«Με εντυπωσιακό κύρος και επιδεξιότητα ανέσυρε εκπληκτική ερμηνεία από την ορχήστρα». Κατ’ αυτόν τον τρόπο, έγκυροι ξένοι μουσικοκριτικοί υποδέχονται τις εμφανίσεις της Ελληνίδας μαέστρου και πιανίστας Ζωής Ζενιώδη, που κάνει διεθνή καριέρα
διευθύνοντας τα τελευταία χρόνια τις Broward Symphony Orchestra και Alhambra Orchestra στη Φλόριντα των ΗΠΑ.
Με αφορμή πρόσφατες εμφανίσεις της σε ελληνικές συναυλίες, η κ. Ζενιώδη μιλά στην “Αυγή” και την Μάνια Ζούση για το πάθος της με τη μουσική, τις δυσκολίες που έχει για μια γυναίκα η διεύθυνση ορχήστρας, αλλά και τους Έλληνες καλλιτέχνες, που “εκτός από πολύ ταλέντο, κουβαλάνε μεράκι, αφοσίωση και ευθύνη απέναντι στην τέχνη τους”. Θυμάται επίσης “μαγικές” συναυλίες σε ξωκλήσια, πρόβες και μουσικές που όπως λέει την “έσωσαν σε πολύ δύσκολες στιγμές της ζωής της”.
* Διευθύνατε πρόσφατα τη Δις-Αρμονία και τις Συνηχήσεις. Τι εντύπωση σας δημιούργησαν οι νέοι Έλληνες μουσικοί, συνθέτες και καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργαστήκατε, δεδομένου ότι καταγράφεται μια ενθουσιώδης δημιουργική διάθεση και καλλιτεχνικό έργο τα τελευταία χρόνια της κρίσης;
Οι συνεργασίες, τόσο σε αυτά τα δύο projects όσο και με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΝΕΡΙΤ πριν από λίγες ημέρες, υπήρξαν μουσικά άψογες. Οι Έλληνες καλλιτέχνες, εκτός από πολύ ταλέντο, κουβαλάνε μεράκι, αφοσίωση και ευθύνη απέναντι στην τέχνη τους. Με ανθρωπιά και τόλμη αγωνίζονται για τη συνέχιση και ανάπτυξη της μουσικής στη χώρα μας. Παίζουν όμορφα, αγαπούν αυτό που κάνουν, χαίρονται με όμορφες συνεργασίες και δεν χάνουν ποτέ το χιούμορ τους. Δεν ξέρω αν θα μπορέσουμε ποτέ να καταλήξουμε στο αν μία κρίση μάς κάνει πιο δημιουργικούς. Ναι, η Ιστορία έχει δείξει ότι οι δύσκολοι καιροί φτιάχνουν τέχνη. Προσωπικά, θα ήθελα όλοι οι καιροί να φτιάχνουν τέχνη και πιστεύω ότι είναι εφικτό και απαραίτητο.
* Ζείτε πολύ στο εξωτερικό και ταξιδεύετε συνεργαζόμενη με διεθνείς καλλιτέχνες της μουσικής και του λυρικού τραγουδιού. Ποια εικόνα υπάρχει για τους Έλληνες δημιουργούς;
Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαμονής και των ταξιδιών μου στην Ευρώπη και την Αμερική έχω ακούσει μόνο θετικά σχόλια για τους Έλληνες μουσικούς. Οι ξένοι, λόγω της Ιστορίας και του πολιτισμού μας, πάντα μας εκτιμούσαν. Γνωρίζουν πολλά για τις εξαίρετες προσωπικότητες Ελλήνων που πέρασαν από την παγκόσμια μουσική ιστορία και περιμένουν αντίστοιχες δράσεις από τους σύγχρονούς μας. Αναγνωρίζουν τις δυσκολίες που έχουμε περάσει και χαίρονται όταν βλέπουν ότι είμαστε διαρκώς “εδώ” δημιουργικά.
