Θέατρο

“Η δραματουργία της Αναγνωστάκη είναι μια πολιτική στάση”

«Ένα έργο που εμπεριέχει όλα τα έργα της Λούλας Αναγνωστάκη», χαρακτηρίζει το «Σε εσάς που με ακούτε» ο Μάνος Καρατζογιάννης, μιλώντας στο artplay.gr με αφορμή την πρεμιέρα της παράστασης την Δευτέρα 29 Φεβρουαρίου στο

Θέατρο «Σημείο» όπου υπογράφει τη σκηνοθεσία.

«Είναι μια πολιτική στάση η δραματουργία της στην ιστορία της νεώτερης Ελλάδας με την έννοια ότι είπε πράγματα που δεν τόλμησαν να πουν άλλοι δραματουργοί ή δεν λέγονται εύκολα ακόμα και τώρα. Σκεφτείτε ότι το ΄79 , όταν γράφει την «Νίκη» μιλάει για την διχόνοια, θέτοντας ευθύνες και στις δυο πλευρές, κάτι που δεν είναι και τόσο εύκολο , όταν μάλιστα προέρχεσαι από την αριστερά. Ήταν το ΄81 όταν γράφει την «Κασέτα» και λέει ο Σπύρος στον Γιωργάκη «Τι είναι η Ελλάδα Γιωργάκη; », «Οικογενειοκρατία που αναπαράγεται στο φουλ », απαντά εκείνος ή το 2003 που ανεβαίνει το «Σε εσάς που με ακούτε» λέει η Έλσα «Λένε πως η ψαλίδα ανοίγει, ο φτωχός θα γίνει φτωχότερος , εμείς είμαστε ήδη πολύ φτωχοί…» αλλά και όταν η Μαρία λέει ότι «Όλη η Ευρώπη θα ΄ρθει τα πάνω κάτω »!
Η Λούλα Αναγνωστάκη επαληθεύει τον Αντόνιο Βιτέζ που το 1968 όταν ανέβαζε την «Παρέλαση» στο Παρίσι έλεγε ότι η «Λούλα βλέπει πίσω από τα μαύρα της γυαλιά καλύτερα από όλους και όσα κανείς άλλος δεν βλέπει».

Τόλμησε να πει πράγματα που δεν λέγονται εύκολα και η τόλμη της γραφής της φαίνεται και στο θέμα της ετερότητας που με απασχολεί πολύ.
Το «Σε εσάς που με ακούτε» μιλάει για τους μετανάστες και την άνοδο των νεοναζί στην Ευρώπη. Άνθρωποι διαφορετικής εθνικότητας, γλώσσας, καταγωγής, ακόμα και σεξουαλικότητας στέκονται σε έναν δημόσιο χώρο. Είναι ένα έργο που εμπεριέχει όλα της τα έργα από την ίδια, κάτι που έχει πρόθεση να τονίσει και η σκηνοθεσία, χρησιμοποιώντας ευρήματα και θέματα παλιότερων έργων της. Χαρακτήρες επανέρχονται υπαινικτικά και η δημοκρατία είναι κάτι που όλοι αναζητάμε στην μικροκλίμακα της κοινωνίας μας, της Ευρώπης και όλου του κόσμου.

Δεν είναι τυχαίο που σε μια πόλη transito , το Βερολίνο, συναντώνται άνθρωποι διαφορετικής εθνικότητας , γλώσσας, σεξουαλικής ταυτότητας, άνθρωποι με ιδιαιτερότητες και προσπαθούν σε μια αποσπασματική εποχή και πραγματικότητα να επικοινωνήσουν επιλέγοντας συχνά την φανταστική πραγματικότητα, κάτι στο οποίο η συγγραφέας κλείνει το μάτι αρκετά χρόνια , τι είναι φανταστικό και τι πραγματικό, τι είναι αλήθεια και τι όχι..

