featured Κινηματογράφος

“Βληχή” : Με τον ενστικτώδη τρόπο του Γιώργου Λάνθιμου

Σε ένα αρχικό στάδιο κατασκευής του κινηματογράφου όπου δεν υπάρχει ούτε χρώμα ούτε ήχος, επιστρέφει ο Γιώργος Λάνθιμος με την «Βληχή», θέτοντας με την μικρού μήκους, ασπρόμαυρη, βωβή ταινία του, περιορισμούς στον ίδιο του τον εαυτό, καθώς όπως υποστήριξε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, «οι περιορισμοί βοηθούν στο να δημιουργήσεις κάτι».

Γυρισμένη στην Τήνο τον Φεβρουάριο του 2020, η «Βληχή», με πρωταγωνιστές τους Έμμα Στόουν και Νταμιάν Μποννάρ, την φύση του νησιού αλλά και υπερήλικες κατοίκους του, παρουσιάστηκε  6,7  και 8 Μαίου με ζωντανή εκτέλεση ορχηστρικής μουσικής στη δεύτερη ανάθεση του προγράμματος The Artist on The Composer από την Εθνική Λυρική Σκηνή και τον Οργανισμό ΝΕΟΝ, σε επιμέλεια Γιώργου Κουμεντάκη και Ελίνας Κουντούρη.

Ο σκηνοθέτης δεν παρέλειψε να τονίσει πόσο σημαντική υπήρξε για τον ίδιο η προβολή του έργου σε προτζέκτορα film 35mm καθώς και το πόσο σπουδαία είναι η σύνδεσή του και η κοινή εμπειρία του κοινού με την μουσική της live ενορχήστρωσης.

«Όταν κάνεις ταινία δεν ξέρεις πώς θα προβληθεί στο κοινό, οπότε η επιβεβαίωση ότι το συγκεκριμένο έργο θα παιζόταν έτσι, ήταν κάπως καθησυχαστικό για μένα», αποκάλυψε.

Μέσα από τον κύκλο της ζωής, του έρωτα και του θανάτου και μεταξύ ονείρου και ρεαλισμού, η «Βληχή», μας μεταφέρει με φόντο ένα άγονο και άνυδρο νησιωτικό τοπίο, σε μια αγροτική ελληνική κοινωνία αλλά συνεχίζει να παραμένει όπως τόνισε και ο ίδιος ο δημιουργός ένα έργο δίχως χρόνο και τόπο, ένα πείραμα πάνω στην μοναξιά και τον θρήνο του θανάτου.

Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου βαραίνει την ατμόσφαιρα, στο βαρύ πένθος συμμετέχουν και συμπάσχουν οι άνθρωποι του χωριού , ενώ η νεαρή, συντετριμμένη σύντροφος, ταλαντεύεται ανάμεσα στην συντριβή της απώλειας και το ζωώδες ένστικτο για επιβίωση.

Η «Βληχή» είναι περισσότερο μία ερμηνεία πάνω στο παραδοσιακό παρά μία «επιστροφή στις ρίζες». “Με γοητεύει η παράδοση” παραδέχθηκε ο δημιουργός για να προσθέσει ότι δεν έφυγε ποτέ, ούτε γύρισε στην Ελλάδα. Επισήμανε μάλιστα ότι αυτά τα χρόνια της απουσίας στο εξωτερικό, τον βοήθησαν να επανεκτιμήσει περισσότερο κάποια πράγματα ως προς την παράδοση.

Η ερμηνεία πάνω στο παραδοσιακό γίνεται εμφανής μέσα από την χρήση σκηνογραφικών και ενδυματολογικών στοιχείων που αντλούν έμπνευση από παραδοσιακές φορεσιές, αλλά ραμμένες με σύγχρονα υλικά. Η χρήση ευρυγώνιων φακών και τα ασφυκτικά κοντινά στα πρόσωπα των χαρακτήρων, εντείνουν την κινηματογραφική εμπειρία του θεατή και τον εισάγουν σε μια ιστορία νεκραναστάσεων, όπου ο θάνατος βρίσκεται σε κυκλικότητα και αποτελεί οριακά ένα παιχνίδι ρόλων μεταξύ των βασικών πρωταγωνιστών.

«Αφήνω μεγάλο άνοιγμα στις ταινίες που κάνω, μία ατμόσφαιρα πιο ανοιχτή, για να μπορεί ο θεατής να την κάνει πιο προσωπική σαν εμπειρία», σχολίασε.

Ταινία βαθιά επηρεασμένη από την φιλμογραφία του Παπατάκη (ειδικότερα από τους συγκλονιστικούς «Βοσκούς»), η Βληχή, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη της, έχει αντλήσει στοιχεία από το ντοκιμαντέρ του Κανελλόπουλου «Μακεδονικός Γάμος» με τα έθιμα του μαχαιριού και του χορού γύρω από τον τάφο.

«Προσπαθώ να κάνω αυτό που θα ήθελα να δω και να βιώσω ως θεατής», κατέληξε σημειώνοντας πως ο τρόπος με τον οποίο σκέφτεται τα πράγματα παραμένει ενστικτώδης.

Η Emma Stone δεν έκρυψε τον ενθουσιασμό της που είχε την ευκαιρία να ταξιδέψει στην Αθήνα και την Τήνο για τα γυρίσματα. « Ήταν πραγματικά ένα μεγάλο δώρο η εμπειρία μου στο νησί και να δουλέψω ξανά με τον Γιώργο», όπως είπε.

Αναφερόμενος στο μουσικό σενάριο της ταινίας που αποτελείται από έργα των Μπαχ,  Κνουτ Νύστεντ και Τόσιο Χοσοκάβα, ο Γιώργος Κουμεντάκης, σημείωσε πως στις μαυρόασπρες εικόνες της ταινίας είδε την ιστορία του κινηματογράφου μέσα από τη μοναδική κινηματογραφική προσωπικότητα του Λάνθιμου, με έναν απίστευτα σύγχρονο τρόπο. « Ως άνθρωπο της μουσικής, αυτό που με εντυπωσίασε πάνω από όλα είναι ο τρόπος που αποκτά φωνή η ταινία, μέσα από τα μουσικά έργα που τη συνοδεύουν ζωντανά», κατέληξε.

Για «μια πρωτόγνωρη συνάντηση του πειραματικού σινεμά και της κλασικής μουσικής, προσφέροντας έναν βιωματικό τρόπο θέασης», έκανε λόγο  η Ελίνα Κουντούρη, Διευθύντρια του ΝΕΟΝ.

Joiswatching