Για τον «Μάκβεθ» που σκηνοθετεί για την Εταιρεία Θεάτρου Συν-Επί (+, Χ) και ανεβαίνει την 1η Δεκεμβρίου στο Από Μηχανής Θέατρο, με τον Άκι Βλουτή, γράφει ο Θάνος Παπακωνσταντίνου.
Το σημείωμα του Θάνου Παπακωνσταντίνου
«Οι απαγορεύσεις είναι άβατα. Τόποι που δεν προορίζονται για κανέναν. Χώροι που διατηρούνται για να διασφαλίζουν την υπακοή, την υποταγή και τον έλεγχο. Ο φόνος είναι μια τέτοια απαγόρευση. Το να σκοτώνεις είναι μια πράξη που κατά κανόνα απαγορεύεται.
Το να συνειδητοποιεί κανείς, όμως, ότι οι απαγορεύσεις είναι έξωθεν επιβεβλημένες απλά και μόνο για τη διατήρηση του ελέγχου των ανθρώπων, αυτό τον φέρνει πιο κοντά σε μια γνώση αβάσταχτη. Πιο κοντά στη γνώση ότι δεν υπάρχουν όρια, ότι όλα επιτρέπονται για όποιον το κατανοεί.
Ο άνθρωπος είναι άνθρωπος μόνο όσο έχει όρια, όταν τα υπερβαίνει, τότε γίνεται δαίμονας ή θεός. Ένα πλάσμα που δεν έχει καμία θέση στον κόσμο των ανθρώπων. Πρέπει είτε να συνεχίσει την πτώση του προς την οριστική αποκτήνωσή του, είτε την άνοδό του σε ό, τι μπορεί να ονομαστεί «θείο».
Επιπλέον, η τελική συνειδητοποίηση ότι και οι δυο αυτές κινήσεις, αν και αντιθετικές – είναι εντελώς όμοιες, φέρνει τον άνθρωπο στο έσχατο άκρο της λογικής: δεν υπάρχουν όρια – μόνοι μας τα κατασκευάζουμε, τα επιβάλλουμε και τα ασπαζόμαστε.
Ο άνθρωπος που τα συνειδητοποιεί όλα αυτά, αποκτά πια πρόσβαση και στην τελευταία γνώση: δεν υπάρχει καλό και κακό, δεν υπάρχει θεός και διάβολος, δεν υπάρχει τίποτα παρά μόνο πράξεις που πρέπει να γίνονται.
Σπάνει οι ιστοί που κρατούν απομονωμένα τα βασίλεια της ζωής και του ύπνου και τότε κανείς μπαίνει στην αιώνια αυπνία του εφιάλτη. Οι γραμμές θολώνουν, τα πρόσωπα εξαφανίζονται και οι φωνές γίνονται κραυγές τρόμου.
Στον κόσμο του Μάκβεθ – και ιδιαίτερα στην αποκαλυπτική μετάφραση του Χειμωνά – το να σκοτώνεις, ισοδυναμεί με το να σκοτώνεις το θεό μέσα σου. Ο άνθρωπος που έχει σκοτώσει το θεό μέσα του, δεν έχει άλλη επιλογή – πρέπει να γίνει ένας δαίμονας, ένας τρελός ή ένας ηθοποιός.
Ο Μάκβεθ είναι μια τραγωδία της γνώσης, μια τελετή μύησης στην απαγορευμένη γνώση που διαδραματίζεται μέσα στο χώρο ενός εφιάλτη.
Η πορεία ενός ανθρώπου προς την έσχατη γνώση: δεν υπάρχει καλό και κακό – υπάρχει το τίποτα.
Δεν υπάρχει χρόνος – υπάρχει μόνο το τώρα. Δεν υπάρχει τόπος – υπάρχει μόνο το εδώ».
Θ. Παπακωνσταντίνου
