featured Θέατρο Οι δημιουργοί γράφουν

Μάρω Παπαδοπούλου: “Θαύμασα τη μάχη της Sexton με τους προσωπικούς της δαίμονες”

«Το 2014 είχα την τύχη και τη χαρά να συμμετέχω στο αναλόγιο που παρουσιάστηκε στο «Αγγέλων Βήμα», υπό τον τίτλο «Αιρετικές Αυτόχειρες» και εκεί κλήθηκα από την σκηνοθέτιδα Ίριδα Χατζηαντωνίου να επωμισθώ το ρόλο της Anne Sexton (τη Βιρτζίνια Γουλφ ερμήνευε η Κωνσταντίνα Τάκαλου και την Σύλβια Πλαθ η Εβελίνα Αραπίδη). Τότε ήρθα πρώτη φορά σε επαφή με την ποίησή της και ο τρόπος γραφής της αμέσως με εντυπωσίασε”, αναφέρει στο artplay.gr η Μάρω Παπαδοπούλου με αφορμή την πρεμιέρα του έργου «Το Είδος Της» – τελευταίος μονόλογος της Anne Sexton, στις 16 Φεβρουαρίου στο Faust

ARVE Error: Mode: lazyload not available (ARVE Pro not active?), switching to normal mode




“Γρήγορα αναζήτησα την έκδοση «ANNE SEXTON – ΠΟΙΗΜΑΤΑ» από τις εκδόσεις PRINTA (2010)σε μετάφραση Δήμητρας Σταυρίδου. Στο βιβλίο αυτό εκτός από μια σημαντική ανθολόγια των ποιημάτων της, υπάρχει μια σύντομη βιογραφία της και μια συνέντευξη της. Κι εκεί άρχισα να βυθίζομαι στον κόσμο της και να την ανακαλύπτω. Μπορώ να πω ότι γοητεύτηκα από αυτήν την γυναίκα. Και με μεγάλη απόλαυση διάβαζα τους στίχους της σε κείνο το αναλόγιο.

Σε δυο χρόνια, το καλοκαίρι του 16, σε μια περίοδο καμπής για μένα, αλλαγών και προσωπικών αναζητήσεων, μπήκε μέσα μου ο σπόρος, η ιδέα, ότι πρέπει κάποτε να κάνω κάτι με το υλικό της Σέξτον. Και άρχισα να πρωτοστήνω ένα κείμενο. Φαινόταν δύσκολο και μακρινό το εγχείρημα, παρόλα αυτά, τα πρώτα ποιήματα είχαν μπει στο χαρτί. Η απόρριψη τότε της σχετικής πρότασης από το Φεστιβάλ Αθηνών καθώς και λίγο αργότερα από την Πειραματική του Εθνικού κατάλαβα εκ των υστέρων ότι ήταν τα εμπόδια που βγήκαν σε καλό. Το χειμώνα του 2017-18 με την προτροπή και τις υποδείξεις του Σπύρου Μαντζαβίνου άρχισα να ξαναδουλεύω το κείμενο με άλλη οπτική και σκοπό πια να το πρωτοπαρουσιάσουμε σε μορφή work-in-progress στο Adapt-Festival του Χρήστου Καρασαββίδη και της ομάδας του, τον Ιούνιο του 2018. Ήταν μια πολύτιμη εμπειρία που με έκανε να κάνω την πρώτη βουτιά στη σκηνική εκδοχή του κειμένου και να πάρω ένα σημαντικό feedback από φίλους και κοινό.

Στη συνέχεια δούλεψα το κείμενο και την σκηνοθετική οπτική εκ νέου, με την πολύτιμη συμβολή της έκδοσης «Anne Sexton a self-portrait in letters» (Mariner Books). Είχα επίσης στη διάθεση μου οπτικοακουστικό υλικό από το διαδίκτυο, την ίδια τη Σέξτον να διαβάζει τα ποιήματα της, και να μιλά για τον εαυτό της, άρθρα, βιογραφίες κλπ.

