Κινηματογράφος Οι δημιουργοί γράφουν

Ο Δημήτρης Νάκος μιλά για την «Κατάψυξη» που απέσπασε τον Αργυρό Διόνυσο

«Ο τίτλος της ταινίας έχει ένα διττό νόημα: από τη μία πλευρά αναφέρεται στη δύσκολη κατάσταση που βιώνει ο ήρωας, βρισκόμενος ακριβώς σε εργασιακή «κατάψυξη» τρία χρόνια και από την άλλη πλευρά, με ένα συμβολικό τρόπο, στα χρήματα που έχουμε ακόμα, που όπως και τα τρόφιμα στην κατάψυξη, σιγά σιγά τελειώνουν όσο δεν ανανεώνονται», σημειώνει στο artplay.gr ο σκηνοθέτης και διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου στον τομέα Φιλοσοφία του Κινηματογράφου, Δημήτρης Νάκος, αναφερόμενος στην ταινία του «Κατάψυξη», που απέσπασε στο 40ο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, τον Αργυρό Διόνυσο. Εξηγώντας περισσότερα για την ταινία ο Δ. Νάκος προσθέτει: «Ο Τάσος είναι ένας ήρωας που είχε εργαστεί σε υψηλές θέσεις, είχε μάθει να ζει αξιοπρεπώς με χρήματα που έβγαζε από την εργασία του και έχει βρεθεί στο μηδέν. Η ψυχολογική κατάστασή του δε μπορεί να μην έχει περαστεί, μιας που τόν βλέπουμε ένα βήμα πριν την κατάθλιψη. Η εργασία του υπήρξε στοιχείο της ταυτότητάς του και έχοντας τήν απωλέσει, έχει απωλέσει και κομμάτι της ταυτότητας του.

Παράλληλα έχουν επηρεαστεί, όπως συνήθως συμβαίνει, οι διαπροσωπικές του σχέσεις με τους κοντινούς του ανθρώπους: τη νυν γυναίκα του, την πρώην γυναίκα του, τον γιο του, τη μητέρα του, τον αδερφό του, πρόσωπα που βλέπουμε στην ταινία.

Ό,τι ονομάζουμε «κρίση» έχει επηρεάσει, εκτός του οικονομικού status, και την κοινωνική φύση της ελληνικής κοινωνίας. Οι Έλληνες ανέκαθεν ζούσαν και δρούσαν σε παρέες, σε σύνολο, ενώ σιγά σιγά κλείνονται στον εαυτό τους και στο πολύ κοντινό τους περιβάλλον, έτσι που αλλάζει πλέον η φύση της ελληνικής κοινωνίας. Οι Έλληνες ζουν περισσότερο πλέον στην κοινωνία  και όχι με την κοινωνία.

Η ανεργία και παράλληλα η έλλειψη αξιοπρέπειας που συνεπάγεται μαζί και με τα καθαρά πρακτικά προβλήματα είναι σε όλες τις ηλικίες πρόβλημα. Είναι πολύ ενδιαφέρον η λεπτή ισορροπία που δημιουργείται σε έναν άντρα μεσήλικα, που μάλιστα είχε φτάσει σε ένα πολύ καλό εργασιακό status, σε έναν άντρα νέο για να αποσυρθεί, αλλά όχι και τόσο νέο για μια νέα αρχή.

Για μένα στοίχημα στη διάρκεια της ταινίας δεν είναι τόσο να δούμε τον ήρωα να βγαίνει από την «κατάψυξη», όσο να αντέξει ώσπου να βγει, καθώς και το ότι έχει πάρει την απόφαση να συνεχίζει, να προσπαθεί, να αντέξει. Στην πραγματικότητα δεν έχει επιλογή, όπως δεν έχουμε και ως κοινωνία επιλογή άλλη, από το να προσπαθούμε να αντέξουμε και να μείνουμε όρθιοι.

Έμπνευση γι’ αυτό το σενάριο, γραμμένο από το φθινόπωρο του 2015, υπήρξαν διάφορες καταστάσεις που βλέπω και παρατηρώ στο κοντινό αλλά και στο λιγότερο κοντινό μου περιβάλλον. Ήταν μια μίξη πολλών συστατικών. Δύο χρόνια μετά, η ιστορία όχι απλά δε φαίνεται ξεπερασμένη, αλλά ανησυχητικά επίκαιρη.

Τα γυρίσματα της ταινίας έγιναν αρχές Μαΐου του 2017 και διήρκεσαν πέντε μέρες. Έχω καταφέρει να έχω σταθερούς συνεργάτες, όχι μόνο τους βασικούς, αλλά και ολόκληρο το συνεργείο, κάτι που εκτός του ότι με κάνει να νιώθω όμορφα στο γύρισμα, μιας που τους νιώθω όλους δικούς μου ανθρώπους, φίλους μου και συνδημιουργούς, είναι κάτι που κάνει το γύρισμα να «τρέχει». Ήταν το καλύτερο γύρισμα που έχω κάνει, εξαιρετικά κουρδισμένο, για το οποίο όλοι είναι συνυπεύθυνοι σε σημείο που κάθε μέρα τελειώναμε πολύ νωρίτερα από όσο στο αρχικό πρόγραμμα είχαμε υπολογίσει.

