«Η αρετή του ύφους της Φακίνου σχετίζεται με το διφορούμενο και τη λεπτή ειρωνεία», ομολογεί μεταξύ άλλων εξαιρετικών, στο artplay.gr, η σκηνοθέτης Μαρία Μαγκανάρη με αφορμή την νουβέλα της Μαρίας Φακίνου «Η Αρχή του κακού» που παρουσιάζεται από 6 -28 Μαρτίου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης κάθε Δευτέρα και Τρίτη. Η Μαρία δεν διστάζει να σημειώσει μάλιστα πως το ύφος της Φακίνου «σου επιτρέπει να έχεις τέτοια απόσταση από αυτό που διαβάζεις, ώστε να μπορείς, ενίοτε, να χαμογελάσεις ακόμα και στην περιγραφή του ζόφου». Και απαντά σε μια σειρά ερωτημάτων όπως τι ήταν αυτό που την έκανε να σκηνοθετήσει την συγκεκριμένη νουβέλα, ποια στοιχεία της αποτελούν ίσως μια πρόκληση για την ίδια, τι είδους αφήγηση επιχειρεί, τι την γοητεύει στο έργο, αλλά και πως έπεισε τον Χαράλαμπο Γωγιό να αφήσει για λίγο την μπαγκέτα για την σκηνή.
«Η νουβέλα της Μαρίας Φακίνου “Η Αρχή του κακού”, μου προτάθηκε από το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, ως ένα εν δυνάμει θεατρικό υλικό, περίπου ένα χρόνο πριν. Διαβάζοντάς τη, πολύ γρήγορα πείστηκα πως με ενδιέφερε ως τέτοιο: εικόνες και μουσικές ήρθαν ακαριαία στο μυαλό μου.
Η Φακίνου δημιουργεί ένα πληθωρικό σύμπαν, μέσα στο οποίο χωρούν με την ίδια εγκυρότητα πολλοί διαφορετικοί κόσμοι: η ελληνική επαρχία, η Βίβλος, η ποίηση. Αυτό που ενοποιεί τα ετερογενή υλικά, είναι το ύφος της γραφής της. H αρετή αυτού του ύφους, κατά τη γνώμη μου, σχετίζεται με το διφορούμενο και τη λεπτή ειρωνεία που το διέπει. Σου επιτρέπεται να έχεις τέτοια απόσταση από αυτό που διαβάζεις, ώστε να μπορείς, ενίοτε, να χαμογελάσεις ακόμα και στην περιγραφή του ζόφου.
Σε αυτόν τον άξονα κινείται και το ύφος της παράστασης. Η ειρωνεία, μας πήγε προς το χιούμορ (όχι όμως στην υπονόμευση). Η αφήγηση που επιλέχτηκε από τη διασκευή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κινηματογραφική. Γενικά η παράσταση προκρίνει την εικονοποιία έναντι της δράσης, το στυλ έναντι του ρεαλισμού. Θα έλεγα πως η πιο έντονη δράση συντελείται μέσω των τραγουδιών που ερμηνεύονται ζωντανά από τη Σύρμω Κεκέ και τον Χαράλαμπο Γωγιό.
Η όλη σύνθεση, θα μπορούσε να έχει τον τίτλο επαρχία.
Όσο δούλευα τη διασκευή, συνειδητοποιούσα όλο και περισσότερο πως η έννοια επαρχία μέσα μου δεν ήταν σχηματισμένη μόνο (ή κυρίως) από τις εικόνες του χωριού του πατέρα μου στη Νάξο, αλλά, εξίσου, και από τις εικόνες των ταινιών. Λέω “επαρχία” και μου έρχεται στο νου το σινεμά του Θ. Αγγελόπουλου, του Σ.Τσιώλη, του Δ.Αβδελιώδη. Αποφάσισα χωρίς ενοχές, να πάρω κάτι από αυτή την αίσθηση όπως, διαμεσολαβημένη από το χρόνο, υπήρχε στη μνήμη μου. Σε αυτή την κατεύθυνση αποφάσισα να συνεργαστώ με έντεκα ερασιτέχνες ηθοποιούς (η Σύρμω είναι η μόνη επαγγελματίας ηθοποιός της παράστασης).
