Μουσική Συναντήσεις

«Το σαντούρι μου είναι σαν τα μπαχάρια της Ανατολής»

« Αγαπώ τους ανθρώπους  που αγαπούν και σέβονται  τη  μουσική μου» μου είχε πει την πρώτη φορά που μιλήσαμε. Το  σαντούρι  είναι ο έρωτας της ζωής του και η μουσική το διαβατήριό του σ΄ όλο τον κόσμο. Ένας  γλυκός  άνθρωπος,  που με υποδέχεται κάθε φορά με ένα παιδικό χαμόγελο και μια εγκάρδια αγκαλιά, εκτός κι αν του κάνω νόημα να μην σταματήσει να παίζει,  για να τον απολαύσω καθισμένη  δίπλα του, στα μαρμάρινα σκαλοπάτια του ΙΚΑ στην πλατεία  Αριστοτέλους. Τότε,  χαρούμενος  και  περήφανος δίνει τον καλύτερό  του εαυτό,  σαν να μου λέει, στο αφιερώνω.

Τα χέρια του χορεύουν πάνω στις χορδές και  όλο του το σώμα  συμμετέχει  σ αυτό το μελωδικό θαύμα,  που  κάνει  τον  βηματισμό μου ν΄ αλλάζει  κάθε φορά  που πλησιάζω  σ΄ αυτό το σημείο της πλατείας. Κι αυτό γιατί  τα μουσικά θέματα της Ευανθίας Ρεμπούτσικα παίρνουν ένα άλλο χρώμα  όταν εκτελούνται από τον  Ομίντ. Ο ήχος τους  πλημμυρίζει  τον χώρο και  με κάνει  να  θέλω να παρασύρω κάποιον περαστικό σ ένα «ανατολίτικο βάλς», όπως  το αποκαλώ.   Άλλοτε πάλι στον λυγμό ενός περσικού τραγουδιού και το ταξίμι του,   απομακρύνομαι  με αργό ρυθμό,  τα χέρια χωμένα στις τσέπες  και  το βλέμμα ξεχασμένο στο βάθος του  θαλάσσιου  ορίζοντα του  Θερμαϊκού.

584

Ο Omid Tahmasebpour  γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Τεχεράνη και η ενασχόλησή του με τη  μουσική είναι κάθε άλλο παρά τυχαίο γεγονός, αφού προέρχεται από μια οικογένεια μουσικών. Μαζί με τα αδέρφια του,  που είναι επίσης μουσικοί,  διατηρούν στην Περσία επιχείρηση πώλησης μουσικών οργάνων και ωδείο.  Πολλά από τα όργανα που πωλούνται εκεί, κατασκευάζονται  από  νέους ντόπιους  τεχνίτες , στους οποίους παρέχονται οι  πρώτες ύλες και  το εργαστήριο, ανάλογα με τις παραγγελίες που προκύπτουν. Άλλωστε και ο ίδιος   ξεκίνησε να μαθαίνει περσικό σαντούρι στα πέντε του  χρόνια και  κατασκεύασε για πρώτη φορά ένα,  όταν ήταν  μόλις δώδεκα χρόνων. Μαθήτευσε στο Ιράν δίπλα σε μεγάλους δασκάλους όπως ο Esmaeel Amir Salehi, ο Esmaeel  Porghoveh και ο Ostad Ardavan Kamkar.

Ανήσυχο καλλιτεχνικό πνεύμα και ταξιδευτής,  αφήνει τη  χώρα  του και  πηγαίνει για δύο χρόνια στην Τουρκία  όπου διδάσκει  σαντούρι . Επόμενος σταθμός η Αθήνα,  όπου μένει για δέκα χρόνια διδάσκοντας αλλά και συμμετέχοντας σε συναυλίες , στο πλευρό μεγάλων γνωστών καλλιτεχνών,  για να εγκατασταθεί στη συνέχεια και συγκεκριμένα από το 2009 στην Θεσσαλονίκη. Την πόλη  που έχει  πλέον μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά του. Πως προέκυψε όμως αυτό;

