Χορός

Κατερίνα Ανδρέου: “Οι καλλιτέχνες μπορούν να παράγουν κραδασμούς”

“Με ενδιέφερε να έρθω αντιμέτωπη με τον εαυτό μου και πάνω στη σκηνή με την έννοια του μόνου ενώπιον των πολλών, χωρίς ωστόσο να αφηγηθώ κάτι που να έχει σχέση με τη μοναχικότητα. Αυτό παράγει ένα πολύ συγκεκριμένο είδος διαλόγου, αν και μοιάζει περισσότερο με μονόλογο ή με απολογία, κάτι δύσκολο, αλλά αυτό είναι που ενέχει και την τόλμη από την οποία άρχισα να αντλώ υλικό. Εκεί βρίσκεται και το κομβικό σημείο της έκθεσης, η έκφραση της δικής μου τόλμης, αλλά και της δικής μου χειραγώγησης ή ελευθερίας που προκύπτει μέσα από αυτό το παιχνίδι, άλλωστε δουλεύω πολύ με κανόνες που βάζω η ίδια στον εαυτό μου τους οποίους και μπορώ να χειριστώ. Περιορίζω τον εαυτό μου, αλλά και χειραγωγώ τον περιορισμό μου, αυτή είναι η αρχή του παιχνιδιού”.

Με σκέψη συγκροτημένη και λόγο που εκπλήσσει, η νεαρή χορογράφος και χορεύτρια Κατερίνα Ανδρέου μας μιλά από το Παρίσι όπου ζει τον τελευταίο χρόνο, με αφορμή το βραβείο Jardin d’Europe με το οποίο τιμήθηκε για το έργο της “ A kind of fierce“ που παρουσίασε στις 30 και 31 Ιουλίου στο Φεστιβάλ Αθηνών. Το βραβείο που απονέμεται από το φεστιβάλ ImPulsTanz της Βιέννης είναι μια πολύ σημαντική διάκριση, που δίνεται κάθε χρόνο σε νέους χορογράφους στο πλαίσιο του [8:tension] Young Choreographers’ Series. Και αν ένα βραβείο είναι η τιμητική κατάληξη μιας κοπιαστικής διαδρομής, μιας άσκησης και μιας αξίας, η χορογράφος δηλώνει όχι μόνο ικανοποιημένη, αλλά και συγκινημένη, καθώς όπως λέει «Η διάκριση είναι μια σημαντική αναφορά πως εκτιμάται η πολιτική διάσταση του χορού. Έτσι αυτή η τέχνη δεν χρειάζεται να αφηγηθεί ένα θέμα, αλλά κάτι πολύ πιο σημαντικό μέσα από την performance”.

Με τη σκέψη σε μια σειρά παραστάσεων που είναι προγραμματισμένες στη Γαλλία όπου ζει τα τελευταία πέντε χρόνια, στο Βέλγιο επίσης και ίσως στην Αθήνα, η Κατερίνα Ανδρέου μιλάει για το έργο που δημιούργησε, εξηγώντας πως καταπιάνεται με μεγάλες έννοιες, από τις οποίες στη συνέχεια αφαιρεί την απολυτότητα, προχωρώντας σε ένα είδος απομυθοποίησης.

Στην ερώτηση τι την ενδιαφέρει να ερευνά μέσα από την τέχνη του χορού, η απάντηση είναι απρόβλεπτη και εντυπωσιακή:

«Η ελεύθερη βούληση που ερευνώ πολλά χρόνια, δεν είναι ακριβώς θέμα, αλλά ένας τρόπος. Δουλεύω πολύ με την πρακτική, με ασκήσεις που τις κάνω όλο και πιο πολύπλοκες όλο και πιο δύσκολες, ώστε να φτάσω σε ένα σημείο να λέω ότι ποτέ πριν δεν είχα αυτόν τον τρόπο να κινούμαι. Η έρευνά μου κατέληξε σε αυτήν την παράσταση που είναι ένας κύκλος που κλείνει, αλλά και ανοίγει ταυτόχρονα».

Οξυδερκής καλλιτέχνις με οργανωμένη σκέψη και μέθοδο που ζει στο κέντρο της πολιτιστικής Ευρώπης και δέχεται τους κραδασμούς της Γηραιάς Ηπείρου, η οποία αμφισβητείται έντονα, παραμένοντας στο προσκήνιο μέσα από την αντιμετώπιση της προσφυγικής ροής, αλλά και των τρομοκρατικών επιθέσεων.

«Ζω στο εξωτερικό χωρίς να έχω αφομοιωθεί, αλλάζω πόλεις κάθε χρόνο. Το Παρίσι είναι μια πολύ δύσκολη πόλη, ζει υπό τον φόβο των επιθέσεων της τρομοκρατίας. Δεν ξέρω αν η Ευρώπη αργοπεθαίνει πάντως μοιάζει σαν να υπάρχουν παντού ανοιχτές πόρτες. Με τρομάζει το ότι ο κόσμος αντί να ανοίγεται προς την άσκηση και την έρευνα της δικής του ελεύθερης βούλησης -αυτό που κάπως προσπαθώ να κάνω- συνήθως στρέφεται προς την ευκολότερη λύση, την πιο μαζική. Το κράτος έκτακτης ανάγκης στη Γαλλία επεκτάθηκε αλλά οι επιθέσεις συνεχίζονται. Ανησυχώ σαν πολίτης της Ευρώπης και του κόσμου, όπως πολλοί, προσπαθώ να μείνω ελεύθερη τουλάχιστον σε αυτό που ασκώ ως επάγγελμα. Κάποια στιγμή στη ζωή μου άλλαξα επάγγελμα για αυτόν τον λόγο. Ήμουν δικηγόρος και στη συνέχεια ασχολήθηκα με τον χορό».

