Ηταν το στοιχείο που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση από τη φετινή παρουσίαση προγράμματος του Θεάτρου «Πόρτα»: ότι η κεντρική του για φέτος παράσταση, θα κάνει πρεμιέρα όχι στην Αθήνα, αλλά στην Κοζάνη, αφού το έργο του Βολταίρου «Καντίντ» (που σημαίνει αθώος, απλοϊκός, αγαθός) είναι συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ της μακεδονικής πόλης. Κι ενώ αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι οι πρεμιέρες να ξεκινούν από την Αθήνα, και κατά το τέλος της σεζόν να σεργιανούν στην περιφέρεια, ο Θωμάς Μοσχόπουλος και το θέατρο «Πόρτα» ανέτρεψαν πάλι τα δεδομένα. Και ξεκίνησαν από το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης, που είναι ένα από τα 14 ΔΗΠΕΘΕ που συνεχίζουν να λειτουργούν, αλλά λιγότερο κι άλλα περισσότερο ενεργά και δραστήρια. Το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης ανήκει στα δραστήρια, στα παράτολμα ΔΗΠΕΘΕ θα έλεγα, σ’ αυτά που δοκιμάζουν, που φέρνουν μη αναμενόμενα θεάματα σ’ ένα κοινό που δεν έχει μάθει να έχει όλες τις θεατρικές προτάσεις στα πόδια του. Κι αυτό συμβαινει κατά κόρον τα τελευταία δύο χρόνια, με την Ελένη Δημοπούλου στο καλλιτεχνικό τιμόνι του. Με θεατρικές παραγωγές και συμπαραγωγές, με ερευνητικές παραστάσεις, με διαφορετικές προτάσεις.
Εκτός από το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης, τολμά και ο σκηνοθέτης Θωμάς Μοσχόπουλος. Πέρυσι τόλμησε να εμπιστευτεί σημαντικές παραστάσεις σε άγνωστους ηθοποιούς και κέρδισε. «Η Δίκη του Κ.» του Κάφκα φυσικά, ήταν η παράσταση που θεωρήθηκε από τις καλύτερες της περυσινής σεζόν στο θέατρο «Πόρτα», με πρωταγωνιστές που ελάχιστα ή καθόλου γνωρίζαμε. Φέτος, ο Θωμάς Μοσχόπουλος και το θέατρο «Πόρτα» επιλέγει να κάνει πρεμιέρα στην κεντρική του παράσταση στην περιφέρεια. Δεν είναι αυτονόητα όλα αυτά. Ούτε αυτονόητες είναι οι θεατρικές επιλογές του Θωμά Μοσχόπουλου, αφού πάντα βρίσκει τρόπο να σχολιάζει, υπαινικτικά, διόλου μεγαλόφωνα, την εποχή του (μας). Τα τελευταία χρόνια έχει για συνομιλητή τη λογοτεχνία σ’ αυτή τη στάση του και την επιλογή του. Αντλεί από μεγάλα λογοτεχνικά κείμενα, τα φέρνει στη σκηνή, και θίγει, με ευστοχία, διακριτικότητα και με την καθοριστική συμβολή της θεατρικής τέχνης, όσα συμβαίνουν γύρω μας. Εμμέσως, αλλά σαφώς. Ετσι έκανε και φέτος.
Βρέθηκα, με ωραία παρέα στην Κοζάνη, στο τριήμερο της 28ης Οκτωβρίου, καλεσμένη του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης. Νιώσαμε το πρώτο φθινοπωρινό κρύο του Βορρά, περπατήσαμε -για όσο επέτρεπε ο χρόνος μας- στους νοικοκυρεμένους δρόμους και στους πολλούς πεζόδρομους της πόλης και είδαμε την πρεμιέρα του «Καντίντ» στην κεντρική σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ.
Είδαμε ένα σκηνικό ανάλαφρο, αλλά έξυπνο και συναφές με το σύμπαν του έργου (σκηνικά Ευαγγελία Θεριανού), ακούσαμε και παρακολουθήσαμε ένα κείμενο-διαμάντι που δίπλα στο όνομα -Καντίντ- έχει και τον υπότιτλο «ή η Αισιοδοξία» και ο συγγραφέας του, ο Φρανσουά Μαρί Αρουσέ, γνωστότερος ως Βολταίρος, σχολιάζει, ειρωνικά, υπαινικτικά, με δυνατότερο ή πιο χαμηλόφωνο χιούμορ ότι ο κόσμος γύρω του (τότε;) δεν είναι αγγελικά πλασμένος. Και επιλέγει για ήρωα έναν εύπιστο, φιλομαθή και γεμάτο χαρά για τη ζωή νέο, τον Καντίντ, που μεγαλώνει στη Βεστφαλία, που τα βρίσκει όλα υπέροχα, παρ’ ότι κάθε λίγο αντιμετωπίζει τρομερά και τρομακτικά συμβάντα που έχουν να κάνουν με τον τρόπο που κινείται και λειτουργεί ο κόσμος. Και μια ιστορία αλλόκοτη για να τα πει όλα αυτά, μιας που και τότε ήταν «ιδιαιτέρως επικίνδυνο να έχεις δίκιο εκεί που οι ηγεμόνες έχουν άδικο».
Από την Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου, η παράσταση «Καντίντ ή η Αισιοδοξία» θα εγκατασταθεί στην αθηναϊκή του στέγη, στη σκηνή του θεάτρου «Πόρτα». Ο γλυκός και εύπιστος Καντίντ έχει ήδη μοιραστεί τα ταξίδια με θεατές της Κοζάνης και της βόρειας Ελλάδας. Τώρα καλεί τους Αθηναίους θεατές να ακούσουν τον Βολταίρο, την ευτυχή διασκευή του κειμένου του από τον Θωμά Μοσχόπουλο, τον Μιχάλη Συριόπουλο (που πέρυσι είχαμε θαυμάσει στη «Δίκη») να γίνεται ο γλυκός και τρυφερός Καντίντ, και τον αξιοθαύμαστο τρόπο με τον οποίο ο Θωμάς Μοσχόπουλος «περνά» τη γλώσσα του παιδικού θεάτρου στο θέατρο των ενηλίκων, επιδιώκοντας, μέσω του θεάτρου, να φέρει λίγο «Διαφωτισμό», μέσα στο τόσο σκοτάδι.
ΟΛΓΑ ΣΕΛΛΑ
ΦΩΤΟ: ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