Διηγείται την ιστορία του  ενώ μου φτιάχνει τσάι κι εγώ περιεργάζομαι τα όργανα που είναι με ευλάβεια ακουμπισμένα  στο πάτωμα,  τα εργαλεία, τις  χορδές, τις κόλλες και τα κλειδιά,  στο αυτοσχέδιο εργαστήριο  που υπάρχει  στο σαλόνι  του σπιτιού του, όπου και συναντηθήκαμε. «Γιατί αν θέλεις  να μιλήσουμε για μένα, θα ΄ρθεις σπίτι,  να πιούμε τσάι και να δεις και τη δουλειά μου» είχε πει και δεν σήκωνε αντίρρηση.

571

« Η εγκατάσταση μας εδώ  ήταν επιθυμία της γυναίκας μου» μου απαντά και γελάει με την καρδιά του. « Η Σάρα παίζει τουμπερλέκι και χρειάστηκε να έρθουμε στη Θεσσαλονίκη για κάποιες εμφανίσεις. Κατά τη διάρκεια της επιστροφής μας οδικώς στην Αθήνα, επαναλάμβανε διαρκώς πως θέλει να μετακομίσουμε στην Θεσσαλονίκη αμέσως, γιατί της άρεσε πολύ και αυτός είναι τόπος για μας. Την είχαν ενθουσιάσει  οι άνθρωποι που γνώρισε και το πως την δέχτηκαν και την αγκάλιασαν. Την κέρδισε η ζεστή  επικοινωνία, η άμεση αποδοχή και ο σεβασμός στη μουσική μας. Οι φοιτητές και ο υπόλοιπος κόσμος,  που κάθε φορά που παίζαμε μαζεύονταν αυθόρμητα και κάθονταν κατάχαμα για να μας ακούσουν, αλλά και να μιλήσουν μαζί μας εκδηλώνοντας ειλικρινές ενδιαφέρον. « Θέλω να γυρίσουμε πίσω στη Θεσσαλονίκη» έλεγε και ξανάλεγε « Εκεί έχω φίλους».

«Μα ζούσατε ήδη στην Αθήνα τόσα χρόνια. Φαντάζομαι είχατε αναπτύξει κι εκεί φιλικές σχέσεις»

« Ναι σίγουρα αλλά εδώ για τη Σάρα ήταν σαν να είναι σπίτι της, στην πατρίδα μας. Αυτό έλεγε συνέχεια. Όπως καταλαβαίνεις υπήρχαν  για μένα  πρακτικά προβλήματα. Προσπαθούσα να εξηγήσω, πως είχα μαθήματα και συνεργασίες που βρίσκονταν σε εξέλιξη. Χρειαζόμουν χρόνο για να γίνει αυτή η μετάβαση ομαλά και να ψάξω ταυτόχρονα για σπίτι και δουλειά στη Θεσσαλονίκη. «Να παίρνεις το αεροπλάνο και να έρχεσαι στις δουλειές σου όποτε θες!» μου απαντούσε «Κι ό, τι έκανες εδώ μπορείς να το κάνεις κι εκεί!» συμπλήρωνε. Πήγα στη δουλειά κι όταν γύρισα σπίτι  με περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη. Η Σάρα, για πρώτη φορά από τότε που ήμασταν μαζί δεν είχε μαγειρέψει! Είχε ετοιμάσει τις βαλίτσες της και προσπαθούσα μάταια  να τη μεταπείσω « Αν δεν πάμε Θεσσαλονίκη θα πεθάνω!» μου είπε κατηγορηματικά. Την επόμενη μέρα είχαμε μετακομίσει!»

