«Η σκιά ήταν κάτι που όριζε το έργο από τον τίτλο του αλλά και μεταφορικά: η σκιά των πραγμάτων, το πίσω επίπεδο, ο σκοτεινός εαυτός που υπάρχει μέσα στον καθένα μας, κάτι που είναι ασήμαντο αλλά αποκτάει μια μεγάλη δύναμη γιατί του δίνουμε
εμείς παραπάνω αξία από ότι πρέπει», σημειώνουν , μεταξύ άλλων στο artplay.gr ο Κώστας Καζανάς και η Σοφία Παναηλίδου που σκηνοθετούν το « Περί όνου «σκιάς» ή Σκιαμαχίες», το οποίο ανεβαίνει κάθε Παρασκευή και Σάββατο στο Faust. «Η ιστορία μας έχει δυο επίπεδα. Το μπροστά από το πανί και το πίσω από το πανί. Όπως σε όλα υπάρχουν δυο επίπεδα. Στο δίκιο το δικό μας και στο δίκιο του άλλου», προσθέτουν.
«Όταν η Νάντια Περιστεροπούλου μας πρότεινε το έργο, αυτό που μας εντυπωσίασε περισσότερο όταν το διαβάσαμε, ήταν το πώς ο συγγραφέας, αν και Ελβετός, γνώριζε τόσο καλά την ελληνική πραγματικότητα. Η ιστορία του έργου είναι η εξής: Ένας οδοντίατρος νοικιάζει από έναν αγωγιάτη έναν γάιδαρο για να πάει σε μια ιατρική επίσκεψη. Επειδή κάνει πολύ ζέστη, στην μέση της διαδρομής, ο οδοντίατρος κατεβαίνει από τον γάιδαρο και κάθεται στην σκιά του . Τότε ο αγωγιάτης του ζητάει ή να σηκωθεί από την σκιά του γαιδάρου ή να πληρώσει κι άλλα χρήματα για την χρήση της σκιάς. Ο οδοντίατρος αρνείται και καταλήγουν στο δικαστήριο. Από εκεί και πέρα ξεκινάει ένα γαϊτανάκι που θα οδηγήσει μια ολόκληρη πόλη στον αφανισμό. Οι δύο αντίδικοι για να κερδίσουν την δίκη, προσπαθούν να πάρουν με το μέρος τους, τους συμπολίτες τους και σύντομα όλη η πόλη βρίσκεται εμπλεκόμενη σε μια απίστευτη διαμάχη για την σκιά ενός γαιδάρου. Δικηγόροι, ιερείς, δικαστικοί, πολιτικοί , έμποροι όπλων, αλλά και οι απλοί πολίτες που εντάσσονται με φανατισμό στα δυο κόμματα που δημιουργούνται, στο κόμμα της σκιάς και στο κόμμα του γαιδάρου. Όλοι περιχαρακώνονται στο «δίκιο» τους και αρνούνται να δουν το δίκιο του άλλου κι από την στιγμή που η διάθεση για συμφιλίωση και ομόνοια απουσιάζουν, η διαπλοκή στήνει χορό και μια κοινωνία οδηγείται στην καταστροφή. Το έργο ο Ντύρενματ το έγραψε για το ραδιόφωνο. Η θεατρική μεταφορά του απαιτούσε σημαντικές αλλαγές. Κάποιες αφηγήσεις και περιγραφές έγιναν διάλογοι και εικόνες. Κάπου εκεί γεννήθηκε στο μυαλό μας και η χρήση ενός πανιού σαν τον μπερντέ του καραγκιόζη ή το θέατρο σκιών της Κίνας, που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει την ιστορία. Αλλά μας οδήγησε και ίδιο το έργο εκεί . Περί όνου «σκιάς» ή Σκιαμαχίες», η σκιά ήταν κάτι που όριζε το έργο κι από τον τίτλο του. Αλλά και μεταφορικά: η σκιά των πραγμάτων, το πίσω επίπεδο, ο σκοτεινός εαυτός που υπάρχει μέσα στον καθένα μας, κάτι που είναι ασήμαντο αλλά αποκτάει μια μεγάλη δύναμη γιατί του δίνουμε εμείς παραπάνω αξία από ότι πρέπει;
Η ιστορία μας έχει δυο επίπεδα. Το μπροστά από το πανί και το πίσω από το πανί. Όπως σε όλα υπάρχουν δυο επίπεδα. Στο δίκιο το δικό μας και στο δίκιο του άλλου. Ίσως αν καταφέρουμε να μάθουμε να δεχόμαστε και την άλλη πλευρά, όχι να την ενστερνιζόμαστε αλλά να την σεβόμαστε, ίσως αν καταφέρουμε να είμαστε ανοιχτοί στην διάθεση να βρεθεί μια μέση λύση στα πράγματα, να ζήσουμε σε μια κοινωνία με δικαιοσύνη που δεν θα κυβερνά το «εγώ», ο φανατισμός κι η διαπλοκή αλλά η αρμονία ανάμεσα στους πολίτες κι έτσι δεν θα οδηγούμαστε στην «καταστροφή» και δεν θα γινόμαστε ούτε θα κάνουμε τους άλλους εξιλαστήρια θύματα, όπως στην ιστορία της πόλης των Αβδήρων, όπου ο γάιδαρος πληρώνει στο τέλος την αδυναμία όλων να δουν τα λάθη τους και να παραδεχτούν το φταίξιμό τους».
Κώστας Καζανάς Σοφία Παναηλίδου
φωτογραφίες : Αγγελίνα Παγώνη
