Για “την τυραννία, το δεσποτισμό, την ανελευθερία, την καταπίεση των ζωτικών ορμών και της διαφορετικότητας” στο “Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα” που μετέφρασε και πρωταγωνιστεί, γράφει μεταξύ άλλων στο artplay.gr η Μαρία Σκαφτούρα, ηθοποιός με πίστη
και ταλέντο, αλλά και μεταφράστρια με ευαισθησία και γνώση. Η παράσταση, σε σκηνοθεσία Ένκε Φεζολλάρι επανέρχεται στο Βρυσάκι από τις 7 Σεπτεμβρίου, Δευτέρα με Πέμπτη.
“Δεν υπάρχει ίχνος ποίησης! Πραγματικότητα! Καθαρός ρεαλισμός! Αυτό αναφωνούσε κάθε τόσο ο Λόρκα, ενθουσιασμένος καθώς έγραφε το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα. Ενώ ο Λόρκα ολοκλήρωνε το έργο του, στην Ισπανία ετοιμαζόταν το Στρατιωτικό πραξικόπημα του Φράνκο που θα βύθιζε τη χώρα στη βία και την τυραννία για δεκαετίες. Γι αυτήν την τυραννία, το δεσποτισμό, την ανελευθερία, την καταπίεση των ζωτικών ορμών και της διαφορετικότητας μιλάει ο ποιητής στο έργο του. Μια τέτοια τυραννία θα τον δολοφονήσει δυο μήνες μετά. Στήνει την ιστορία του σ’ ένα άνυδρο χωριό, όπου οι τοίχοι έχουν αυτιά, όπου τα σπίτια δεν είναι καταφύγια, αλλά φυλακές, όπου οι άνθρωποι υπομένουν τη ζωή τους αλλά δεν επιτρέπεται να τη ζουν. “Τη μέρα που θα πάψουμε να αντιστεκόμαστε στα ένστικτά μας, θα έχουμε μάθει να ζούμε” είχε δηλώσει ο ποιητής λίγα χρόνια πριν. “Μάταιος κόπος να προσπαθείς να σταθείς εμπόδιο στη φύση” εκλιπαρεί τη Μπερνάρντα, η Πόνθια, η οικονόμος της. Σε μια Ισπανία που έχει αποπέμψει πλέον το Μαυριτανικό στοιχείο, στο όνομα της καθαρότητας και της ενοποίησης του έθνους κι έχει εξαλείψει όλη την ποίηση, τη μαγεία και την ευαισθησία ενός αξιοθαύμαστου πολιτισμού, ο Λόρκα μεταφέρει στο φωτογραφικό του ντοκουμέντο, όπως αποκαλεί το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα, την ολοζώντανη ομιλία των χωριών της Ανδαλουσίας που ήταν γεμάτη φαντασία και ποίηση. Στους σκοτεινούς καιρούς που έγραψε, σαν ποιητής που ήταν, γελούσε κι έκλαιγε μαζί με το λαό του, γιατί έτσι ακριβώς αντιλαμβανόταν την τέχνη. Στη σκιά της ανόδου του φασισμού εκείνος έλεγε: “Είμαι αδελφός με όλους τους ανθρώπους και απεχθάνομαι εκείνον που θυσιάζεται για ένα αφηρημένο εθνικιστικό ιδεώδες. Πάνω απ’ όλα είμαι πολίτης του κόσμου κι αδελφός όλων”. “Σιωπή” προστάζει η Μπερνάρντα μόλις εμφανίζεται και “Σιωπή” είναι η τελευταία της λέξη που κλείνει το έργο. Ανάμεσα σ’ αυτές τις δυο σιωπές περνάει όλη η ζωή, ο έρωτας, η αντίσταση, που μας κάνουν να είμαστε άνθρωποι και να μπορούμε να γελάμε και να κλαίμε”.
Μαρία Σκαφτούρα