Το γιατί πρότεινα στο Χ. Γωγιό, έναν συνθέτη και διευθυντή όπερας, να συνεργαστούμε στη συγκεκριμένη παράσταση, δουλεύοντας πάνω σε παλιά (και λιγότερο “καταξιωμένα”) λαϊκά τραγούδια, είναι μάλλον ακατανόητο. Το γιατί δέχτηκε, ακατανόητο εξίσου. Βέβαια μερικές φορές οι επιλογές μας είναι ψυχικής και όχι λογικής φύσεως. Όπως το βλέπω τώρα που ολοκληρώνεται, ο Χαράλαμπος σε αυτήν την παράσταση, είναι ο σωστός άνθρωπος στη σωστή θέση. Η παρουσία του, ο ήχος που επέλεξε, καθώς και οι παρεμβάσεις του στο σύνολο του έργου, καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό το τελικό αποτέλεσμα. Χαίρομαι για αυτή τη συνεργασία, όπως και για τη συνεργασία μου με τη Σοφία Σιμάκη (σκηνικά, κοστούμια) με την οποία επίσης δουλεύω για πρώτη φορά.
Ήταν πολλές οι πρακτικές δυσκολίες που έπρεπε να ξεπεραστούν προκειμένου να ολοκληρωθεί η συγκεκριμένη δουλειά. Η μεγαλύτερη όλων ήταν το να αποχωρίζομαι καθημερινά, για αρκετές ώρες το γιο μου που γεννήθηκε πριν μερικούς μήνες. Δεν μπορώ παρά να του αφιερώσω την παράσταση!»
Μαρία Μαγκανάρη
Σύντομη περιγραφή:
Μια γυναίκα καταφθάνει σε μια επαρχιακή κωμόπολη με σκοπό να συναντήσει κάποιον: τον Χορδιστή. Μια μακρά αναμονή ξεκινάει. Στη διάρκεια της παραμονής της στην κωμόπολη θα γνωριστεί με τους κατοίκους της απ’ την καλή κι απ’ την ανάποδη.
Εδώ μόνο οι άνδρες έχουν ιδιότητες. Οι γυναίκες φορούν τσόχινα καπέλα. Ένα παιδί δεν μιλά-αν και ξέρει τα πάντα. Ο Επιστάτης του υποσταθμού του ηλεκτρικού έχει έναν σκύλο που ξεπερνά κάθε ηλικιακό προσδόκιμο. Ένας βόμβος έρχεται για να μείνει. Και η απουσία της άνοιξης στην κωμόπολη θα σημειωθεί σαν συμβολική πράξη.
Ταυτότητα παράστασης:
Κείμενο: Μαρία Φακίνου
Διασκευή/Σκηνοθεσία: Μαρία Μαγκανάρη
Σκηνικά/ Κοστούμια: Σοφία Σιμάκη
Φωτισμοί: Μαρία Γοζαδίνου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ανδριάνα Χαλκίδη
Παίζουν και τραγουδούν: Σύρμω Κέκε – Χαράλαμπος Γωγιός
Συμμετέχουν εθελοντικά οι ερασιτέχνες ηθοποιοί:
Νατάσα Αγγελοπούλου, Ντίνα Αναστασοπούλου, Κώστας Ανδριόπουλος, Αλέξανδρος Ζαρανίκας, Ανδρέας Κολοκασας, Τζένη Λιαρομάτη, Γωγώ Μούλου, Νίκος Παπαχρήστος, Χάρης Σταυράκης, Κατερίνα Σοφικίτου, Σοφία Τσάνη
