει η Αναστασία Δούκα.
Τα κείμενα της παράστασης προέρχονται από το βιβλίο του Andy Warhol : Η φιλοσοφία του Άντυ Γουόρχολ (Από το Α στο Β και πάλι από την αρχή) (1975) σε μετάφραση της Ιουλίας Ραλλίδη, εκδόσεις Τσαγκαρουσιάνος 2006
Οι στίχοι των τραγουδιών “The Emblem of Death” και “Young Man Holding a Skull” είναι του Βασίλη Νούλα και βασίζονται στην περιγραφή δύο γνωστών πινάκων vanitas.
Μ. Ζ
