Δυο χρόνια ο Δημήτρης Κουρτάκης σχεδίαζε την παράσταση που βασισμένη πάνω στο σύμπαν του Μπέκετ, παρουσιάζεται για δεύτερη φορά φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών, ανοίγοντας τις παραστάσεις της Πειραιώς 260 την 1η, 2 και 3 Ιουνίου. Ο σκηνοθέτης είχε μιλήσει πέρυσι στο artplay.gr για τις «Αποτυχημένες απόπειρες αιώρησης στο εργαστήριό μου», αποκαλύπτοντας πως είναι «μια πρώτη απόπειρα αποτύπωσης του μπεκετικού σύμπαντος που θα ήθελε να συνεχίσει και να εξελίξει.
Ένας περφόρμερ, κλεισμένος στο εργαστήριό του, αποχωρισμένος από τον κόσμο, χρησιμοποιεί το σώμα του ως υλικό και πεδίο για πείραμα, μέχρι την οριστική διάλυση του Εαυτού και την εξάντληση των λέξεων, σε έναν χώρο στον οποίο προσπαθεί, διαρκώς και μάταια, να κατοικήσει, έναν μη-τόπο.
«Αυτό που με ενδιέφερε στην έρευνά μου ήταν περισσότερο ποιος ήταν ο εσωτερικός μονόλογος, εκεί που ο εαυτός με έναν τρόπο είναι ρευστός, όπως και το εγώ που δεν μπορεί να συγκροτηθεί.
Πρόκειται για τον λόγο ενός ανθρώπου απομονωμένου και αποχωρισμένου από τον κόσμο, με τις σκέψεις και τις αισθήσεις του σε έναν παρόντα χρόνο. Είναι πως παρατηρεί ο καθένας τον εαυτό του μέσα στην απόλυτη μοναξιά. Αυτό μου έδωσε την ιδέα πως πρέπει να εγκιβωτίσω κάπου τον ήρωα, για να δω τα αποσπάσματα του εαυτού και πως αυτά διαρθρώνονται, για αυτό και τον βάζω εκτός σκηνής , δεν τον βλέπουμε ως φυσική παρουσία αλλά τον βλέπουμε από τα ανοίγματα μέσα σε ένα κτίσμα.
Ποιός θα μπορούσε αυτό να το περιγράψει καλύτερα μέσω αυτού του εσωτερικού μονολόγου, όπως διαρθρώνεται στο έργο του Μπέκετ από τον ίδιο τον συγγραφέα;
Είναι άνθρωποι που βρίσκονται σε ένα παραλήρημα με τον εαυτό τους εκεί όπου δεν μπορεί να ορισθεί σαφώς, εκεί όπου η ταυτότητα είναι ρευστή και εκεί όπου και ο χώρος είναι ρευστός.
Αναρωτιέμαι πώς μπορώ να ορίσω έναν εαυτό που είναι εκεί και μου διαφεύγει . Κάτι που θα μπορούσε αν με έναν τρόπο έβρισκα τα όρια ενός χώρου όπου θα μπορούσα να βάλω κι έναν εαυτό μέσα.
Έκανα μια σπουδή πάνω στο πως συγκροτείται η αρχιτεκτονική στον Μπέκετ. Υπάρχει μια μπεκετική αρχιτεκτονική, είναι προθάλαμοι, χώροι αναμονής ενός άλλου χώρου που θα έρθει, ασταθείς χώροι, αενάως μετατοπιζόμενοι, χώροι που αλλάζει η θερμοκρασία τους. Έτσι για μένα είναι ένας άνθρωπος που είναι κλεισμένος μέσα σε αυτό το σύμπαν που δεν μπορεί να ορίσει τον χώρο και που το μόνο εφόδιό του όπως σε όλους τους μπεκετικούς χαρακτήρες είναι η σχέση του με τις λέξεις.
Αδυνατεί να περιγράψει την πραγματικότητα. Είναι όλη αυτή η λογοτεχνία του προηγούμενου αιώνα που ξεκινάει από τον Χόφμανσταλ και φτάνει έως τον Τζόυς και τον Κούτσι. Είναι όσοι έχουν αυτήν την αδυναμία να ορίσουν τον εαυτό. Οι λέξεις δεν φτάνουν να περιγράψεις την πραγματικότητα.
Στον Μπέκετ υπάρχει αυτό το κουράγιο, το ότι πρέπει να ξανακάνει κανείς την ίδια διαδρομή. Οι δικές μου αιωρήσεις είναι αυτές οι απόπειρες το να βρεθεί επιτέλους κάπου , να συγκροτήσει έναν εαυτό, έναν χώρο. Η παράσταση εμπνέεται από το πεζογραφικό έργο του Μπέκετ και διατρέχει όλο το συγγραφικό του έργο από την αρχή έως το τέλος.
Την ίδια στιγμή αναφέρομαι και στους καλλιτέχνες της περφόρμανς στην δεκαετία του 70 που με έναν ασυνείδητο ή συνειδητό τρόπο πειραματίστηκαν και αυτοί, κλείνοντας τον εαυτό τους σε έναν χώρο για να φτάσουν στα όρια του εαυτού , του χώρου της γλώσσας, κι αναφέρομαι στον Μπρους Νάουμαν , στον Μπόις, στην έναρξη της εννοιολογικής τέχνης , πιστεύοντας πως η κάθε χειρονομία παράγει καλλιτεχνικό έργο.
Αυτοί οι δυο πόλοι συγκροτούν την παράσταση και το σώμα εργασίας μου.
O χώρος εαυτός και η γλώσσα που δεν καταφέρνει να ονοματίσει.
Ο μπεκετικός χαρακτήρας βρίσκεται ανάμεσα στο τίποτα και στο κανένα».
Μάνια Ζούση
Ταυτότητα
Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Σκηνικά: Δημήτρης Κουρτάκης
Δραματουργική επεξεργασία: Δημήτρης Κουρτάκης, Ελένη Παπάζογλου, Αναστασία Τζέλλου
Βίντεο: Jérémie Bernaert
Μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός
Καλλιτεχνική συνεργασία: Έφη Μπίρμπα
Βοηθός σκηνοθέτη: Νατάσα Τριανταφύλλη
Βοηθός σκηνογράφου: Βάσια Λύρη
Εκτέλεση παραγωγής: Ντένια Σαφαρή
Ερμηνεία: Άρης Σερβετάλης