Όσο ερχόμουν σε επαφή με τη ζωή της ανακάλυπτα θέματα που με αφορούσαν προσωπικά: τις οικογενειακές σχέσεις και ιδιαίτερα τη σχέση μητέρας-κόρης, την τρυφερή της σχέση με μία ηλικιωμένη θεία, τον ρόλο που έπαιξε ο έρωτας στη ζωή της, τον γάμο και φυσικά την μητρότητα. Η Σέξτον διαγνώστηκε νωρίς ότι έπασχε από μανιοκατάθλιψη. Είχε κάνει ήδη απόπειρες αυτοκτονίας όντας ήδη μητέρα και πολύ νέα, μόλις στα 28. Ο γιατρός της την προέτρεψε να βρει κάποιο δημιουργικό της ταλέντο και εκείνη ανέσυρε το γράψιμο που είχε εγκαταλείψει στην εφηβεία μετά από κάποιο πικρό σχόλιο της μητέρας της. Έχοντας και εγώ η ίδια έρθει σε επαφή με την ψυχοθεραπεία, θαύμασα τη μάχη αυτής της γυναίκας με τους προσωπικούς της δαίμονες και τα παιδικά της τραύματα, μέσω της γραφής και του έρωτα για την Τέχνη των λέξεων. Ήταν πάντα και για μένα η καταγραφή σε ημερολόγια, ένας δρόμος ανακούφισης σε στιγμές ψυχικής πίεσης. Βέβαια η Σέξτον είχε το «χάρισμα» του ποιητή και πολύ γρήγορα φάνηκε η μεγάλη της αξία. Εισήγαγε, μαζί με άλλους, έναν νέο τρόπο, αυτόν που ονομάστηκε «εξομολογητική ποίηση» και ο οποίος εκείνη την εποχή σόκαρε. Έγραψε για τη γυναικεία σεξουαλικότητα, έγραψε για τις «μικρές κακουχίες της παιδικής ηλικίας», τη σχέση με το Θεό, τις εμπειρίες των ψυχιατρικών κλινικών, και πολλά άλλα, η γκάμα των θεμάτων της είναι πολύ μεγάλη. Όμως το ύφος της (γραπτό αλλά και προφορικό) έχει αμεσότητα, πολύ χιούμορ και αυτοσαρκασμό, και εμπεριέχει ταυτόχρονα τρυφερότητα και λυρισμό. Τόλμησε όπως είχε πει η ίδια «να γελοιοποιηθεί» και αυτή η φράση μου έδινε και μένα δύναμη στη δημιουργική αυτή πορεία.

Ο μονόλογος είναι ουσιαστικά μια σύνθεση από ποιήματά της και στίχους της, γράμματά της, εξομολογήσεις της, στιγμές από τη ζωή της. Φώτισα αυτά που με αφορούσαν, αυτά που με συγκίνησαν, προσπαθώντας να περιλάβω κομβικά κατά την εκτίμησή μου γεγονότα από τα πρώτα παιδικά της χρόνια μέχρι το τέλος. Πάντα μέσα από τα λεγόμενα και τα γραπτά της. Έχει ειπωθεί για την Ανν Σέξτον ότι κατάφερε να φέρει το θέατρο στην ποίηση και την ποίηση στο θέατρο. Αυτό αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα και για μένα μέσω αυτής της παράστασης. Θα φανεί αν θα πετύχει.

Η Σέξτον έχοντας «κερδίσει» μέσω της ποίησης, επιπλέον 17 χρόνια ζωής και ένα Πούλιτζερ, τελικά αυτοκτόνησε στα 46 της χρόνια, ήρεμη και αποφασισμένη. Εξ’ αρχής δεν ήταν αυτό που με «γοήτευσε» αλλά το αντίθετο του: η λαχτάρα της για ζωή και χαρά, η αναζήτηση της αγάπης, το πάθος της για τη δημιουργία. Η μοναξιά, η ηλικία, κάποιες επιλογές της προς το τέλος, σε συνδυασμό με την ψυχική της ασθένεια και τον αλκοολισμό την οδήγησαν στην αυτοχειρία. Όμως άφησε πίσω της τεράστιο γραπτό πλούτο και υλικό που μπορεί να εμπνεύσει, να συγκινήσει, να συγκλονίσει και αυτή ήταν τελικά η αξία και το νόημα της ζωής της. Την ευχαριστώ».

Μάρω Παπαδοπούλου

Ταυτότητα παράστασης

Κείμενο – Ερμηνεία – Σκηνοθεσία:   ΜΑΡΩ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Μετάφραση ποιημάτων: ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ

Επιμέλεια Κίνησης: ΜΑΡΙΑ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

Μουσική επιμέλεια: ΜΑΡΩ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Σκηνικός χώρος-αντικείμενα: ΜΑΙΡΗ ΤΣΑΓΚΑΡΗ

Φωτισμοί: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

Δημιουργικοί Συνεργάτες: ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ – ΜΠΑΜΠΗΣ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΣ

Βοηθός σκηνοθέτη: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΤΑΥΡΟΥ

Κουστούμι: FRANCESCO INFANTE

Επιμέλεια Μαλλιών: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΜΠΑΚΑΚΗΣ

Σχεδιασμός ήχου – εφέ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΣΙΔΩΡΟΥ

Trailer: ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΥΡΟΜΟΥΣΤΑΚΟΣ

Μουσική τίτλων trailer:  Yiannis Papanastasiou Quartet

Φωτογραφίες: ΧΑΡΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΔΗΣ

Επικοινωνία: ΑΡΗΣ ΑΣΠΡΟΥΛΗΣ

FAUST THEATER

Καλαμιώτου 11 & Αθηναϊδος 12, Μοναστηράκι

Παραστάσεις

Κάθε Σάββατο & Κυριακή στις 18:00

12 € γενική είσοδος, 10 € μειωμένο – φοιτητικό, 5 € ατέλειες – ανέργων