Ο Κουν έλεγε για τον «Ήχο του Όπλου» που ήταν και η τελευταία του σκηνοθεσία ότι είχε ομοιότητες και αναγωγές με τον Τσέχωφ στη γραφή και απορούσε πού έμαθε η συγγραφέας να μιλάει τόσο καλά την γλώσσα των νέων. Σχεδόν όλοι μάθαμε θέατρο μαζί της. Μιλήσαμε το αίσθημα στη γλώσσα της , στη γλώσσα μας.

Πολλοί άνθρωποι διαφορετικών γενεών βγήκαν στο Θέατρο μέσα από την γραφή της Αναγνωστάκη.
Μέσα από τους χαρακτήρες της αναζητάς , πλησιάζεις τον εαυτό σου, έρχεσαι πιο κοντά στην ψυχή σου , στον διπλανό σου .

Είχα την μεγάλη τύχη να ξεκινήσω στο θέατρο μαζί της , έδωσα εξετάσεις για να μπω στη Σχολή με τον Άρη από την Παρέλαση, στο πρώτο έτος κάναμε τον Ήχο του Όπλου με τον Γιώργο Αρμένη και στο τρίτο έτος ο ίδιος ανέβαζε την Κασέτα, που ήταν και το ντεμπούτο μου στο θέατρο, στη συνέχεια ο Ένκε Φεζολάρι μου ζήτησε να παίξω στην «Παρέλαση».
Είχα παίξει ήδη σε τρία έργα της και άρχισα να βλέπω ότι κάτι κινεί την σκέψη μου, την αγωνία μου για τα πράγματα και αποφάσισα να κάνω ένα διδακτορικό στην ετερότητα στην ιδιωτική και δημόσια σφαίρα πάνω στο έργο της.

Το 2013 άρχισα να δουλεύω πάνω σε αυτό με μια συρραφή από 30 αποσπάσματα έργων της που παίχτηκαν στα Προπύλαια του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά με θέμα το πόσο σεβόμαστε την προσωπική ιστορία του άλλου σε έναν δημόσιο χώρο.
Και τώρα με αφορμή τα 50 χρόνια από την πρώτη εμφάνισή της στη σκηνή, οργάνωσα ένα μεγάλο αφιέρωμα στους χώρους του Ιδρύματος Κακογιάννη «2015 -Στην Πόλη της Λούλας Αναγνωστάκη», διημερίδα με θεατρολόγους, σκηνοθέτες, ηθοποιούς, δραματολόγους, σημαντικές συμμετοχές, με προβολές παλαιών παραστάσεων, εξέδωσα και ένα βιβλίο με όλη την παραστασιογραφία της στις εκδόσεις Σοκόλη».

Για την Ελένη

Ο Μάνος Καρατζογιάννης ετοιμάζει αυτό το διάστημα το έργο «Για την Ελένη», που θα ανέβει στο πλαίσιο της Πειραματικής για τον Εμφύλιο βασισμένο στο βιβλίο του Μάνου Ελευθερίου «Η γυναίκα που πέθανε δύο φορές».
«Όταν τέλειωσα τον στρατό, οργάνωσα μια πρώτη παράσταση με αμιγώς Έλληνες λογοτέχνες, Κουμανταρέας, Ελευθερίου , Δούκα και θέμα τους μετανάστες, λεγόταν «Μπλε Μελαγχολία» σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη», αναφέρει ο ηθοποιός και σκηνοθέτης.
«Θεωρώ ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν εργαστεί πάρα πολύ σε μια πραγματικότητα που μας ξεπερνά. Η γραφή τους έχει μια ολότητα, είναι την ίδια ώρα πολιτική και ποιητική.
Όταν διάβαζα το βιβλίο του Ελευθερίου πονούσε το σώμα μου… έβλεπα περίεργα όνειρα. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν την δυνατότητα να παίρνουν μια απόσταση , έχουν μάθει να ερευνούν, έχουν αντικειμενικότητα, χιούμορ, και μιλούν για μια Ελλάδα που έζησαν …εμείς δεν την έχουμε ζήσει.. Είναι σαν να τους ανταποδίδουμε κάτι όταν παίζουμε τα έργα τους στο θέατρο…».

Μάνια Ζούση