«Είναι αλήθεια ότι ο άνθρωπος δε μπορεί να ζήσει μόνο με ψωμί. Θα προσπαθήσω να ακολουθήσω αυτό το μονοπάτι, δίνοντάς του φωνή και σχήμα», επισημαίνει η Ιταλίδα καλλιτέχνις Elena Bellantoni , που μέσα από βίντεο, φωτογραφία, performance και εγκαταστάσεις, επικεντρώνεται στις έννοιες της ταυτότητας και της διαφορετικότητας, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα και το σώμα ως εργαλεία αλληλεπίδρασης.
Δημιουργός του project “γραμμή του ψωμιού” η Bellantoni , κατασκευάζει ένα μονοπάτι από ιστορίες και αφηγήσεις μέσα από ένα ταξίδι στο Βελιγράδι, την Αθήνα, την Κων/πολη και το Παλέρμο, πόλεις χωρών που όπως σημειώνει είναι σημαδεμένες από “εξεγέρσεις για το ψωμί”. Το ψωμί δεν αποτελεί μόνο κοινό σημείο συνάντησης αλλά συνδέεται με λαϊκά κινήματα και διαμαρτυρίες που ένωσαν τους ανθρώπους στο όνομα της δικαιοσύνης και της κοινωνικής ισότητας.
Tο έργο της Bellantoni είναι σε εξέλιξη. Στις τέσσερις πόλεις που θα επισκεφτεί, συμπεριλαμβανομένης και της Αθήνας, πραγματοποιεί residency όπου παράγει τα τέσσερα μέρη του έργου της, η τελική παρουσίαση του οποίου θα γίνει το 2020 στο Εθνικό Ινστιτούτο Γραφικών Τεχνών στη Ρώμη το 2020.
Το νομαδικό της έργο αφηγείται διαμαρτυρίες που ένωσαν τους ανθρώπους για ένα κοινό ιδεώδες ακολουθώντας μια διαδρομή από “εξεγέρσεις για το ψωμί” στην Ελλάδα, Ιταλία, Σερβία και Τουρκία.
Η έρευνα της Bellantoni δίνει ιδιαίτερη έμφαση στους αγώνες των γυναικών και θα δουλέψει σε κάθε χώρα με γυναικείες χορωδίες που θα τραγουδήσουν το Bread and Roses στη τοπική γλώσσα. Το τελικό εικαστικό έργο που θα προκύψει από αυτό το ταξίδι θα παρουσιαστεί σε μια έκθεση στο Εθνικό Ινστιτούτο Γραφικών Τεχνών στη Ρώμη όπου θα γίνει μέρος της μόνιμης συλλογής του.
Σε κάθε πόλη, η καλλιτέχνης θα δημιουργήσει με μια τοπική γυναικεία χορωδία μια περφόρμανς του τραγουδιού Bread and Roses στη γλώσσα της χώρας. Ο στίχος “ψωμί και τριαντάφυλλα” προέρχεται από την ιστορική ομιλία της φεμινίστριας και σοσιαλίστριας Rose Schneiderman κατά τη διάρκεια μιας σημαντικής απεργίας γυναικών εργαζομένων (ΗΠΑ, 1912). Το τραγούδι είναι σε διασκευή που δημιουργήθηκε από την Sandra Cotronei, διευθύντρια του εργαστηρίου αγωνιστικού τραγουδιού της Μουσικής Σχολής Testaccio.
Στην Αθήνα η Εlena Bellantoni θα συνεργαστεί με την γυναικεία χορωδία “Καλλιτεχνήματα” υπό τη διεύθυνση της Μαρίας Μιχαλοπούλου. «Η χορωδία, όπως και το ψωμί, μας επιτρέπουν να εξετάσουμε, μέσα από λέξεις, ήχους και εικόνες, τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις της κάθε περιοχής που ιστορικά και γεωγραφικά συνδέεται με τη Μεσόγειο», εξηγεί η ίδια προσθέτοντας: «το δικό μου τραγούδι θα έχει το ρυθμό μιας παλιάς γραφομηχανής, όπου θα γράφω καθημερινά. Οι σημειώσεις μου θα αντηχούν τις νότες που θα τραγουδήσουν οι χορωδίες σε τέσσερις διαφορετικές γλώσσες. Για μένα, η καλλιτεχνική δουλειά προκύπτει μέσα από τις συναντήσεις: στην περίπτωση αυτή με την τοπική κοινότητα -της οποίας θα ακολουθήσω τα σημάδια και τα ίχνη- και με μια γυναικεία χορωδία. Επέλεξα να εστιάσω στο θηλυκό στοιχείο, διότι πιστεύω ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να πάρουμε θέση και να έχουμε φωνή. Νομίζω ότι αυτή η “ποιητική χειρονομία” είναι απαραίτητη για να δούμε το μακρύ παρελθόν των αγώνων μας και να διαμαρτυρηθούμε για το παρόν μας».
Το τελικό έργο θα πάρει τη μορφή μιας τετρακάναλης βιντεοεγκατάστασης που θα αποτελέσει μέρος της συλλογής του Εθνικού Ινστιτούτου Γραφικών Τεχνών. Τέλος, ένας κατάλογος από τις εκδόσεις Quodlibet θα συνοδεύει το πρότζεκτ συγκεντρώνοντας υλικό από το ταξίδι μέσα από την ματιά της καλλιτέχνη, της επιμελήτριας και των ιστορικών τέχνης Stefano Chiodi και Riccardo Venturi.
Μ. Ζ
