Θέατρο Όπερα

Μαντάμα Μπαττερφλάι

«Προσπάθησα να δώσω το «άρωμα» της γιαπωνέζικης κουλτούρας, χωρίς απαραίτητα να την αντιγράψω κατά γράμμα. Το σκηνικό είναι άσπρο και αφαιρετικό, τόσο για να τονίσει την αίσθηση της απλότητας που έχει η άποψη αυτού του λαού για τη ζωή

όσο και τον επερχόμενο θάνατο της ηρωίδας, μια και το πένθιμο χρώμα στην Ιαπωνία είναι το λευκό», γράφει μεταξύ άλλων ο σκηνοθέτης Νίκος Πετρόπουλος της “γιαπωνέζικης τραγωδίας” του Τζάκομο Πουτσίνι, Μαντάμα Μπαττερφλάι, που παρουσιάζει η Εθνική Λυρική Σκηνή για έξι μόνο παραστάσεις (17, 20, 22, 23, 24, 27/ 1) στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη, σε μουσική διεύθυνση Λουίς Φερνάντο Μαλέιρο – Ηλία Βουδούρη.

Διάσημη για τις υπέροχες άριες, την πρόδηλα μελωδική μουσική και τη δραματική θεατρικότητά της, η Μαντάμα Μπαττερφλάι είναι ένα σπουδαίο έργο το οποίο καταφέρνει να συγκινεί διαχρονικά και να προκαλεί έντονα συναισθήματα, ανάγοντας την αλαβάστρινη μορφή της ηρωίδας του σε σύμβολο ανεξάντλητης υπομονής και αιώνιας, σταθερής αγάπης.

Η «γιαπωνέζικη τραγωδία», η οποία εξιστορεί το μοιραίο έρωτα της δεκαπεντάχρονης γκέισας Τσο-Τσο-Σαν για τον Μπέντζαμιν Φράνκλιν Πίνκερτον, υποπλοίαρχο του Ναυτικού των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, φωτίζει μουσικά την αντιπαράθεση των δύο πολιτισμών, του ιαπωνικού και του δυτικού-αμερικάνικου.
“Tην νεαρή γκέισα “δεσποινίς Πεταλούδα” νοίκιασε έναντι 39 δολαρίων τον μήνα ένας Αμερικάνος Αξιωματικός. Από αυτά, 4 δολάρια στοίχιζε η κρατική άδεια που της επέτρεπε να είναι ερωμένη του και της εξασφάλιζε πρόσβαση στα δημόσια λουτρά, 25 δολάρια στοίχιζε η κατοικία και 10 ακόμα δολάρια μια υπηρέτρια. Εκείνος απολάμβανε τις ανέσεις ενός “γάμου” με ημερομηνία λήξης και εκείνη είχε στέγη και υπηρέτρια. Ο αξιωματικός φεύγοντας για την Αμερική της υποσχέθηκε ότι θα επέστρεφε κοντά της όταν ο κοκκινολαίμης θα ξανάφτιαχνε τη φωλιά του. Αντ’ αυτού την άφησε πάμπτωχη με ένα μωρό στην αγκαλιά”. Με αυτή την αφήγηση της αδερφής του που έζησε στο Ναγκασάκι και αφορούσε την πραγματική ιστορία της νεαρής γκέισας Τσο -Σαν, ο συγγραφέας Τζων Λούθερ ξεκίνησε να γράφει το σύντομο διήγημα του, το οποίο αποτέλεσε τη βάση για το θεατρικό έργο και στη συνέχεια για την όπερα του Πουτσίνι.

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ

Μελετώντας σε βάθος την όπερα του Πουτσίνι προκειμένου να σκηνοθετήσω το έργο για την Εθνική Λυρική Σκηνή, μια σημαντική λεπτομέρεια έγινε απόλυτα σαφής στο μυαλό μου: Η όπερα αυτή δεν θέλει μια «γιαπωνέζικη» προσέγγιση, στο ύφος του Θεάτρου Νο, αλλά μια καθαρά «δυτική» αντιμετώπιση, γιατί το έργο αυτό είναι ουσιαστικά η δυτική ματιά σε μια ιστορία που εκτυλίσσεται στην Ιαπωνία στις αρχές του 20ού αιώνα. Είναι η ματιά του Πιερ Λοτί και της Madame Chrysanthème, του βιβλίου του πάνω στο οποίο βασίστηκε το λιμπρέτο της όπερας του Πουτσίνι.
Προσπάθησα λοιπόν να δώσω το «άρωμα» της γιαπωνέζικης κουλτούρας, χωρίς απαραίτητα να την αντιγράψω κατά γράμμα. Το σκηνικό είναι άσπρο και αφαιρετικό, τόσο για να τονίσει την αίσθηση της απλότητας που έχει η άποψη αυτού του λαού για τη ζωή, όσο και τον επερχόμενο θάνατο της ηρωίδας, μια και το πένθιμο χρώμα στην Ιαπωνία είναι το λευκό.
Η Μπαττερφλάι είναι ένα πλάσμα θύμα τόσο της δικής της μοίρας, όσο και του Πίνκερτον, τον οποίο ερωτεύεται και παντρεύεται, χωρίς να μπορεί ουσιαστικά να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις αυτού του γάμου. Το σπίτι που χτίζει για να στεγάσει τον γάμο της, είναι χάρτινο και «ψεύτικο», είναι σπίτι και φυλακή συγχρόνως, που στο τέλος της Α’ Πράξης κατεβαίνει από τον ουρανό, σαν από μηχανής θεός, που την περικλείει και την φυλακίζει.
Στις επόμενες Πράξεις το σπίτι αυτό βρίσκεται αρχικά σε ένα λόφο, απομονωμένο από τον υπόλοιπο κόσμο, όπως είναι και η ίδια απομονωμένη από τον κοινωνικό της περίγυρο, τον οποίο άλλωστε η ίδια αρνήθηκε για χάρη του Πίνκερτον.
Στην τελευταία, όμως, Πράξη το σπίτι είναι βυθισμένο κάτω από το λόφο, με το λιμάνι και την πόλη να φαίνονται από ψηλά, κάτι που συμβολίζει το βύθισμα της ηρωίδας στην απελπισία και στην ιδέα του επερχόμενου θανάτου, τονίζοντας ακόμα πιο έντονα την απομόνωσή της. Με την αυτοκτονία της (κάτι που είναι ουσιαστικά εκτός του ιαπωνικού κώδικα τιμής που ακολουθούσαν οι ευγενείς σαμουράι), η σκηνή λούζεται στο κόκκινο φως, που είναι η προσφορά αίματος της Μπαττερφλάι στον Πίνκερτον και η πύλη της λύτρωσής της και της ελευθερίας της από τη φυλακή ενός γάμου που η ίδια πίστεψε σαν αληθινό.