* Η διεύθυνση ορχήστρας θεωρείται η κορύφωση μιας καριέρας. Κάνετε πρωταθλητισμό που απαιτεί θυσίες και σκληραγώγηση. Ποια υπήρξε μέχρι τώρα η ζωή σας σε σχέση με την καριέρα σας;
Αγαπώ με πάθος αυτό που κάνω και είμαι από τους ανθρώπους που μπορούν να κάνουν θυσίες για ό,τι αγαπούν. Είχα και έχω το κουράγιο, την αποφασιστικότητα, τη θέληση και τις αντοχές να συνεχίζω. Νιώθω τυχερή που μπορώ να πω ότι μέχρι τώρα έχω κάνει ακριβώς όλα όσα ήθελα να κάνω στη ζωή μου. Η διεύθυνση ορχήστρας για μια γυναίκα δεν είναι απλή υπόθεση. Και ναι, η ζωή μου έχει υπάρξει δύσκολη. Λόγω προσωπικότητας δεν θα έκανα ποτέ “εύκολες” επιλογές. Αλλά μαζί με όποια δυσκολία, κούραση και ασταμάτητη μελέτη, η ζωή μου είναι απίστευτα γεμάτη, δημιουργική και χαρούμενη. Όταν σου δίνεται ένα δώρο, πρέπει να είσαι ευγνώμων και να το αξιοποιείς. Ταλέντο δεν είναι απλά κάποιες συνθήκες δοσμένες από τη φύση. Ταλέντο είναι και η ικανότητα να δουλέψει κάποιος πολύ σκληρά για να τις αξιοποιήσει στο μέγιστο.
* Μιλήστε μας για κάποιες ξεχωριστές στιγμές αυτής της διαδρομής. Τι θα θυμόσασταν και τι θα ξεχωρίζατε;
Δύσκολη ερώτηση και δεν θέλω να είμαι άδικη. Έχω αγαπήσει βαθιά σχεδόν κάθε συνεργασία μου. Κάποιες ξεχωριστές στιγμές… Μια συναυλία μαγική με μόνο επτά ακροατές σε ένα ξωκλήσι στο Cambridge της Αγγλίας… Μια πρόβα της Φαντασίας του Σούμπερτ για τέσσερα χέρια με τον RaduLupu… Ένα πέρασμα της 5ης Συμφωνίας του Mahler στο Μαϊάμι… Η 7η Beethoven και το Adagio του Barber να με “σώζουν” σε πολύ δύσκολες στιγμές της ζωής μου… H μουσική, με ή χωρίς κοινό, είναι πάντα εκεί. Απλά, όταν μας δίνεται το δικαίωμα να βρεθούμε πάνω σε μια σκηνή, παραδίδουμε ψυχή.
* Ποιοι υπήρξαν άνθρωποι – οδηγοί σας, στην οικογένεια, στα ωδεία, στις σπουδές σας;
Έχω κερδίσει πολλά από όλους όσους έχω συναναστραφεί και δεν μιλάω μόνο για μουσικές εμπειρίες. Αν πρέπει όμως να ευχαριστήσω κάποιους, θα αναφερθώ σε δύο μορφές που με σημάδεψαν βαθιά. Η δασκάλα μου στο πιάνο ήταν η αείμνηστη Ίντα Μαργαρίτη σύζυγος του μουσουργού Λώρη Μαργαρίτη. Η Ίντα ήταν μία γυναίκα με εξαιρετική πιανιστική και παιδαγωγική καριέρα στην Ευρώπη. Με δίδαξε με υπομονή, επιμονή και αγάπη. Ήμουν 11 και εκείνη 87 όταν ξεκίνησε η μαθητεία κοντά της. Σχεδόν ζούσα στο σπίτι της για 8 χρόνια. Εκεί έμαθα μουσική. Αυτός ο άνθρωπος ήταν αφιερωμένος στην τέχνη και μου μετέδωσε την αγάπη της γι’ αυτήν. Δεν έχω σταματήσει να την ευγνωμονώ.
