Θέατρο Οι δημιουργοί γράφουν

Παρασκευή Καλογεράκη: “Αυτές οι γυναίκες, σήκωσαν τα μανίκια και ξεγέλασαν την πείνα”

“Γυναίκες της Μικρασίας, όμορφες κι αφράτες, με κέφι για ζωή κι έρωτα, μητέρες, κόρες, αδελφές, με το μεταξωτό μαρχαμά στο κεφάλι και τ’ ομπρελίνο στο χέρι για τον ήλιο στην κυριακάτικη βόλτα τους, τινάχτηκαν από ένα κεραυνό σε μια βάρκα με τη φωτιά πίσω τους και ξεριζωμένες για πάντα από τα σπιτικά τους έφτασαν στη Φραγκιά. Από περήφανες νοικοκυραίες να σε κεράσουν το γλυκό που έφτιαξαν το πρωί, βρέθηκαν μέσα σ’ ένα στενό αντίσκηνο σε μια αλάνα στη Νέα Ιωνία και “έπεσαν” στα συσσίτια των ξένων και τη φιλανθρωπία για να επιβιώσουν”, γράφει στο artplay.gr η Παρασκευή Καλογεράκη, σκηνοθέτις της παράστασης «Οδός 19, αριθμός 15» με ερμηνεύτρια τη Νένα Μεντή που παρουσιάζεται 11, 12 , 13 και 14 Σεπτεμβρίου στις 21:00 στο Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ, Δωρίδος 2 και Λεωφόρος Ειρήνης 14, στον Ταύρο.
“Αυτές οι γυναίκες, σήκωσαν τα μανίκια, έχτισαν σπίτια με τα χέρια τους, δούλεψαν δωδεκάωρα, έξι μέρες την εβδομάδα στα εργοστάσια, ξεγέλασαν την πείνα, πάλεψαν τον τύφο και την ελονοσία μα φύτεψαν παντού λουλούδια, τριαντάφυλλα, χρυσάνθεμα και βασιλικό. Κι όταν η ζωή άρχισε ξανά κάτι λίγο να γλυκαίνει, όταν οι μνήμες της καταστροφής και των άθαφτων ανθρώπων τους πήγαιναν να μαλακώσουν, ο δεύτερος ο πόλεμος τους βρήκε ξανά, ξανά ο φόβος, ξανά ο θάνατος, ξανά η πείνα, ξανά η επιβίωση.
“Η Μαρίκα η χήρα, η καρουλού, έσπασε στον πόλεμο τον δεύτερο, της έστριψε, φώναζε στο προαύλιο του εργοστασίου «Αλ ονού Παρά! Αλ ονού Παρά!», τράβαγε τα σκουλαρίκια απ’ τ’ αυτιά της. Τους νόμισε τους Γερμανούς για Τούρκους, την πήγανε ο γιατρός Δρομοκαΐτειο και πάει, χάθηκε στη Μικρασία η Μαρίκα…”
Μέσα στο φιλόξενο αναγνωστήριο του Ιστορικού Αρχείου ΠΙΟΠ, διαβάζοντας για μέρες τα έγγραφα της κλωστοϋφαντουργίας Μουταλάσκη, ανάμεσα σε κούτες αρχειακού υλικού και βιβλία πρακτικών συνεδριάσεων, ένα δελτίο εργάτριας, γεννηθείσας το 1901 στη Μικρά Ασία, είχε για διεύθυνση κατοικίας την οδό 19 και τον αριθμό 15. Ξαφνιάστηκα, η καλοζωισμένη άγνοιά μου με έκανε να υποθέσω -τι ντροπή- ότι η τότε γραμματέας του εργοστασίου έγραψε λάθος… Οι ερευνητές του ΠΙΟΠ με κατανόηση μου εξήγησαν ότι η γυναίκα αυτή ζούσε σε μια παράγκα, μέσα σε προσφυγικό καταυλισμό, με πισσόχαρτο για στέγη, με τα λήμματα των αποχωρητηρίων σε ένα ρυάκι έξω από το σπίτι της και τα σοκάκια των καταυλισμών αυτών, στενών και βρώμικων, δεν είχαν δα και ονόματα, μόνο αριθμημένα ήταν..
Διάβασα αργά αργά το δελτίο της, είδα πως μετά τον πόλεμο, σε ηλικία 46 ετών, το 1947, έφερε στον κόσμο δίδυμα, είδα να παίρνει άτοκα δάνεια από το εργοστάσιο το ένα μετά το άλλο, είδα το μισθό της ν’ αυξάνεται συνεχώς, ακόμα και τρεις φορές μέσα στο ίδιο έτος, είδα ότι πήρε τη σύνταξή της από εκεί.
Άφησε πίσω της για πάντα όλο το βιός της, επιβίωσε της γερμανικής κατοχής και συνέχισε ακάθεκτη να προκόβει. Θαύμασα και ντράπηκα το θάρρος, τη ψυχική δύναμη, τη σωματική αντοχή, τ’ ατσάλινα νεύρα της. Το σπίτι της και η πατρίδα της ήταν αυτή η ίδια και η παράσταση είναι αφιερωμένη στη μνήμη της”.
Παρασκευή Καλογεράκη