“Ομολογώ ότι με έκπληξη αλλά και με συγκίνηση συνειδητοποιώ τα 20 χρόνια που συμπληρώνει το Αμάλγαμα αυτό το φθινόπωρο του 2016”, γράφει σε ένα χρονικό δημιουργικής διαδρομής η χορογράφος Μαρία Γοργία, καταφέρνοντας να αφηγηθεί μέσω του artplay.gr μια εξαιρετικά δραστήρια καλλιτεχνικά εικοσαετία μέσα σε 1364 λέξεις!
“Ήμουν στο Λονδίνο εκείνο το φθινόπωρο του 1996, έχοντας τελειώσει το μάστερ μου στις σπουδές χορού, με ειδικότητα στη Χορογραφία, όταν αποφάσισα, το έργο που έκανα για την τελική εργασία του μεταπτυχιακού μου, το “Sun and Sound”, να το πάω στο Φεστιβάλ Resolutions του Place Theatre. Έπρεπε να «φτιάξω» ομάδα, δηλαδή στην πραγματικότητα έπρεπε να βρω ένα τίτλο για την ομάδα που έτσι κι αλλιώς υπήρχε εκείνη τη χρονική περίοδο, μια και θα συνεργαζόμουν με σχεδόν όλους τους ίδιους χορευτές που είχα συνεργαστεί κατά τη δημιουργία και παρουσίαση του έργου αυτού για τη διατριβή μου στο Laban Center. Ήθελα να βρω μια λέξη που πέρα από το νόημά της, να είναι ελληνική που υπάρχει όμως και στα αγγλικά (πολλές τέτοιες υπάρχουν). Άρχισα λοιπόν να ψάχνω σε σχέση με το νόημα που ήθελα να εκφράζεται μέσα από αυτή τη λέξη, και πολύ γρήγορα συνειδητοποίησα ότι έψαχνα μια λέξη που να σημαίνει μείγμα διαφορετικών στοιχείων…Χάρηκα ιδιαίτερα όταν, σκαλίζοντας το λεξικό μου, θυμήθηκα τη λέξη Αμάλγαμα και διαπίστωσα ότι είναι μια χημική ένωση (στην οδοντιατρική το σφράγισμα) κατά την οποία τα ανόμοια στοιχεία ενώνονται διατηρώντας όμως τα χαρακτηριστικά του το καθένα!!! Αυτό το τελευταίο πολύ με γοήτευσε!
Έτσι λοιπόν πρωτοδημιουργήθηκε το Αμάλγαμα. Στην Ελλάδα επέστρεψα στις αρχές του 1997 και στο τέλος εκείνης της σεζόν δεν προλάβαινα να κάνω κάτι ακόμα με το Αμάλγαμα γιατί με το που γύρισα μου ζητήθηκε από τη διευθύντρια της Κρατικής Σχολής Χορού (ΚΣΟΤ) Ντένη Ευθυμίου, να κάνω μια χορογραφία με όποιους φοιτητές ήθελα από τη σχολή για την παράσταση της χρονιάς της σχολής. Όταν το άκουσα χάρηκα πολύ! Όχι μόνο γιατί ήταν η «αγαπημένη» μου σχολή, αλλά γιατί έχοντας ζήσει σχεδόν 5 χρόνια στο Λονδίνο και βλέποντας πολλές παραστάσεις από πολλά σημεία του κόσμου, είχα διαπιστώσει ότι οι χορευτές της ΚΣΟΤ έχουν πολύ καλό επίπεδο και τεχνικά αλλά και δημιουργικά σε σχέση με άλλες σχολές ανά τον κόσμο..!!
Έτσι έφτιαξα το «ανορθόδοξα μέχρι πριν το τέλος» και γνώρισα και κάποιους 2ετείς και 3ετείς φοιτητές με τους οποίους αμέσως μετά συνεργάστηκα δημιουργώντας τα πρώτα έργα του Αμάλγαμα στην Ελλάδα τη χρονιά 1998-1999!
Εκείνη τη χρονιά ξανασυνάντησα από τα παλιά την Κατερίνα Κασιούμη (πριν φύγω για Λονδίνο ήμασταν στο επαγγελματικό τμήμα της σχολής με διαφορά ενός έτους),και για μια χρονιά λειτουργήσαμε μαζί την ομάδα παρουσιάζοντας 4 μικρά έργα εκ των οποίων τα 3 ήταν δικές μου χορογραφίες («καμπύλη διάθεση», «το παιδί της Πολυάννας», «Manoeuvres») και το ένα δικιά της («Number one») . Κατόπιν χωρίσαμε τα τσανάκια μας.