Ο δεύτερος άνθρωπος που με επηρέασε είναι ο δάσκαλος μου στη διεύθυνση ορχήστρας, ο Αμερικανός συνθέτης Thomas Sleeper. Παρομοίως με την Ίντα, μου αφιέρωσε απίστευτο χρόνο και με τρομερή αγάπη με δίδαξε το επόμενο κομμάτι της μουσικής μου παιδείας. Ένας άνθρωπος που είδε κάτι σε μένα όταν ακόμη δεν είχα σκεφτεί να στραφώ προς το συγκεκριμένο αντικείμενο. Πίστεψε σε μένα και με οδήγησε στο να αλλάξω αντικείμενο και να ξεκινήσω διδακτορικό στη διεύθυνση ορχήστρας. Μου υποσχέθηκε ότι θα μου μάθει όλα όσα γνωρίζει αν κι εγώ αφιερωθώ σε αυτή την τέχνη με όλο μου το είναι. Κρατήσαμε και οι δύο τις υποσχέσεις μας και πλέον είμαστε συνεργάτες.
* Τι περιλαμβάνουν τα επόμενα σχέδιά σας;
Μέσα Ιανουαρίου αναχωρώ για την Αμερική, καθώς έχω μία παραγωγή στη Florida Grand Opera και αρκετές συναυλίες με τις δύο μου ορχήστρες εκεί έως τα μέσα Μαΐου που επιστρέφω στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα βρίσκομαι στη διαδικασία ηχογράφησης όλου του πιανιστικού έργου του Thomas Sleeper και έχω κάποια ρεσιτάλ πιάνου στη Φλόριντα. Για το καλοκαίρι του 2015 έχω οργανώσει ορισμένα ρεσιτάλ τραγουδιού με τη σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη και μουσικής δωματίου με τη φλαουτίστα Ναταλία Γεράκη.
* Ποιο είναι το όνειρό σας;
Να συνεχίσω να ζω τόσο όμορφα όσο τώρα κοντά σε όλους αυτούς που αγαπώ. Να επιστρέψω στον τόπο μου και να μπορέσω να εργαστώ εδώ, να προσφέρω ό,τι μπορώ σε αυτή την πανέμορφη χώρα. Να οδηγήσω όσους περισσότερους ανθρώπους μπορώ στον κόσμο της μουσικής και να τους μεταφέρω την αγάπη μου για την τέχνη. Και, τέλος, να δημιουργήσω μια ευτυχισμένη και υγιή οικογένεια.
* Ποιο είναι αυτό που αποκομίζετε από τη διδασκαλία σας ως προς τους νέους εκκολαπτόμενους μουσικούς και καλλιτέχνες;
Η διδασκαλία είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μου. Ίσως λόγω των εξαιρετικών δασκάλων που με φρόντισαν, να νιώθω πολύ έντονα την ανάγκη να συνεχίσω το έργο τους. Η διδασκαλία έχει πολλές μορφές. Είτε μαθαίνεις πιάνο σε κάποιον, είτε μελετάς παρτιτούρες μαζί του, είτε εργάζεσαι με ορχήστρες νέων, γίνεσαι δέκτης της ολοκληρωτικής ενέργειας αυτού ή αυτών την ώρα της μάθησης. Ο μοναδικός τρόπος σύνδεσης με τον μαθητή, η ευφορία των στιγμών αποκωδικοποίησης και συνειδητοποίησης των “μυστικών” της τέχνης, το μοίρασμα και η ένωση σε έναν κοινό τόπο που εκείνη την ώρα είναι απόλυτα αναγνωρίσιμος μόνο από δάσκαλο και μαθητή είναι αυτά που κάνουν τελικά τη διδασκαλία ό,τι πιο σημαντικό στην ιστορία της τέχνης. Ναι, θα συνεχίσουμε να την υπηρετούμε με όλους τους δυνατούς τρόπους και θα βοηθήσουμε και τους νέους να κάνουν το ίδιο. Γιατί μόνο έτσι αξίζει…”.
Μάνια Ζούση
Πηγή : Εφημερίδα Αυγή