Όλες οι σκηνές είναι τραβηγμένες με μονοπλάνο και κάμερα στο χέρι, κάτι που απαιτούσε μεγάλη προετοιμασία από πλευράς μας και πολλές τεχνικές πρόβες για να είμαστε σίγουροι για όλα. Ο δ/ντης φωτογραφίας της ταινίας, Γιάννης Φώτου, καθώς και η σκηνογράφος Κυριακή Τσίτσα και οι ενδυματολόγοι Σοφία Κοτσίκου, Κατερίνα Χαλιώτη, Τάσος Δήμας έκαναν σπουδαία δουλειά διαμορφώνοντας από κοινού ένα ενιαίο σύνολο με ψυχρά χρώματα και πώς αλλιώς βέβαια σε μια ταινία που λέγεται «Κατάψυξη»!

Η συνεργασία με όλους αυτούς τους σπουδαίους ηθοποιούς που είχα την τύχη να συνεργαστώ ήταν απίθανη και μοναδική εμπειρία. Με τίμησαν με την εμπιστοσύνη τους και είχαμε μια πολύ καλή σχέση και συνεργασία τόσο κατά τη διάρκεια των προβών όσο και των γυρισμάτων. Στόχος μας ήταν με ρεαλιστικούς όρους να αντιμετωπίσουμε την ιστορία από την αρχή έως το τέλος, χωρίς εξάρσεις που δε θα ταίριαζαν με τη συνέπεια της ιστορίας. Περισσότερο, δηλαδή, είναι μια υπόγεια κατάσταση και ακριβώς γι’ αυτό οδηγηθήκαμε με τον Ακύλλα σε μια εσωτερική ερμηνεία του ήρωα.

Η ταινία ουσιαστικά είναι διαδοχικά επεισόδια του ήρωα με δικούς του ανθρώπους στην πορεία του προς ανεύρεση εργασίας. Οπότε όλες οι σκηνές έχουν μια ιδιαιτερότητα, και τις αγαπώ όλες εξίσου και ο Ακύλλας Καραζήσης είναι ένας εξαιρετικός ηθοποιός. Δραματουργικά και μόνο από την περίοδο κιόλας της συγγραφής, θα ξεχώριζα λίγο παραπάνω τη σκηνή με τον γιο του, όπου αφού έχει πάρει 100 ευρώ από τη μητέρα του, με αφορμή στο άκουσμα ότι θα πάει εκδρομή, αλλά επί της ουσίας για να δείξει ότι είναι παρών, τού δίνει τα χρήματα.

Ένα από τα extra tips της ταινίας είναι ότι η Ξένια Καλογεροπούλου συμμετέχει για πρώτη φορά σε μικρού μήκους ταινία, κάτι που κάνει ακόμα πιο ξεχωριστή την παρουσία της».

Δημήτρης Νάκος

Cast: Ακύλλας Καραζήσης, Μαρία Σκουλά, Μαρία Καλλιμάνη, Ξένια Καλογεροπούλου, Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Γιάννης Τσορτέκης, Δημήτρης Ξανθόπουλος, Αναστάσης Γεωργούλας, Νάνσυ Μπούκλη

Σκηνοθεσία-σενάριο : Δημήτρης Νάκος/ παραγωγός: Φαίδρα Βόκαλη/ παραγωγή: Marni Films, ΕΡΤ ΑΕ/ συμπαραγωγοί: Πάνος Μπίσδας (Authorwave), Δημήτρης Νάκος, Φάνης Καραγιώργος-Παναγιώτης Πλατανάκης (Cekta), Στέλιος Κοτιώνης (Foss Productions)/ εκτέλεση παραγωγής: Θεοδώρα Βαλεντή/ οργάνωση παραγωγής: Μίνα Ντρέκη-Γιώτα Ζήση/διεύθυνση φωτογραφίας: Γιάννης Φώτου, GSC/ μοντάζ: Πάνος Βουτσαράς/ ήχος: Βαγγέλης Ζέλκας/ σκηνικά: Κυριακή Τσίτσα/ κοστούμια: Boudoir Team (Σοφία Κοτσίκου, Κατερίνα Χαλιώτη, Τάσος Δήμας)/ make-up artist&hair styling: Ιωάννα Λυγίζου/ διεύθυνση παραγωγής: Αναστασία Κρατίδη/ σχεδιασμός ήχου: Γιώργος Ραμαντάνης-Γιάννης Σκανδάμης (Dna Lab)/ μίξη ήχου: Γιάννης Σκανδάμης/ εργαστήρια εικόνας: Authorwave/ color grading: Αλέξανδρος Καπιδάκης/ σχεδιασμός αφίσας: Μιχάλης Παπαντωνόπουλος

Official Selections: Νύχτες Πρεμιέρας, Oaxaca International Film Festival (Μεξικό), Short to the Point (Ρουμανία)