Κινηματογράφος

Γιώργος Ζώης : «Από εικόνα πρέπει να γίνουμε γεγονός»

Για τους θεατές που είναι «όμηροι της γοητείας του θεάματος», μιλά μεταξύ άλλων στο artplay.gr ο βραβευμένος σκηνοθέτης Γιώργος Ζώης με αφορμή την προβολή της νέας του ταινίας «Interruption» στους κινηματογράφους. Αναφέρεται σε μια ιδιόμορφη

«συνθήκη ομηρίας όπου όλες οι πόρτες είναι ανοιχτές», στο κοινό που θα μπορούσε να είναι ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, ένα κοινό ωστόσο που τόσο στο θέατρο όσο και στο σινεμά «αισθάνεται εγκλωβισμένο», όπως λέει, καθώς «έχει μάθει σε ανώδυνες ταινίες, και για αυτό είναι εξαιρετικά επαναστατική πράξη να κάνεις σινεμά πιο απαιτητικό έτσι ώστε ο άλλος να ταρακουνηθεί. Οι πάντες γίνονται τα πάντα με όρους θεάματος», διαπιστώνει ο Γιώργος Ζώης καταλήγοντας πως «πρέπει από εικόνα να γίνουμε γεγονός».

Πόσο απαιτητική ταινία είναι το «Interruption», ρωτήσαμε τον Γιώργο Ζώη και εκείνος μας απάντησε: «Μ΄ αρέσει το απαιτητικό σινεμά, μόνο αυτό σέβεται τον άλλο, δεν του πουλάει φτηνό λαϊκό δράμα, αλλά τον βάζει να στοχαστεί μαζί με τον δημιουργό».
Πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του βραβευμένου μικρομηκά μετά τα Casus Belli (2010) και Τίτλοι Τέλους (2012), το Interruption είναι μια ιστορία που εκτυλίσσεται μέσα σε ένα θέατρο, μια ταινία για την ίδια τη θέαση. Οι τελευταίοι θεατές παίρνουν τις θέσεις τους. Η παράσταση της «Ορέστειας» ξεκινάει. Ξαφνικά, τα φώτα σβήνουν και η σκηνή βυθίζεται στο σκοτάδι. Μια ομάδα αγοριών και κοριτσιών, με όπλα στα χέρια, ανεβαίνουν στη σκηνή. Ζητάνε συγνώμη για τη διακοπή και προσκαλούν όσους θεατές επιθυμούν να ανέβουν στη σκηνή μαζί τους. Η παράσταση συνεχίζεται κανονικά με μια μόνο διαφορά: η ζωή μιμείται την τέχνη και όχι το αντίστροφο.
Σχόλιο για την ίδια την τέχνη, τη θέαση και τους όρους της, την έκθεση, τη ζωή και την εικονική πραγματικότητα, τον ρόλο και τον χαρακτήρα, το «Interruption» σημαίνει διακοπή και «στην ταινία έχει την έννοια του αμφίσημου, του διφορούμενου, καθώς αυτό που συμβαίνει δεν ξέρεις αν είναι διακοπή ή όχι. Κάτι που άλλωστε συμβαίνει και στην ίδια την ζωή, καθώς όλα είναι διφορούμενα σε σχέση από ποια γωνία τα βλέπεις», εξηγεί ο σκηνοθέτης.

«Και το κοινό στο σινεμά αισθάνεται εγκλωβισμένο όπως και στο θέατρο, μόνο που κάθεται λίγες θέσεις πιο πίσω… Η ταύτιση κινηματογράφου και θεάτρου μέσα στην ταινία είναι κάτι μαγικό… Θα μπορούσε πρωταγωνιστής της ταινίας να είναι το ίδιο το κοινό. Το κοινό του θεάτρου και κατ΄ επέκταση του σινεμά, είναι αυτό που μπορεί να σηκωθεί να φύγει, να χειροκροτήσει, να δώσει τα εύσημα ή να γιουχάρει. Είναι μια συνθήκη ομηρίας όπου όλες οι πόρτες είναι ανοιχτές, οποιοσδήποτε μπορεί να μπει και να βγει όποτε θελήσει. Αλλά απλά είναι όμηροι της γοητείας του θεάματος.
Πολλές φορές θεωρούμε ότι αυτό που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας δεν είναι αληθινό. Μπορούν να συμβούν τα πιο φρικτά πράγματα μπροστά μας και εμείς να μην αντιδράσουμε. Αυτό συμβαίνει σχεδόν καθημερινά. Μαθαίνουμε χιλιάδες πράγματα φρίκης για χιλιάδες ανθρώπους και δεν κάνουμε απολύτως τίποτα. Για το μόνο που κάνουμε κάτι είναι όταν τα δελτία καιρού ανακοινώνουν βροχές, τότε παίρνουμε ομπρέλα.

Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα παθητικό ανώδυνο κοινό που έχει μάθει σε ανώδυνες ταινίες και για αυτό είναι εξαιρετικά επαναστατική πράξη να κάνεις σινεμά πιο απαιτητικό έτσι ώστε ο άλλος να ταρακουνηθεί από την ίδια την ταινία… την ίδια ταινία όπου το κοινό σε μια πολύ κρίσιμη φάση δίνει τη λύση, λέει δηλαδή αν θα συνεχισθεί ή όχι το θέαμα…
Το θέαμα δεν υπάρχει χωρίς θεατές…
Σήμερα οι πάντες γίνονται τα πάντα με όρους θεάματος, όλοι, επιστήμονες, καλλιτέχνες, τρομοκράτες, ιερείς, πολιτικοί, όλων το κήρυγμα είναι με ύφος θεάματος…
Το πραγματικό σινεμά όμως είναι η ζωή. Και το πραγματικά «εξεγερτικό» είναι εκεί που η ζωή εισβάλλει πραγματικά μέσα στην εικόνα που έχουμε για αυτήν. Από ΄κει που βλέπουμε την εικόνα του γεγονότος πρέπει να γίνουμε το γεγονός. Αυτό είναι το μήνυμά μου».

Μάνια Ζούση