Με αφορμή την έλξη και γοητεία ενός κρυπτικού έργου, ενός έργου – γρίφου, τους «Τυφλούς» του Μωρίς Μαίτερλινκ, που ανεβαίνει απόψε και αύριο στην Πειραιώς 260 και στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών από έναν εκλεκτό θίασο βετεράνων, σαν μια «αφηγηματική σκυταλοδρομία», η σκηνοθέτις Ζωή Χατζηαντωνίου
μας μιλά μεταξύ άλλων για τα σύμβολα αυτής της παραβολής που εξελίσσεται σε ένα παιχνίδι χειρονομιών, βλεμμάτων, λέξεων και ήχων αλλά επίσης και για την «προσωρινή μνήμη» που όπως λέει «διαθέτουμε ως λαός», την «ιστορική περίοδο αργής ανακατάταξης» την οποία ζούμε, το ΟΧΙ που η ίδια ψήφισε στο πρόσφατο δημοψήφισμα και την πίστη της «ότι πρέπει να ανήκουμε πολιτισμικά στην Ευρώπη αλλά με μία κυβέρνηση σαν του Τσίπρα !».
«Το έργο ανήκει στην περίοδο του συμβολισμού. Στην αρχή η κατεύθυνση ήταν να ειδωθεί πιο πολιτικά, μέσα από ένα πιο σύγχρονο φίλτρο, περί τυφλότητας, οδηγούμενων, οδηγού, κηδεμονίας, η αρχή της Ευρώπης. Ωστόσο ο Μαίτερλινκ κινείται σε μια περιοχή περισσότερο οντολογική, κοσμολογική όπου ο άνθρωπος έχει ανάγκη να επινοεί ένα σύστημα, πολιτικό, θρησκευτικό κ.α προκειμένου να δημιουργήσει σημεία αναφοράς, να εξηγήσει τον κόσμο, να βρει ισχυρούς λόγους για την ύπαρξή του. Το κείμενο έχει επιστρέψει εκεί από όπου ξεκίνησε, ήταν αναπόφευκτο με όλες αυτές τις πολιτικές εξελίξεις. Μείναμε πιστοί στον Μέτερλινκ αλλά πλέον το φίλτρο της πραγματικότητας, της παρακολούθησης και της ακρόασης έχει αλλάξει. Μοιάζει με μια αφηγηματική σκυταλοδρομία, κειμένου, λόγου, ήχου φωνής, η αντικειμένων που έχουν οι ηθοποιοί επί σκηνής, κίνησης, της Σαββίνας Γιαννάτου και του Θοδωρή Κοτεπάνου στο πιάνο».
Οι ηθοποιοί μιλάνε για τους « Τυφλούς»
Ξένια Καλογεροπούλου «είναι κάτι άνθρωποι τυφλοί, στην κυριολεξία αλλά μπορεί και όχι μόνο , που τους έχουνε σε ένα ίδρυμα. Δεν πολυγνωρίζονται, δεν έχουν πολύ επαφή ο ένας με τον άλλον, τους φροντίζει ένας γιατρός, ένας ιερέας ο οποίος τους βγάζει και περίπατο. Τους πηγαίνει σε ένα μέρος από όπου για έναν άγνωστο λόγο αυτός χάνεται. Έτσι εκείνοι εξακολουθούν να περιμένουν ή να προσπαθούν να καταλάβουν πού βρίσκονται. Πουθενά δεν πάνε μόνοι τους. Πεινάνε, διψάνε, φοβούνται. Οκτώ τυφλοί άνθρωποι, που μοιάζουν λίγο σαν παιδάκια, και που κυρίως ακούνε, τα πουλιά, την θάλασσα, την οποία και φοβούνται, ακούνε φωνές μέσα τους, θέλουν να δουν τον ουρανό, σε μια στιγμή νομίζουν ίσως ότι τον βλέπουν ..»