Τα πρώτα 4-5 χρόνια ήμουν «ερωτευμένη» με την «κίνηση για την κίνηση», τις πολύπλοκες φόρμες στο χώρο και τη γοητεία της σύνθεσης και ως προς τη δημιουργία κινητικού υλικού αλλά και της οργάνωσής του στο χώρο και στο χρόνο. Η βασίλισσα της σύνθεσης Trisha Brown ήταν η αγαπημένη μου τότε, αλλά εκτιμούσα πολύ και την Yvonne Rainer κυρίως για το μανιφέστο της και το σκεπτικο-ιδεολογία της, αλλά και για τις avant guard ταινίες που είχε ήδη αρχίσει να κάνει τότε!
Μετά τη 2η χρονιά ύπαρξης μιας ομάδας με νομική μορφή (εγώ την έφτιαξα ως Σωματείο μη κερδοσκοπικό), μπορούσες να κάνεις αίτηση για επιχορήγηση από το ΥΠΠΟ. Έτσι και έκανα και το Αμάλγαμα πήρε την πρώτη του επιχορήγηση το 2000-2001. Από το έργο «τα παίγνια της Jezebel” (2001), αρχίζουν να υπεισέρχονται διακριτικά και σε πολύ μικρή ποσότητα κάποια θεατρικά στοιχεία (μικροαντικείμενα κυρίως) και το «κίνηση για την κίνηση» αρχίζει να υποχωρεί στο βωμό των ανθρωποκεντρικών θεμάτων. Συγκεκριμένα στη Jezebel καταπιάνομαι με το θέμα «σχέση του δημιουργού με το δημιούργημά του, γλύπτη/γλυπτού, παίχτη/παιγνίου» κτλ.
Από εκεί και πέρα τα έργα γίνονται όλο και πιο ανθρωποκεντρικά και ακολουθεί μια περίοδος 4-5 χρόνων, με θέματα από την κοινωνική πραγματικότητα («Κομπολόϊ, χρόνος ανέμελος, χρόνος ανελέητος, χρόνος», «θεατές», «Ανάσες από βυθό», «Επιδόρπιο»), θέματα που φέρνουν στο φως τα «κακά» της καθημερινής ζωής του δυτικού ανθρώπου.
Το 2007 η ανάγκη μου ως δημιουργός είναι να μιλήσω για τη σεξουαλικότητα και φτιάχνω το «μικρός θάνατος», ένα από τα πιο αγαπημένα μου έργα, που μιλά για τον άνδρα, ο οποίος παγιδευμένος σε στερεοτυπικές συμπεριφορές που προσδιορίζουν τη σεξουαλικότητά του αρνείται ή φοβάται να αφεθεί στην εμπειρία του σώματος. Τότε πρωτομπαίνει στα έργα μου και το video art, όχι σα σκηνικό backgroud, αλλά ως εικόνα που συνδιαλέγεται με τη ζωντανή κινητική εικόνα.
Ακολουθεί το «Mon Valmont”, το έργο για την (υστερική) γυναίκα που δε μπορεί να διανοηθεί τη ζωή της χωρίς την ύπαρξη του φαλλού.
Από το 2008 που πρωτοπαρουσιάζουμε το Mon Valmont, αρχίζω να έχω την ανάγκη και να βάζω σταδιακά όλο και περισσότερο κείμενο στα έργα!
‘Αρχισε τότε για μένα και το Αμάλγαμα, η περίοδος των έργων που στην Ελλάδα ονομάζουμε «ακατάλληλο δια ανηλίκους». Όχι επειδή υπήρχε και γυμνό, αλλά κυρίως γιατί ο στόχος μου ήταν σε κάποιες σκηνές ο ρεαλισμός να ξεφεύγει από τα όρια του θεάτρου και να πλησιάζει αρκετά το πραγματικό. Τα ίδια τα έργα αυτά με οδήγησαν στην έρευνα της κατασκευής των φύλων και μεγάλη επιρροή υπήρξε τότε η Judith Butler. Ακολούθησαν έτσι το “Μαμά to U” και το “Public idiot”. Τότε είναι που ξεσπάει λοιπόν η κρίση και όλοι αναρωτιόμαστε τί μας συμβαίνει και γιατί? Προσπαθώντας να κατανοήσω τα «πώς» και τα «γιατί» μου κι εγώ, άρχισα να διαβάζω την ιστορία της Ελλάδας, από τη στιγμή που δημιουργήθηκε το 1ο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, μέχρι σήμερα, και παράλληλα παρακολούθησα και 2 σεμινάρια πολιτικής θεωρίας.(Κατά καιρούς παρακολουθώ διάφορα σεμινάρια, διαφόρων πεδίων για να κατανοήσω καλύτερα κάτι ή να εμπνευστώ. Έχω για παράδειγμα παρακολουθήσει σεμινάρια υποκριτικής, κινηματογράφου, φιλοσοφίας και άλλα).
