Μας περίμεναν στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση: τρεις άνδρες και δύο γυναίκες ηθοποιοί. Με γκρι κοστούμια και γραβάτες. Σημερινοί και official. Για να μας αφηγηθούν, πιάνοντας την ιστορία της Ευρώπης από την αρχή, ακολουθώντας τις κινήσεις των μετεωρολόγων, με χάρη και χιούμορ, υπό τους ήχους του Υμνου της Ευρώπης. Ηταν η έναρξη της παράστασης που φέτος παρουσιάζει στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση η Σοφία Μαραθάκη, με τίτλο «Ουγκώ: μια ουτοπία», αντλώντας την έμπνευσή της από μια επιστολή του Βίκτωρος Ουγκώ, που εξόριστος και απογοητευμένος από την απολυταρχική πολιτική του Κάρολου Λουδοβίκου Ναπολέοντα Βοναπάρτη, στρέφεται εναντίον της μοναρχίας και μας παραδίδει ένα αντιπολεμικό μανιφέστο, μιλώντας και πολύ παθιασμένα για την Ευρώπη των λαών.
Συμπληρώνοντας την επιστολή του Ουγκώ με κείμενα των Νίτσε, Κούρτσιο Μαλαπάρτε, Norman Davies που ακουμπούσαν ή συνομιλούσαν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο με το κείμενο στο οποίο βασίστηκε η παράσταση, ενώ προς το τέλος υπήρχε κι ένα νέο κείμενο που γράφτηκε ειδικά για την παράσταση από την δραματολόγο Έλενα Τριανταφυλλοπούλου.
Μια παράσταση που άλλες φορές προσπάθησε να αποδραματοποιήσει το βάρος, το πάθος και τη φόρτιση του Ουγκώ εντάσσοντας με επιτυχία στοιχεία χιούμορ, που άλλες φορές τόνισε ιδιαιτέρως όλα αυτά τα στοιχεία με διάφορους τρόπους, που κατέφυγε στην επανάληψη λέξεων -σε διαφορετικούς χρόνους- για να τονίσει την εξέλιξη των πραγμάτων (καρατομεί/καρατομείται), που χρησιμοποίησε ευανάγνωστα και αναμενόμενα οπτικά μέσα για να τονίσει ταξικά στοιχεία (όπως η σκηνή του τραπεζιού), που άγγιξε πολλές φορές, αλλά χωρίς να βυθιστεί σ’ αυτήν, την αίσθηση της «πολιτικής μπροσούρας» (που ήταν από τους μεγαλύτερους κινδύνους μιας τέτοιας παράστασης), μια παράσταση που συνομίλησε, ασφαλώς, με την πρόσφατη, ίδιας θεματολογίας και ίδιας ιστορικής περιόδου παράσταση του Ζοέλ Πομερά στη Στέγη επίσης.
Στα θετικά του εγχειρήματος: η επιλογή της αναμέτρησης μ’ ένα τέτοιο θέμα αλλά και η ευαισθησία ενός νέου ανθρώπου ν’ αγγίξει το θέμα της Ευρώπης, της ιστορίας της, της πορείας της, του μέλλοντός της· η δεμένη συνεργασία των ηθοποιών της Ομάδας Θεάτρου ΑΤΟΝΑΛ, που στήριξαν με επιτυχία την ιδέα της Σοφίας Μαραθάκη· η θεατροποίηση της συνειδητοποίησης της Ουτοπίας για την Ευρώπη που ονειρεύτηκαν (κυρίως στη σκηνή των βουβών μονολόγων των ηθοποιών), που προσωπικά μου μετέδωσε το συναίσθημα της θλίψης και της μελαγχολίας.
Στα αρνητικά της παράστασης η δραματουργία, που ανακάτεψε τα κείμενα με τρόπο που μπέρδευε και, κυρίως, το κείμενο που γράφτηκε ειδικά για την παράσταση, προς το τέλος της, ασφαλέστατα άλλου ύφους από τα υπόλοιπα κείμενα.
Η Σοφία Μαραθάκη μας έχει δείξει ότι δουλεύει τα κείμενα με τα οποία καταπιάνεται και τις παραστάσεις της. Η συγκεκριμένη άγγιξε κάποιες στιγμές τις ήδη γνωστές «επιδόσεις» της, και κάποιες άλλες όχι. Ηταν μια παράσταση με πολλά πειραματικά στοιχεία (εξ ου και η φιλοξενία της στη Μικρή Σκηνή της Στέγης), που μου άφησε μια ευχάριστη γεύση, αλλά όχι ενθουσιασμό. Ηταν μια παράσταση, που κυρίως είχε καλές στιγμές, αλλά που αυτές δεν ήταν συνεχείς.
Όλγα Σελλά
- Οι παραστάσεις συνεχίζονται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης μέχρι την Κυριακή 22 Οκτωβρίου, στις 9μ.μ.