Η Κατερίνα Ανδρέου δούλευε για το συγκεκριμένο σόλο ενάμιση χρόνο, και τους 10 πρώτους μήνες δεν είχε καμία οικονομική ενίσχυση.”Πρέπει να θυμόμαστε πως η τέχνη πρέπει να παραμείνει πεδίο άσκησης ελευθερίας, είναι πάρα πολύ σημαντικό, έτσι ώστε να παραμείνουμε διαφορετικοί, να εκτιμάμε τη διαφορετικότητα και τον άλλον, να μην υποκύπτουμε στις κοινωνικές συμβάσεις που δεσμεύουν αντί να απελευθερώνουν. Αν μπορούμε να το πετυχαίνουμε αυτό μέσα από την τέχνη τότε υπάρχει μεγάλη δυνατότητα να επηρεασθεί η κοινωνία.

Οι καλλιτέχνες μπορούν να παράγουν και οι ίδιοι δικούς τους κραδασμούς μέσα από την τέχνη τους. Αυτή είναι η πραγματική, η πολιτική διάσταση και του δικού μου έργου, να παραμείνουμε ελεύθεροι και διαφορετικοί, έτσι ώστε να αναπτύσσουμε όλο και περισσότερους μηχανισμούς ενθάρρυνσης. Οι έννοιες αντίσταση, ελευθερία και εναντίωση στο κατεστημένο βρίσκουν στην Ελλάδα πρόσφορο έδαφος. Έχουμε μεγαλώσει με αυτά τα ιδανικά. Η ελευθερία συνδέεται πάρα πολύ με το πώς αντιλαμβάνομαι τη χώρα μου. Υπήρξε αντίσταση σε αυτόν τον τόπο”.

IMG_2314

Τη ρωτάμε για τη ρήση του Τζορντάνο Μπρούνο που προτάσσει στην ανάλυση της χορογραφίας της πως “Ο ξέφρενος ήρωας είναι εκείνος που ξέρει να ζει πλήρως το παρόν και να εκτιμά αυτό που του συμβαίνει τη στιγμή που συμβαίνει”. «Στον αλχημιστή, φιλόσοφο και επιστήμονα Τζορντάνο Μπρούνο και τη συγκεκριμένη έκφραση έφτασα μετά την έρευνα που έκανα κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στη Γαλλία. Τα πρώτα δυο χρόνια έκανα ένα μεταπτυχιακό και ενώ ήμουν βουτηγμένη στην έρευνα του τι σημαίνει μια ενδιάμεση κατάσταση, όπου όλες οι απολυτότητες καταργούνται, άρχισα να αναπτύσσω την ιδέα του ανάμεσα και του μεταξύ δυο εννοιών, ένα μεταίχμιο.

Ο Τζορντάνο Μπρούνο με ενδιέφερε πολύ ως προς τη γλώσσα που χρησιμοποιούσε και η συγκεκριμένη φράση θεώρησα πως ανοίγει ένα μεγάλο πεδίο ελευθερίας. Όταν αρχίζουμε να μελετάμε το μέλλον ή να μένουμε κολλημένοι στο παρελθόν, χάνουμε κάπως τη βιωσιμότητα του παρόντος. Ο ξέφρενος ήρωας είναι η ηρωική διάσταση αυτού του ρίσκου που μπορεί να έχει μια τέτοια συνθήκη για το πώς αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο και τη δράση, αυτή είναι για μένα η ηρωική διάσταση, του πως μπορούμε να έχουμε απόλυτη δέσμευση στο τι κάνουμε την συγκεκριμένη στιγμή και ταυτόχρονα μια μεγάλη ελευθερία και μια απόσταση όταν σχετικοποιούμε την παρούσα στιγμή. Πιστεύω ότι ακόμη υπάρχουν καθημερινά μεγάλοι ήρωες, ακριβώς επειδή είναι μια πολύ δύσκολη εποχή, η πάλη είναι καθημερινή. Για μένα μεγάλοι ήρωες είναι οι γονείς μου.

Η Κατερίνα Ανδρέου ζούσε έως τα 25 της χρόνια έναν παράλληλο βίο, επιστημονικό και καλλιτεχνικό. “Ήμουν περίεργη, η νομική άνοιγε μια πόρτα για μια γνώση ανθρωπιστική, μια επιστήμη που έχει να κάνει με την τιμή, το τι είναι δίκαιο και τι άδικο, με ενδιέφεραν όλες αυτές οι έννοιες, γνώση σημαντική που δεν μετάνιωσα, αλλά εξασκώντας το επάγγελμα το ενδιαφέρον μου μειωνόταν αντί να αυξάνεται. Ο χορός προέκυψε ως μεγάλη αγάπη, όταν πέρασα στην Κρατική Σχολή Χορού όπου συνειδητοποίησα ότι μου αρέσει να γράφω και να υπογράφω τις ιδέες μου και όχι απλά να εκφράζομαι σωματικά. Ακολούθησε η χορογραφική έρευνα για να καταλάβω που πάω και τι έχω να κάνω με αυτό το μέσο. Μετά την ΚΣΟΤ και κάποιες συνεργασίες ακολούθησε μεταπτυχιακή έρευνα στη Γαλλία το 2011 με υποτροφία από το ίδρυμα Κούλας Πράτσικα και από εκεί και πέρα τα πράγματα δείχνουν να έχουν μπει σε έναν δρόμο που είναι μακρύς, δύσκολος, αλλά εξαιρετικά γοητευτικός».

Μάνια Ζούση

Πηγή: Αυγή

Φωτογραφίες: Emila Milewska