Νίκος Σ. Πετρόπουλος
Μαντάμα Μπαττερφλάι
Γιαπωνέζικη τραγωδία σε δύο πράξεις
Μουσική Τζάκομο Πουτσίνι
Ποιητικό κείμενο Τζουζέππε Τζακόζα, Λουίτζι Ίλλικα

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη
17, 20, 22, 23, 24 27 Ιανουαρίου 2016

Μουσική διεύθυνση Λουίς Φερνάντο Μαλέιρο (17, 20, 22, 23 Ιαν.)
Ηλίας Βουδούρης (24, 27 Ιαν.)
Σκηνοθεσία, σκηνικά, κοστούμια, φωτισμοί Νίκος Σ Πετρόπουλος
Στιλιστική κινησιολογία Μαρίζα Βινιεράτου
Διεύθυνση χορωδίας Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Τσο – Τσο Σαν: Τσέλια Κοστέα (17, 22, 24/1)
Ραφαέλα Αντζελέττι (20, 23, 27/1)
Σουτζούκι: Ινες Ζήκου (17, 22, 24/1)
Ελένη Δάβου (20, 23, 27/1)
Κέιτ Πίνκερτον: Διαμαντής Κριτσωτάκης (17, 22, 24/1)
Ιωάννα Κοκοβίκα (20, 23, 27/1)
M. Φ. Πίνκερτον: Ντάριο Ντι Βιέτρι (17, 22, 24/1)
Δημήτρης Πακσόγλου (20, 23, 27/1)
Σάρπλες: Διονύσης Σούρμπης (17, 22, 24/1)
Πέτρος Σαλάτας (20, 23, 27/1)
Γκόρο: Άλεξ Τσιλογιάννης
Πρίγκιπας Γιαμαντόρι: Χαράλαμπος Βελισσάριος (17, 22, 24/1)
Φίλιππος Δελλατόλας (20, 23, 27/1)
Μπόνζο: Δημήτρης Κασιούμης (17, 22, 24/1)
Πέτρος Μαγουλάς (20, 23, 27/1)
Γιακουζιντέ: Γιάννης Σελητσανιώτης (17, 22, 24/1)
Αρκάδιος Ρακόπουλος (20, 23, 27/1)
Αυτοκρατορικός Επίτροπος: Παύλος Σαμψάκης (17, 22, 24/1)
Χρήστος Αμβράζης (20, 23, 27/1)
Ληξίαρχος: Σωτήρης Κολυδάς (17, 22, 24/1)
Βασίλης Ασημακόπουλος (20, 23, 27/1)
Μητέρα της Τσο – Τσο Σαν: Ελισαβέτα Κλονόφσκαγια
Θεία: Βάγια Κωφού
Ξαδέλφη: Αικατερίνη Κρασσά
Ντολόρε: θ.α

Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Τιμές εισιτηρίων 20, 35, 50, 70 ευρώ
Φοιτητικό, παιδικό 12 ευρώ

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ:
Ταμεία Θεάτρου Ολύμπια – Ακαδημίας 59-61, Αθήνα
Ώρες λειτουργίας Τρίτη – Κυριακή: 09.00-21.00 & Δευτέρα: 09.00-16.00
Τηλ. Κέντρο: 210 3662 100 – Ομαδικές πωλήσεις 210 3711 342

Ταμεία Μεγάρου Μουσικής Αθηνών – Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη
Ώρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-18.00 & Σάββατο 10.00-14.00 και κατά τις ημέρες των παραστάσεων: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-20.30 / Σάββατο 10.00-14.00 & 18.00-20.30 / Κυριακή 18.00-20.30
&
Εκδοτήρια Μεγάρου Μουσικής Αθηνών – Ομήρου 8 / Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-16.00
Τηλ.: 210 7282333