«Το μετάνιωσες;»

«Όχι. Η Σάρα είχε δίκιο.  Η Θεσσαλονίκη είναι πιο κοντά στην κουλτούρα και την ιδιοσυγκρασία μου. Εδώ δε νιώθω ξένος κι ας με πληγώνει και με στεναχωρεί  που μετά από τόσα χρόνια στην Ελλάδα,  συνεχίζω να ανανεώνω τα χαρτιά μου. Κάτι πού εκτός από ψυχοφθόρο είναι και πρόβλημα για τη δουλειά μου. Έχω συνεχώς προσκλήσεις για συνεργασίες, εμφανίσεις αλλά και διδασκαλία σε φεστιβάλ του εξωτερικού και μπορώ  7 μήνες στα δύο χρόνια να είμαι στο εξωτερικό. Διδάσκω, συμμετέχω σε φεστιβάλ και συναυλίες σ όλη την Ελλάδα, συνεργάζομαι με το πανεπιστήμιο,  με διάφορους πολιτιστικούς συλλόγους και φορείς. Βέβαια δε σταματώ να βγάζω κάθε χρόνο ένα καινούριο cd  και να κάνω κάτι που αγαπώ πολύ. Να παίζω στο δρόμο!»

596

« Τι είναι αυτό που σου αρέσει στο δρόμο;»

« Η άμεση επαφή με τον κόσμο. Η δυνατότητα να επικοινωνήσω άμεσα με τους ανθρώπους. Αυτό το κάνω  πρώτα με τη μουσική μου. Με τις νότες. Κι έτσι  αγαπούν το σαντούρι,  μιλάμε, γνωριζόμαστε,   γινόμαστε φίλοι. Υπάρχουν άνθρωποι που μου τηλεφωνούν για να με ρωτήσουν ποια μέρα και ώρα θα είμαι στην πλατεία,  για να έρθουν μόνοι ή με την οικογένειά τους και να κάτσουν σε ένα πεζούλι , ένα παγκάκι απέναντι  και να με ακούσουν. « Είναι σαν να είμαστε σε ένα κοντσέρτο»  μου λένε «Μας ομορφαίνεις τη μέρα». Κι αυτό με κάνει τόσο χαρούμενο! Να φανταστείς έχω μόνιμους ακροατές με συγκεκριμένες μουσικές προτιμήσεις. Μόλις τους δω  αρχίζω να παίζω το αγαπημένο τους τραγούδι. Να δίνεις χαρά με τη δουλειά σου είναι κάτι  ανεκτίμητο! Αυτή η συνεχής ανταλλαγή ενέργειας με κάνει ευτυχισμένο! Οι προτιμήσεις  του κόσμου ήταν και ο  λόγος,  που με έκανε να συμπεριλάβω κάποια  τραγούδια της Ε. Ρεμπούτσικα από την ταινία «Πολίτικη  κουζίνα» στο τελευταίο μου cd,  έχοντας πάρει τα δικαιώματα φυσικά. Όπως πάντα ακούγονται και  συνθέσεις ιρανών δημιουργών αλλά και δικές μου»

«Διακρίνω όμως πως έχεις μια ιδιαίτερη αγάπη στους φοιτητές. Κάθε φορά που μιλάς γι αυτούς χρησιμοποιείς τον χαρακτηρισμό οι φίλοι μου και τα μάτια σου λάμπουν.»

« Έχω μια ιδιαίτερη συμπάθεια ως δάσκαλος στους νέους ανθρώπους. Τους νιώθω σαν παιδιά μου και θέλω με κάθε τρόπο να συνεχίσουν να ασχολούνται με τη  μουσική και να τους εμφυσήσω  την αγάπη για το σαντούρι, που είναι το μεγάλο μου πάθος. Θέλοντας  επίσης να διευρύνω τη χρήση του,  πριν ένα χρόνο πάντρεψα το ελληνικό με το περσικό σαντούρι, κατασκευάζοντας ένα νέο είδος και βραβεύτηκα γι αυτό».