Σαν αποτέλεσμα αυτών των ερεθισμάτων και αναγκών μου, δημιούργησα το 2012 ένα σόλο έργο, «Το Στρώμα», που μιλά για την ιστορία της Ελλάδας από το 1ο ανεξάρτητο κράτος, γύρω στα 1830 μέχρι σήμερα μέσα από κεντρικές πολιτικές φυσιογνωμίες που επέλεξα αλλά και από ένα λαικό σώμα, τον λαό που μεταβάλλεται μέσα σε αυτές τις 2 εκατονταετίες.
Αντίστοιχα δημιούργησα ως συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών το «κρυμμένη στους Ελαιώνες», την ίδια χρονιά, ένα έργο για την πορεία χειραφέτησης της γυναίκας στην Ελλάδα, το ίδιο χρονικό διάστημα, αναφερόμενη σε κεντρικές φιγούρες του δημόσιου βίου. Ακολούθησε το «στην τραμπάλα» το 2014, που αναφέρεται στο Σήμερα της πολιτικοκοινωνικοιδεολογικής κρίσης της Ελλάδας και ταυτόχρονα στους πρεκάριους, την νέα κοινωνική τάξη που διαμορφώνεται παγκοσμίως τις τελευταίες δεκαετίες.
Αμέσως μετά, από την «εξωτερική» κρίση έστρεψα το φακό στην «εσωτερική», στην προσωπική υπαρξιακή μου κρίση και έγινε το «στην άκρη του βατήρα», ένα έργο για το οποίο έχουν γραφτεί πολλά, και που συμπλήρωσε 62 παραστάσεις στην Αθήνα, Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, Πάτρα και Κύπρο. Και όπως αντιλαμβάνεστε, επειδή είναι, σαν το ένα έργο νε με οδηγεί αρκετά συχνά στο επόμενο, ο Βατήρας με οδήγησε στο έργο «ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ» το οποίο το κάνουμε για 2η σεζόν στο χώρο Μπανγκλαντές
ένα έργο ακόμα πιο διαδραστικό και από το Βατήρα (για την ακρίβεια συμμετοχικό θα έλεγα),ένα έργο που πάει στα βαθειά νερά της νηπιακής ηλικίας και ψαχουλεύοντας εκεί ,διερευνά τη σχέση του εγωκεντρισμού/ναρκισσισμού στον ενήλικα με εκείνη που απαντάται στα παιδάκια μέχρι 6 ετών και αρχίζει από το προσωπικό για να φτάσει μέχρι το συλλογικό/πολιτικοκοινωνικό. Ανωριμότητα παντού και τραυματισμένοι ενήλικες που με τη σειρά τους, δε μπορούν παρά να τραυματίσουν ή να ξανατραυματιστούν, ναρκισσιστικές διαταραχές στην περίοδο του νεοφιλελευθερισμού, ο οποίος τις καλλιεργεί και τις φουντώνει ακόμα περισσότερο. Το ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ δε θα μπορέσει να πάρει άλλες παρατάσεις αυτή τη χρονική περίοδο, οπότε οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να προλάβουν να κάνουν κράτηση για μια από τις λίγες θέσεις που έχουν μείνει στις υπόλοιπες παραστάσεις μας.
Το Αμάλγαμα θα γιορτάσει τα 20α γενέθλιά του, υπολογίζω πριν τα Χριστούγεννα, και για όσους ενδιαφέρονται το πώς και το πού, μπορούν να μας στείλουν ένα email στο [email protected] να τους ειδοποιήσουμε.
Τα όνειρά μου σε σχέση με το Αμάλγαμα είναι, να συνεχίζει να υπάρχει για πολύ καιρό ακόμα, να ασχοληθώ εγώ περισσότερο με το να το κάνω να ταξιδέψει περισσότερο, γιατί ομολογώ ότι δεν ασχολούμαι σχεδόν καθόλου με αυτό το κομμάτι και πάνω από όλα, να συνεχίσω να έχω κάτι να με «καίει» ώστε να μπορώ μαζί με συνεργάτες καλούς, να δημιουργώ και να μιλώ για θέματα που ακουμπούν σε ανάγκες, αγωνίες, προβληματισμούς και συναισθήματα και των άλλων ανθρώπων”.
Μαρία Γοργία
