Λίγες μέρες πριν ανέβει η παράσταση κάνω μια αναδρομή στο πώς ξεκίνησε αυτό το ταξίδι. Ήταν αρχές Σεπτέμβρη του 2004 όταν έσκασε η είδηση της ομηρίας στο Μπεσλάν. 1127 όμηροι Τσετσένων αυτονομιστών σε μία αίθουσα γυμναστικής την πρώτη μέρα του σχολείου.
Στα ψιλά γράμματα των εφημερίδων, σχεδόν σε όλα τα ρεπορτάζ που διάβασα εκείνες τις μέρες, μία παράγραφος αφιερωμένη στη δημοσιογράφο Άννα Πολιτκόφσκαγια, που, στην πορεία της να πάρει μέρος στις διαπραγματεύσεις, έπεσε θύμα δηλητηρίασης.
Γιατί; σκέφτηκα. Από ποιον;
Κι άρχισα να την αναζητώ. Βρήκα άπειρα άρθρα της και κάποια γραμμένα για την ίδια. Η μορφή της άρχισε να σκουντάει τη σκέψη μου. Πώς γίνεται μία τόσο λεπτοκαμωμένη γυναίκα να τα βάζει με αυτά τα θηρία; σκέφτηκα.
Δύο χρόνια μετά η Άννα δολοφονήθηκε, ανήμερα των γενεθλίων του Πούτιν, την ώρα που γύριζε από τα καθημερινά της ψώνια στο σπίτι της στη Μόσχα, έξω από το ασανσέρ της πολυκατοικίας της.
Από τότε το ταξίδι στον κόσμο της Άννας βάθυνε. Μέσα από τα άρθρα και τα βιβλία της, τα ντοκιμαντέρ που γυρίστηκαν γι’ αυτήν και τις συνεντεύξεις της ήρθα σε επαφή με μια ιδανική πνευματική μητέρα, μία γυναίκα που μου φώτιζε το δρόμο, που μου υπενθύμιζε πόσο μη παραμυθένιος είναι ο αληθινός κόσμος και πόση δύναμη χρειάζεται για να μείνει κανείς ακέραιος, πιστός στην αλήθεια του.
Στην παράσταση θέλουμε να πούμε την ιστορία της.
Η ίδια προσπάθησε να αποτυπώσει την αλήθεια για τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Τσετσενίας. Προσπάθησε να σταθεί δίπλα στο γεγονός για να μπορέσει να το καταγράψει, ώστε να αποκτήσουν φωνή τα θύματα του πολέμου. Η προσωπική της εμπλοκή όμως στα γεγονότα την τοποθέτησε στην καρδιά της ίδιας της της έρευνας. Χωρίς να το καταλάβει βρέθηκε στη θέση των τόσων θυμάτων βασανιστηρίων των οποίων τις ιστορίες είχε καταγράψει, έπεσε θύμα εικονικής εκτέλεσης, δέχτηκε απειλές, κλήθηκε να λάβει μέρος σε διαπραγματεύσεις.
Η παράδοξη αυτή γεωγραφία (έξω από τα γεγονότα, δίπλα στα γεγονότα, μέσα στα γεγονότα), είναι το μονοπάτι που ακολουθήσαμε στις πρόβες για να πλησιάσουμε την Άννα. Ένα μονοπάτι γεμάτο λάσπη, βροχή, σκόνη, πάγο, λάκους με σκουπίδια, μυρωδιές από παιδικές αναμνήσεις, εφιάλτες, σιωπές. Αλλά και πολλή δύναμη. Και πολλή αγάπη. Αγάπη για την αλήθεια, για την ελευθερία, για τον άνθρωπο.
Σ’ ευχαριστούμε, Άννα, για το ταξίδι.
Τάνια Παλαιολόγου