Μαρία Κεχαγιόγλου «Είμαστε καταδικασμένοι σε τυφλότητα. Δεν μπορούμε να δούμε, να αντιληφθούμε τα πιο σημαντικά που μας περιβάλλουν, για αυτό και η ζωή μας είναι τόσο αγωνιώδης και μπερδεμένη. Ίσως η μόνη στιγμή να αναγνωρίσουμε κάτι, είναι όταν ο τρόμος για το θάνατο δίνει τη θέση του στον ίδιο το θάνατο».
Γιώργος Μπινιάρης « Είναι η ιστορία του ανθρώπου που έρχεται τυφλός σε αυτόν τον κόσμο και μόνο στο τέλος, λίγο πριν φύγει βλέπει λίγο φως. Καλούμαστε να είμαστε στην σκηνή με απόλυτη ακρίβεια, μουσική, κινησιολογική, εκφραστική, τονική, ρυθμική και όλοι μαζί».
Αννέζα Παπαδοπούλου « Θα πω κάτι που μπορεί να ακούγεται θεολογικό αλλά ανήκει στη φυσική. Το ξέρουμε όλοι ότι η βασιλεία των ουρανών ανήκει στο παιδί, αν βρούμε αυτήν την αλληγορία θα πάμε καλά. Τυφλός είναι αυτός που δεν έχει ακονισμένη την ακοή του στα πράγματα, στους εσωτερικούς ψιθύρους που ανοίγουν και συνεχίζουν την ιστορία της ζωής… »
Χρήστος Στέργιογλου «Όλοι οι άνθρωποι είμαστε τυφλοί γιατί δεν βλέπουμε, δεν ακούμε , άμα αρχίσουμε να βλέπουμε και να ακούμε θα είμαστε πιο καλά. Είμαστε όλοι εμείς που δεν βλέπουμε αυτό που έχουμε.. »
Χάρης Τσιτσάκης « Οι τυφλοί είναι οι άνθρωποι . Ο συγγραφέας πραγματεύεται με τα αντίθετα. Την στιγμή που βλέπουμε, δεν βλέπουμε, ζούμε αλλά δεν ζούμε, δεν ξέρουμε να ζήσουμε… αν το είχαν συνειδητοποιήσει αυτό οι άνθρωποι θα ήμασταν πιο προσεκτικοί με τις κινήσεις και τις σκέψεις μας και μπορεί να ήμασταν πιο κοντά στην ισορροπία που θέλει η ζωή».
Μηνάς Χατζησάββας «Παρόλο που μιλάμε για τυφλούς αισθάνομαι πρώτη φορά τόσο πολύ συλλογικά τον θίασο, να δουλεύουμε όλοι μαζί να εξαρτάται ο ένας από τον άλλον και στις ασκήσεις που κάνουμε με ανοιχτά τα μάτια, είδα πολύ περισσότερο τους συναδέλφους μου… το μέσα… και τους ανακάλυψα μέσω της τυφλότητας, γνώρισα τις ψυχές … τον εσωτερικό κόσμο των παιδιών που συνεργάζομαι.. »
Ο Δημήτρης Καμαρωτός που υπογράφει την ηχητική και μουσική δραματουργία και σκηνοθεσία της παράστασης εξηγεί πώς « κάθε φαινόμενο, πρόσωπο, ατάκα, είναι συμβολισμός για κάτι άλλο.. αυτό δημιουργεί μια πρόκληση θεατρικά και ταυτόχρονα έναν χώρο για τον ήχο και την μουσική… άλλωστε η μουσική είναι ένα μέσο που μπορεί να γίνει συμβολιστικό… οι άνθρωποι αυτοί είναι σε μια αναμονή που με την συμβολιστική λογική του συγγραφέα είναι η ζωή μας. Τα βλέπει με την λογική του κύκλου όπου η γέννηση και ο θάνατος είναι πράγματα συνδεδεμένα , όπου το τέλος και η ελπίδα συναντώνται και με αυτήν την λογική φτιάξαμε τον ηχητικό μουσικό κόσμο της παράστασης που είναι όλος ζωντανός».
Μάνια Ζούση
Πηγή: Αυγή
Φωτογραφίες: Εύη Φυλακτού
