Metamanias Θέατρο

Ο Μολιέρος κάνει “like” στον εαυτό του!

Του Γιάννη Αγουρίδη

Αναμφίβολα, η χρήση της επικοινωνίας έχει αποτελέσει ένα από τα ιστορικά παράγωγα των όρων ανάδυσης ατόμων μέσα στις κοινωνικές τάξεις, αλλά και μέσο επιβολής ιδεών.  Η πολυδιάστατη έννοια είναι το βασικό επίδικο της παράστασης “Ο Μισάνθρωπος”, όπως παρουσιάζεται στο θέατρο “Θησείον” από την ομάδα 4frontal, με το σκηνοθέτη Σταύρο Γιαννουλάδη να διατηρεί σχεδόν αναλλοίωτο το κείμενο του Μολιέρου, πραγματοποιώντας, ωστόσο, μία καθόλα εύστοχη μεταφορά περίπου 350 ετών, επικαιροποιημένη πλήρως στην πεπλεγμένη σοσιαλμιντιακή αλυσίδα της εποχής.

“Pret a porter” συμβολισμοί

Ο θεατής εισαγάγεται στη γλυκόπικρη μολιερική κωμωδία σε ενός τύπου προαύλιο “pret a porter” καλωσόρισμα από τους ηθοποιούς, οι οποίοι χρησιμοποιούν τη ρητορική τους προκειμένου να εντάξουν τους δέκτες -οι οποίοι πολύ σύντομα θα αναλάβουν και το ρόλο του πομπού- στο παιχνίδι μιας ολιστικής προσέγγισης ανταλλαγής λόγων και συμβόλων που λαμβάνει χώρα σε όλη της διάρκεια της δραματουργίας. Η διαδραστικότητα της παράστασης φαίνεται κάποιες στιγμές να εγκιβωτίζει όλους σε ένα κλίμα παρεΐστικου ραντεβού, καθώς οι θεατές κρίνουν, αποδέχονται ή απορρίπτουν τους ρόλους -εν είδει φολκλόρ αυλής του 50′ – μέσω σχολίων και like στο facebook σε πραγματικό χρόνο, όμως η θεατρική ομάδα χαράσσει τη σαφή διαχωριστική γραμμή θεατή και ηθοποιού, αναδεικνύοντας προστατευτικούς μηχανισμούς απορρόφησης και αντίστιξης των δρώμενων εκτός σκηνής.

Υλικός αντικατοπτρισμός στο “κλουβί”

Ο υλικός αντικατοπτρισμός παίρνει το χώρο του εντός σκηνής, με το άρτια οργανωμένο θεατρικό πεδίο να αποτελεί το ιδανικό “κλουβί”, μέσα στο οποίο οι άνθρωποι αιθεροβατούν, ξεπροβάλλοντας δανειζόμενοι τις φανφαρονικές ιδιότητες των πουλιών, ενδεδυμένοι με την πτητική φιλαρέσκεια που προσδίδουν τα φτερά και το έντονο μακιγιάζ. Μέσα σε μία ψευδοελιτίστικη προβολή του εαυτού τους, οι ήρωες αντανακλούν την καθημερινή κοινωνική κινητικότητά τους στην οθόνη, η οποία εσωκλείει τα όπισθεν όρια της σκηνής, αποτελώντας έναν δισυπόστατο καθρέφτη από τη μία και μια παντεποπτεύουσα  οργουελική συσκευή από την άλλη.

Καθολική οικουμενικότητα της ιδέας

Αν αναλογιστεί κανείς ότι το πρωτότυπο έργο γράφτηκε σχεδόν έναν αιώνα πριν τη Γαλλική Επανάσταση, σκιαγραφώντας όμως σε ένα βαθμό τους λόγους που εν τέλει την παρακίνησαν, θα διαπιστώσει πως η μεταφορά της 4frontal αποδίδει την καθολική οικουμενικότητα της βασικής ιδέας.  Με αυτή την έννοια, οι πρωταγωνιστές έχουν υποστεί έναν χωροχρονικό μετασχηματισμό έχοντας όμως πραγματική υλικότητα, εφόσον αποτυπώνονται όχι μόνο σε μορφές ταυτότητας αλλά και σε πρακτικές, οι οποίες δεν μεταβλήθηκαν στο πέρασμα των ετών. Η κολακεία, η υποκρισία και η αέναη εσωτερική ανάγκη για εξασφάλιση της έξωθεν εύνοιας των ατόμων δεν καθίσταται μόνο διεθνοποιημένη αλλά και μία ιντερνετική συλλογική πρακτική, αναδεύοντας ένα ανομοιογενές μείγμα σε μια ευθυγραμμισμένη αναζήτηση της αποδοχής για να μπερδευτεί η ανόθευτη ομορφιά με το “φτιασίδωμα” και ο κοσμοπολιτισμός με τα όπου γης αποκαλούμενα “βλαχομπαρόκ” στοιχεία.

Γεννήτρια παθών

Βέβαια, ο πρωταγωνιστής παραδίδεται με τάσεις ηγεμονισμού  στο ερωτικό του αντι-είδωλο και μάχεται να την παρεκκλίνει από την ορμή της φιλαρέσκειάς της και όσων αυτός αποστρέφεται. Όμως στο τέλος επιλέγει την απομόνωση από τους ανθρώπους, απεκδυόμενος το “εργαλείο” της επικοινωνίας, σα να ήταν η γεννήτρια των παθών του, χωρίς ωστόσο να είναι ορατό αν επέλεξε αυτή τη διαδρομή, ως αποτέλεσμα της προσωπικής του ήττας ή αν θεοποίησε την ιδεολογική του καθαρότητα.

Info

ΘΗΣΕΙΟΝ, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ Τουρναβίτου 7, Ψυρρή, 2103255444. Διάρκεια: 100΄.

Μετάφραση: Νίκος Ζιώγας

Σκηνοθεσία – Μουσική : Σταύρος Γιαννουλάδης

Σκηνικά – Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού

Επιμέλεια κίνησης: Πατρίσια Απέργη

Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος

Επιμέλεια μακιγιάζ : Ρούλα Λιανού

Κομμώσεις: Κωνσταντίνος Κολιούσης

Φωτογραφίες: Σταύρος Χαμπάκης

Βοηθός  Σκηνοθέτη:Ελένη Τσιμπρικίδου

Ερμηνεύουν: Θανάσης Ζερίτης (Αλσέστ), Ελένη Κουτσιούμπα (Σελιμέν), Χάρης Κρεμμύδας (Ορόντ), Γιώργος Κισσανδράκης (Φιλέντ), Αμαλία Νίνου (Αρσινοέ), Κωνσταντίνος Πλεμμένος (Ακάστ), Αριστέα Σταφυλαράκη (Ελιάντ), Πάνος Τοψίδης (Κλιτάντρ).