Metamanias Θέατρο Οι δημιουργοί γράφουν

Στο θέατρο που αγαπάμε, πρωταγωνιστεί το τοπίο και το βίωμα

“Όταν επιλέγεις να ζήσεις σε κάποιο νησί, αφουγκράζεσαι διαφορετικά την ημέρα και την νύχτα. Πρωταγωνιστούν τα στοιχεία της φύσης σε κάθε σου επιλογή, σε κάθε σου κίνηση. Είναι ένας μικρόκοσμος όπου όλα μεγεθύνονται γύρω σου. Μέσα σε όλα μεγεθύνεσαι και εσύ ο ίδιος. Η παράσταση ‘ Εγώ νησί, στα χρόνια ’ είναι ακριβώς αυτός ο μεγεθυντικός φακός σε μια παραθαλάσσια βόλτα ανάμεσα στις δεκαετίες που πέρασαν και θα έρθουν”. Αυτό ομολογούν στο artplay.gr ο Γιάννης Σιούτης και ο Πέτρος Ρούσσος, της ομάδας “nomades artcore”, με αφορμή την παράσταση που ανεβαίνει 20 Ιουλίου στο προαύλιο του Μοναστηριού του Αι Γιάννη Δέτη στην Πάρο και στις 23 Ιουλίου στην  Νάξο.

“Στο θέατρο που μας αρέσει να δημιουργούμε, πρωταγωνιστεί το τοπίο αλλά και το βίωμα”, αποκαλύπτουν και προσθέτουν: “ Για πέντε χρόνια που γίναμε κάτοικοι των Κυκλάδων, έχουμε ακούσει πολλές ιστορίες, παραμύθια, όνειρα και προσδοκίες. Έχουμε δει να αλλάζουν άνθρωποι, μαγαζιά, τοπία, συνήθειες. Είναι πολύ γοητευτικό το πόσο φανερώνεται η ουσία των πραγμάτων σε έναν μικρό τόπο. Ένα κοινωνικό δίλημμα σε μια μεγάλη πόλη, γίνεται διχασμός σε ένα μικρό τόπο, η αδιαφορία αντίστοιχα γίνεται ανικανότητα και η χαρά πολλές φορές πανηγύρι. Σε ένα μικρό τόπο, η τέχνη δεν είναι μονάχα μια έξοδος, δεν είναι μια εκδήλωση, μια φτιασιδωμένη συνθήκη ή τουλάχιστον δεν πρέπει να είναι, αλλά μια τελετή,  μια άλλη επικοινωνία, μια πρόταση συνύπαρξης.

Η παράσταση αυτή γεννήθηκε από την ανάγκη μας να δώσουμε ένα άλλο φως στην λαογραφία των Κυκλάδων και να κλείσουμε ένα πενταετή κύκλο, παίρνοντας φόρα για τον επόμενο. Οι προηγούμενες δουλειές μας που είχανε να κάνουν με εικαστικά μονοπάτια και ηχογραφήσεις μύθων από διάφορα νησιά, μας είχαν δώσει πολύ υλικό για το παρελθόν και την παράδοση των Κυκλάδων. Τόσο που θέλαμε να το προσαρμόσουμε στην σημερινή μας γλώσσα και σε μια νέα πραγματικότητα. Μας δημιουργήθηκε έτσι, η θέληση να φωτίσουμε την λειτουργία ενός νησιού μέσα από το παρελθόν του.  Ένα πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού για την σύγχρονη αποτύπωση των νεότερων μουσείων ήταν το εφαλτήριο να γίνει πράξη αυτή η ανάγκη.

Μελετήσαμε ένα λαογραφικό μουσείο. Την αρχιτεκτονική του, την δόμηση, την λειτουργία του, τα αντικείμενα που κυριαρχούσαν στις παλαιότερες εποχές. Η πρώτη αίσθηση ήταν δύσκολη. Έπρεπε να δώσουμε στον αυτοματισμό του παρωχημένου που μας γεννιότανε, την οπτική του αναγκαίου. Και έτσι ξεκίνησε αυτό το ταξίδι.

