«Αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι να βάζω στο στόμα των θυμάτων το πώς βλέπουν τον κόσμο», ομολογεί στη «Νέα Σελίδα» η Παλόμα Πεδρέρο, Ισπανίδα ηθοποιός, σκηνοθέτις και θεατρική συγγραφέας, που βρέθηκε στην Αθήνα προσκεκλημένη των συντελεστών της παράστασης « Το κάλεσμα της Λωρήν» που βασίζεται στο ομώνυμο έργο της και ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο Small Argo full of Art στο Μεταξουργείο έως τέλη Φεβρουαρίου σε σκηνοθεσία Φένιας Αποστόλου. Ένα έργο στο οποίο τα πρόσωπα ζουν μέσα στην αβεβαιότητα και την αγωνία, εξαιτίας των προκαθορισμένων «ρόλων» που υπηρετούν.
Η Ισπανίδα καλλιτέχνις και διανοούμενη μιλά για την δημιουργία μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, όπου άστεγοι, πρόσφυγες και μετανάστες συμμετέχουν σε θεατρικές παραστάσεις και εργαστήρια, ενώ την ίδια ώρα όπως διευκρινίζει «Η Ισπανία δεν έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, καθώς δεν έχει δεχθεί τον αριθμό των προσφύγων που θα μπορούσε».
-Ποια η λογοτεχνική σας καταγωγή;
«Η βάση μου είναι οι κλασσικοί Έλληνες, έχω επηρεαστεί πολύ από τον Αριστοτέλη, από τις μεγάλες ελληνικές τραγωδίες που έχω μελετήσει και γνωρίζω καλά. Βασικό σημείο αναφοράς μου είναι ο Οιδίποδας Τύραννος, γιατί το βασικό του ερώτημα είναι το ποιος είμαι , που θεωρώ πως θέτει και το δικό μου έργο «Το κάλεσμα της Λωρίν». Είναι το ερώτημα του τραγικού ήρωα».
-Ποια η αγωνία σας για τον κόσμο και το μέλλον του και πώς αυτό αποτυπώνεται στα έργα σας;
«Είναι η αγωνία του κόσμου πριν τον θάνατο, αυτήν την έννοια έχει στα ισπανικά η λέξη αγωνία, αυτή με προβληματίζει πιο πολύ από όλα και εννοώ τον θάνατο του κόσμου. Θεωρώ πως στην κοινωνία που φτιάξαμε καταστρέφοντας τα πάντα, έχουμε πιάσει πάτο. Και αγωνιώ για το πώς θα μπορέσουμε να ξεκινήσουμε από ένα διαφορετικό σημείο και να φτιάξουμε κάτι άλλο. Γιατί αυτό που κυριαρχεί είναι η παράνοια, η τρέλα, η έλλειψη ενσυναίσθησης και αλληλεγγύης».
-Ποιες είναι οι θεματικές των έργων σας ;
«Αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι να βάζω στο στόμα των θυμάτων το πώς βλέπουν τον κόσμο. Είμαι το βλέμμα, η ματιά που έχουν οι περιθωριακοί άνθρωποι , άστεγοι, φτωχοί, τρανς. Με ενδιαφέρουν αυτοί που ο κόσμος αποφεύγει και θέλει να τους απομονώσει και να τους απομακρύνει. Το σύστημα στο οποίο ζούμε είναι πατριαρχικό και βασίζεται στη δύναμη, δημιουργεί ανισότητες , δικαιώματα για λίγους και προβλήματα για πολλούς και αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να λειτουργήσει πια».
