Ένας θρύλος του παγκόσμιου θεάτρου, ο Γιούρι Λιουμπίμοφ, έφυγε από τη ζωή την Κυριακή 5 Οκτωβρίου σε ηλικία 97 ετών.
Ο Γιούρι Λιουμπίμοφ πέθανε στις 5 Οκτωβρίου 2014 στην κλινική Μπότκιν της Μόσχας, όπου νοσηλευόταν με καρδιακό πρόβλημα. Συλλυπητήρια στην οικογένεια του παγκοσμίου φήμης σκηνοθέτη και ηθοποιού απέστειλε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, σημειώνοντας, ότι «ο ρόλος Γιούρι Λιουμπίμοφ στην ανάπτυξη του σύγχρονου θεάτρου της Ρωσίας δεν μπορεί να εκτιμηθεί».
Γεννημένος το 1917, τη χρονιά της Οκτωβριανής Επανάστασης, στο Γιάροσλαβ, με πατέρα έμπορο και μητέρα δασκάλα, με τσιγγάνικες ρίζες, βρέθηκε σε ηλικία 5 ετών στη Μόσχα, καθώς η οικογένειά του εκδιώχθηκε από τον τόπο καταγωγής του.
Αν και οι σπουδές του ήταν θετικής κατεύθυνσης, ο Γιούρι Λιουμπίμοφ, ασχολήθηκε νωρίς με το θέατρο, αρχικά ως ηθοποιός, δίπλα στον ανιψιό του Άντον Τσέχοφ, Μιχαήλ. Ως σκηνοθέτης εμφανίζεται το 1959, τομή ωστόσο της δημιουργικής καριέρας του, αποτελεί η ίδρυση δικού του θιάσου, το 1964, με το όνομα Ταγκάνκα, που πήρε το όνομά του από την πλατεία στην οποία βρισκόταν το θέατρο που τον στέγαζε. Ένα θέατρο που έγραψε ίσως το μεγαλύτερο κεφάλαιο της θεατρικής ιστορίας της Ρωσίας, καθώς τάραζε συχνά τα νερά με παραστάσεις όπως ο «Άμλετ» (1971) και τη διασκευή του μυθιστορήματος του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ «Ο Μετρ και η Μαργαρίτα» (1977). Ένα θέατρο στο οποίο μεγαλούργησαν μεγάλοι καλλιτέχνες, όπως ο Βλαντιμίρ Βισότσκι και η Άλα Ντεμίντοβα.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 όμως οι παραστάσεις του «Τανγκάνκα» απαγορεύτηκαν, ενώ ο Λιουμπίμοφ έχασε την σοβιετική υπηκοότητα μέχρι το 1989, οπότε επέστρεψε στη Μόσχα. Σχεδόν ολόκληρη τη δεκαετία του 80 την πέρασε στον αποκαλούμενο «ελεύθερο δυτικό κόσμο», γνωρίζοντας μεγάλη φήμη.
Το 2011, πάντως, όταν «οι ηθοποιοί του θιάσου του αρνήθηκαν να συνεχίσουν τις πρόβες του έργου του Μπρεχτ «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν», αν δεν τους καταβάλλονταν τα δεδουλευμένα τους», ο Λιουμπίμοφ «τούς κατηγόρησε ότι ενδιαφέρονται πιο πολύ για τα λεφτά και λιγότερο για τη δουλειά τους κι εγκατέλειψε το δημιούργημά του». (ΠΗΓΗ: ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ http://www.sansimera.gr/biographies/1003).
Τελευταία σκηνοθετική δουλειά του Λιουμπίμοφ ήταν η όπερα του Αλεξάντερ Μποροντίν «Πρίγκηπας Ιγκόρ» για το θέατρο Μπολσόι τον Ιούνιο του 2013.
Ο Γιούρι Λιουμπίμοφ και η Ελλάδα
Ο Λιουμπίμοφ έγινε ιδιαίτερα γνωστός στην Ελλάδα τη δεκαετία του 90, μέσα από τη συνεργασία του με την Κάτια Δανδουλάκη, με το θίασο της οποίας ανέβασε τον «Γλάρο» του Τσέχοφ το 1993. Ακολούθησαν οι «Δανειστές» και το 1994 ο «Βυσσινόκηπος».
Ένα χρόνο αργότερα, το 1995, ο Λιουμπίμοφ κέρδισε το βραβείο του κοινού στη Διεθνή Θεατρική Ολυμπιάδα της Αθήνας με τη «Μήδειά», ενώ το 2001 παρουσίασε στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών τη «Μύηση του Σωκράτη».
Από το 2006 και μετά αποκτά σχεδόν εμμονική σχέση με την Αντιγόνη, την οποία έφερε και στην Ελλάδα το 2011. Ο Γιούρι Λιουμπίμοφ έπαιξε σε 37 θεατρικά και 17 ταινίες, ενώ σκηνοθέτησε περισσότερα από 100 θεατρικά έργα.