Γεννήθηκε ένας κεντρικός ήρωας, που αφηγείται, θυμάται, παρατηρεί, εικόνες ενός νησιού και μέσα του αναζητά τον εαυτό του. Το λιμάνι, η θάλασσα, οι άνεμοι, η γη, γεννούν μνήμες από παλιούς έρωτες, ιστορίες που θα γεννηθούν, συναντήσεις και παραμύθια άχρονα.

Για να δώσουμε στο παρελθόν τον χώρο που του έπρεπε, επιλέξαμε να δημιουργήσουμε δίπλα του ένα δυστοπικό μέλλον. Παράδειγμα: για να μιλήσουμε για τις χώρες των νησιών, που συνήθως δεν είναι ορατές, δεν αναφερόμαστε μόνο στους πειρατές, αλλά και σε μια ενδεχόμενη οικολογική απειλή που θα έρθει από την θάλασσα. Και κάπως έτσι μπλέκονται οι καιροί, τα σύμβολα και εμείς, θεατές και συντελεστές στο παρόν, τοποθετούμαστε ανάμεσα σε πολλά διλήμματα και αποφάσεις.

Η παράσταση γεννήθηκε για να δώσει μια άλλη διάσταση στα νησιωτικά μουσειακά εκθέματα. Λόγω της πανδημίας, αναγκάστηκε να βγει στην ύπαιθρο και το βασικό στοιχείο της να είναι ένα κυκλαδίτικο σπίτι. Παίζοντας πάντα με το τοπίο, προσαρμόζοντας ξανά και ξανά τον χώρο της δράσης, κρατήσαμε ένα κέντρο σταθερό, όπου το ονομάσαμε νησί και αφήσαμε την Μαρία Καραθάνου να μας φέρει όσες αφίξεις και αναχωρήσεις μπορούσε. Από τα πάντα. Ακτίνες, χαρτογραφημένες διαδρομές, ευχές, νήματα, χορδές, περικλείουν τον βασικό ήρωα και φωτίζουν την λειτουργία και την ισορροπία των νησιών.

SONY DSC

Η συνάντηση μας με τον Σαμψών Φύτρο, ήταν καταλυτική. Γεννημένος στη Σαντορίνη, με την παράδοση ριζωμένη μέσα του και με την σύγχρονη ματιά του στις ομορφιές και τα προβλήματα των νησιών, μας έδωσε μοναδικό υλικό που προσπαθήσαμε να το εντάξουμε μέσα στην ερμηνεία του. Μέσα σε δεκάδες σκέψεις και ανάγκες, ήρθε ο Μάριος Τσάγκαρης να παντρέψει με την μουσική του, το μύθο του ελληνικού καλοκαιριού στις Κυκλάδες, με τη πραγματικότητα του χειμώνα που κυριαρχεί σε αυτά τα νησιά.

Τι είναι λοιπόν η νησιωτικότητα; Είναι το ιδιαίτερο φως; η φιλοξενία; οι μυρωδιές;  και η έμπνευση που σου γεννά η θάλασσα; ή μια ιδιαίτερη συνθήκη απομόνωσης, μια άγονη, δύσκολη και δυσπρόσιτη κατάσταση;

Η έρευνά μας, μας φανέρωσε πως πάντα οι τόποι έχουν όλες τις απαντήσεις μέσα τους και το μυαλό του ανθρώπου πάντα βρίσκει τρόπους να τις ανακαλύψει. Σίγουρα η γεωγραφία του κάθε μέρους επηρεάζει την ζωή σε αυτά τα νησιά, αλλά πιο πολύ την επηρεάζει η ανθρώπινη δραστηριότητα και ιδιαίτερα αυτή που δεν υπολογίζει αυτή την γεωγραφική ιδιαιτερότητα. Για να αγαπήσεις λοιπόν ένα νησί, πρέπει να αγαπήσεις και τον εαυτό σου σαν νησί.

Πέτρος Ρούσσος, Γιάννης Σιούτης