«Ο Ζαρρύ δημιούργησε ένα μικρό θαύμα με τον χαρακτήρα του Υμπύ. Είναι ένα σύμβολο που συγκεντρώνει όλες τις αμαρτίες, τις κρυφές επιθυμίες ενός αστού που εξωτερικεύονται υπερβολικές και μεγεθυμένες», εξηγεί στο artplay.gr ο Μάνος Βαβαδάκης που σκηνοθετεί το έργο του Αλφρέντ Ζαρρύ «Υμπύ Τύραννος» και κάνει πρεμιέρα από τις 7 Φεβρουαρίου στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.
«Πρόκειται για έναν φοβερό χαρακτήρα που μισείς αλλά όσο το έργο συνεχίζεται και η δράση εξελίσσεται και προχωρά, τον αγαπάς , γιατί βλέπεις κομμάτια του εαυτού σου», σημειώνει ο Μάνος.
«Ωστόσο δραματουργικά ο Υμπύ είναι το βάσανο του σκηνοθέτη και του θιάσου. Έχει συνεχείς μεταφορές και μετακινήσεις από χώρα σε χώρα κι από μέρος σε μέρος. Έχει πολλά δραματουργικά κενά όσον αφορά τους ρόλους. Ο Ζαρρύ συγκρούεται με όλο αυτό που θεωρούμε θέατρο ακόμα και σήμερα. Δεν εξυπηρετεί καμία συνηθισμένη σκηνοθετική ή υποκριτική νόρμα. Έτσι αποτελεί πρόκληση. Το διάλεξα γιατί πίσω από αυτό υπάρχει ένα πολύ δυνατό πολιτικό πεδίο αναφοράς. Ο Υμπύ μου θυμίζει λίγο όλους εμάς που από την περίοδο της μεταπολίτευσης και μετά μας μοιράστηκε εξουσία, μας δόθηκαν πολλά προνόμια και εμείς ήμασταν ανέτοιμοι να τα διαχειριστούμε. Κι έτσι οδηγηθήκαμε εδώ που είμαστε σήμερα. Κι ο Υμπύ αυτήν την πορεία έχει. Παρασύρεται από την γυναίκα του, σκοτώνει τον βασιλιά της Πολωνίας, καταλαμβάνει την εξουσία και στη συνέχεια δεν ξέρει πώς να την διαχειριστεί. Βρίσκει έναν δικό του τρόπο και οδηγείται στο απόλυτο χάος», αναφέρει ο σκηνοθέτης.
Η σκηνική αφήγηση
Ο Μάνος Βαβαδάκης υποστηρίζει πως ήξερε εκ των προτέρων τι ήθελε να πει και προσθέτει πως το μυαλό του θεατή πρέπει να τρέχει με τρελή ταχύτητα για να παρακολουθήσει την πορεία του έργου.
Διευκρινίζει πως δεν είχε νόημα όταν θέλεις να μιλήσεις για το σήμερα ή για το παρελθόν να το εντάξεις σε ένα αυστηρά χρονικό και τοπικό πλαίσιο. Έτσι δημιούργησε μια σκηνή σαν ένα χωροχρόνο, ένα διαστημόπλοιο όπως το ονομάζουν μεταξύ τους οι ηθοποιοί, που ταξιδεύει στο άπειρο και στο πάν.
«Υπάρχει μια σκηνή στο τέλος όπου όλοι οι χαρακτήρες, οι συνωμότες που έχουν προκαλέσει το χάος, το σκάνε, χωρίς να υπάρχει τιμωρία για αυτούς. Είναι όλοι μαζί σε ένα πλοίο και ο καθένας πάει σε άλλη χώρα. Παρόλα αυτά το πλοίο πηγαίνει προς μια κατεύθυνση! Έτσι διαπιστώνεις ότι πηγαίνεις στο πουθενά κι ο καθένας βρίσκει το δικό του εσωτερικό καταφύγιο!».
Ο Αλφρέντ Ζαρρύ, στα δεκαεπτά του χρόνια δημιουργεί μαζί με τους συμμαθητές του ένα κύκλο γραπτών επεισοδίων με «ήρωα» τον καθηγητή του μαθήματος Φυσικής. Ένα απ’ αυτά τα επεισόδια σχολικής «καζούρας», θα αποτελέσει μετέπειτα το έργο που έμελλε να αλλάξει την πορεία του σύγχρονου θεάτρου.
«Μετά από αυτό εμπνεύστηκαν όλοι οι καλλιτέχνες του ντά ντα που οδήγησε στον σουρεαλισμό», εξηγεί ο νεαρός σκηνοθέτης και μας αποκαλύπτει την αγαπημένη του σκηνή: «Είναι η μάχη μεταξύ Πολωνών, δηλαδή Υμπυιστών και Ρώσων που έρχονται για να ελευθερώσουν την Πολωνία και να αποκαταστήσουν στο θρόνο τον διάδοχο που έχει διασωθεί και λέγεται «Γαμήσλαος». Αυτό ίσως αποτελεί και το ισχυρό πολιτικό σχόλιο της παράστασης με άμεση αναφορά στη μεταπολιτευτική Ελλάδα»!
Μάνια Ζούση
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης
Σκηνοθεσία – Σκηνογραφία: Μάνος Βαβαδάκης
Πρωτότυπη μουσική: Γιάννης Νιάρρος
Ενορχήστρωση: Χρήστος Μαστρογιαννίδης
Κοστούμια: Γιωργίνα Γερμανού
Κίνηση – Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώργος Μιχελάκης
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Video art: Γιώργος Τσιρογιάννης
Βοηθός σκηνογράφου: Νόρα Δεληδήμου
Βοηθός ενδυματολόγου: Μαρίζα Σουλιώτη
Β΄ βοηθός σκηνοθέτη: Κώστας Τριαντακωνσταντής
Διανομή
Μάνος Βαβαδάκης, Στέλλα Βογιατζάκη, Χαρά-Μάτα Γιαννάτου, Παναγιώτης Εξαρχέας, Κατερίνα Ζησούδη, Αρης Λάσκος, Μαρία Μοσχούρη, Γιάννης Νιάρρος
Φωτογραφίες παράστασης: Κάρολ Τζάρεκ