-Υπήρξε κάτι που σας κινητοποίησε για να γράψετε το συγκεκριμένο έργο;
«Τότε φοιτούσα στη δραματική σχολή και αυτό που παρατηρούσα ήταν ότι επικρατούσαν οι κλασικοί ρόλοι του άνδρα και της γυναίκας που ωστόσο δεν λειτουργούσαν. Έβλεπα τις σχέσεις μεταξύ ομοφυλόφιλων ανθρώπων, που περνούσαν καλά. Όλα αυτά με έκαναν να σκεφθώ τα στερεότυπα με τις συγκεκριμένες συμπεριφορές ανδρών και γυναικών. Παρατηρούσα ότι δεν λειτουργούσε το παραδοσιακό μοντέλο. Στο έργο θέτω ουσιαστικά αυτήν την ερώτηση: γιατί ο ένας να κυριαρχεί πάνω στον άλλο και να μην υπάρχουν σχέσεις εντελώς ανοιχτές, με ελευθερία μεταξύ των συντρόφων και χωρίς καταπίεση»
-Υπήρξαν αντιδράσεις;
«Όταν πρωτοανέβηκε το έργο η κριτική υπήρξε πολύ αρνητική. Αυτό κατά ένα μεγάλο βαθμό έχει να κάνει με το ότι οι κριτικοί ήταν άνδρες και κυρίως σε μεγάλη ηλικία. Το έργο δεν θέτει όμως ερωτήματα μόνο για την σεξουαλική ταυτότητα, αλλά γενικά για την ταυτότητα του ατόμου. Παράλληλα υπήρχαν άνθρωποι που ήταν ριζοσπαστικά υπέρ του έργου, το οποίο έφθασε από ένα θέαμα να γίνει ένα γεγονός»
-Τι σας απασχολεί αυτήν την στιγμή;
«Πριν δέκα χρόνια ίδρυσα μια μη κερδοσκοπική οργάνωση με την ονομασία «Αυτοί που έχουν πέσει από τον ουρανό» και ασχολήθηκα με τους άστεγους. Δημιούργησα εργαστήρια δραματικής τέχνης και έγραφα έργα που παρουσίαζα μαζί τους χρησιμοποιώντας και επαγγελματίες ηθοποιούς. Παράλληλα με τους άστεγους συμμετείχαν άνθρωποι που είχαν ζητήσει καταφύγιο, άσυλο, πρόσφυγες, μετανάστες κλπ. Αυτήν την στιγμή ετοιμάζω μια παράσταση όπου θα πρωταγωνιστήσουν 14 πρόσφυγες και μετανάστες, 7 επαγγελματίες ηθοποιοί και θα ανέβει στις 23 Μαρτίου σε ένα φεστιβάλ στη Μαδρίτη»
-Ποια είναι η κατάσταση σε σχέση με τους μετανάστες στην Ισπανία;
«Η Ισπανία δεν έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Δεν έχει ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα με το άσυλο που θα μπορούσε. Δεν έχει δεχθεί τον αριθμό των προσφύγων που θα μπορούσε. Είναι κάτι που με θλίβει γιατί πιστεύω πως δεν θα πρέπει να κοιτάμε συνεχώς τα σύνορα, αλλά να βοηθάμε τους ανθρώπους που έρχονται από εμπόλεμες ζώνες. Δεν είμαι πολιτικός και ό, τι μπορώ το κάνω στο θέατρο και μέσα από αυτό. Θέλω να δώσω την δυνατότητα στους ανθρώπους που έρχονται από εκεί να μάθουν την γλώσσα, να ασχοληθούν με αυτό που τους αρέσει, να μπορέσουν να ενσωματωθούν στην κοινωνία και να μην ενταχθούν σε ένα γκέτο. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να ζουν κυνηγημένοι και να δουλεύουν όσοι καταφέρουν, ως καθαριστές, ή οικοδόμοι, αλλά να ασχοληθούν με την τέχνη και αυτοί που έχουν πράγματι ταλέντο, να μπορέσουν να το εκφράσουν παρά τις δυσκολίες».
-Υπάρχουν παρόμοιες πρωτοβουλίες;
«Υπάρχουν αλλά δεν είναι πολλές. Είναι ένα κίνημα που ξεκινάει να γεννιέται τώρα στην Ισπανία. Η συνειδητοποίηση ότι θα πρέπει να αγωνιστούμε όλοι για την ενσωμάτωση αυτών των ανθρώπων , για την αλλαγή της κοινωνίας, ώστε να μπορέσει να τους αποδεχθεί.
Η οργάνωσή μου έχει αρχίσει να μεταφέρεται και σε άλλες πόλεις και είναι σημαντικό να καταλάβει ο κόσμος πως εμείς οι καλλιτέχνες δεν είμαστε για να ικανοποιούμε το ναρκισσισμό μας. Αυτό αποτελεί μια εφηβική αφέλεια . Μεγαλώνοντας καταλαβαίνεις ότι αν αυτό συνεχίζεται αποτελεί νεύρωση.
Το ισπανικό κράτος προσφέρει μαθήματα γλώσσας, μαγειρικής και παρέχει και περίθαλψη για ένα χρονικό διάστημα. Αυτό είναι ανεπαρκές. Το κράτος θα πρέπει να κάνει πολύ περισσότερα και να δίνει μεγαλύτερες ευκαιρίες .Να επικυρώνει πτυχία, να αναγνωρίζει βιογραφικά και να βοηθά στην επιλογή τομέα εργασίας. Είναι δύσκολο και επιπλέον λόγω της αυξημένης ανεργίας στη χώρα, υπάρχει κοινωνική αντίδραση και μικρή αποδοχή του προβλήματος».
Μάνια Ζούση
Εφημερίδα ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ 21/1/2018