« Αλήθεια, τι διαφορά υπάρχει μεταξύ τους;»

«Έλα να σου δείξω μου» λέει και στήνει  με προσοχή ένα-ένα τα όργανα. « Ακούς; Με το ελληνικό μπορείς να παίξεις  μόνο  ευρωπαϊκούς ρυθμούς. Με το περσικό μόνο περσικούς. Σκέψου πόσο σημαντικό είναι  για χιλιάδες  μουσικούς στην  Περσία  των 90.000.000 κατοίκων,  να μπορούν πλέον να παίζουν με μια απλή μετατροπή και ευρωπαϊκή μουσική από ένα τόσο διαδεδομένο εκεί  όργανο. Αν προσέξεις έχω χρησιμοποιήσει το άσπρο και το μαύρο,  όπως είναι και τα πλήκτρα στο πιάνο. Όποιος ξέρει πιάνο, μπορεί να παίξει κι αυτό το σαντούρι.»

595

« Πάντρεψες  λοιπόν,  με τον πιο έξυπνο και πιο όμορφο τρόπο την Ανατολή με τη Δύση. Ποιος είναι ο επόμενος στόχος, το μεγάλο όνειρο  που θα ήθελες να πραγματοποιηθεί;»

«Είναι κάτι  που  θα γίνει πραγματικότητα σε τρείς με έξι μήνες το πολύ και το σχεδίαζα χρόνια. Ένα τροχόσπιτο με το οποίο θα διασχίσω για δύο χρόνια την Ευρώπη,  παίζοντας στον δρόμο, γνωρίζοντας ανθρώπους, κουλτούρες, πολιτισμούς και μουσικές! Μπορώ να επικοινωνήσω σε διάφορες γλώσσες με ένα βασικό λεξιλόγιο και μου αρέσει να μαθαίνω, αλλά η εμπειρία μου μου έχει αποδείξει,  πως η γλώσσα της μουσικής είναι το καλύτερο μέσο επικοινωνίας. Είναι η γλώσσα που ενώνει λαούς και ανθρώπους χωρίς διερμηνέα και διαβατήριο, γιατί μιλάει κατευθείαν στην καρδιά! Όπου κι αν έχω βρεθεί άγνωστοι άνθρωποι με προσκαλούν στο σπίτι τους,  με φιλοξενούν, παίζουμε μαζί μουσική του τόπου τους κι εγώ τους συστήνω το σαντούρι. Αυτός είναι ο σκοπός της ζωής μου. Να γίνει το πιο ευρέως γνωστό και αγαπητό λαϊκό όργανο στον κόσμο, γεφυρώνοντας διαφορές ανάμεσα σε έθνη και λαούς. Κι όταν ολοκληρώσω το ταξίδι μου, θα συνθέσω  συνδυάζοντας όλες  τις μουσικές του κόσμου, γεμάτος επιπλέον γνώσεις, εμπειρίες, εικόνες, συναισθήματα!  Θα σου παίξω τώρα το κομμάτι που άκουσε πριν λίγε μέρες μια ιταλίδα ηθοποιός  και έκλαψε από συγκίνηση. Ήρθε με τον σκηνοθέτη της από Ιταλία για να ακούσουν τη μουσική μου και να μου προτείνουν να συνθέσω για τη νέα τους ταινία.»

581

Οι νότες ξεχύνονται. Χορεύουν. Αιωρούνται. Ζωγραφίζουν  εικόνες. Μυρίζουν Ανατολή.  «Το σαντούρι  μου είναι σαν τα μπαχάρια της Ανατολής. Ακόμη και αν μαγειρέψεις  ένα φαγητό με την ίδια ακριβώς συνταγή,  μια δόση απ αυτά θα του δώσει άλλη διάσταση. Θα είναι το ίδιο, αλλά σαγηνευτικά διαφορετικό  κι ο μάγειρας που θα ΄χει δώσει την ψυχή του θα έχει κάνει τη μεγάλη διαφορά. Το πάθος, η ψυχή που καταθέτει ο μουσικός,  απογειώνει το έργο» μου λέει αποχαιρετώντας με με  μια αγκαλιά.

Κατηφορίζω από την Αγίου Δημητρίου.

Αναζητώ  έναν περαστικό για ένα «ανατολίτικο βαλς»!

Κείμενο – Φωτογραφίες: Μαρία Μαυρίδου