Οι Δούλες «μεταμορφώνονται για να αφηγηθούν τη ζωή τους, όπως θα ήθελαν να είναι», λέει η ηθοποιός Μαίρη Χάγια με αφορμή το διάσημο έργο του Ζενέ, που ανεβαίνει με έναν αλλιώτικο τρόπο κάθε Σάββατο βράδυ
στον Χώρο Τέχνης Art63, της Γ΄ Σεπτεμβρίου 63 με τον τίτλο «Συνθήκη 97». Γιατί «με όπλο την τέχνη η πραγματικότητα γίνεται πιο υποφερτή», συμπληρώνει η Κατερίνα Κρέπη.
Κατερίνα Κρέπη: « Με όπλο την τέχνη η πραγματικότητα γίνεται πιο υποφερτή»
«Στην εποχή που ζούμε ακόμα και η λειτουργία της αναπνοής μας φαίνεται «κοπιώδης» διαδικασία. Ξεχνάμε να ανασαίνουμε και αμελούμε συνεπώς να δώσουμε κι εμείς με τη σειρά μας πνοή σε κάτι άλλο. Σ’ αυτό το σημείο, λοιπόν, έρχεται η τέχνη του θεάτρου για να αλλοιώσει το χώρο, το χρόνο και τα δεδομένα προς όφελός μας. Επιστρατεύουμε τη φαντασία για ν’ αλλάξουμε τους εαυτούς μας και χτίζουμε κόσμους εκεί που άλλοι δεν βλέπουν τίποτα. Αυτή είναι βασική αρχή όχι μόνο για τον ηθοποιό, αλλά γενικά για τον άνθρωπο. Ο νους έχει πάντα την ικανότητα να αυτοελευθερώνεται, γεγονός που επισφραγίζεται από πολλά παραδείγματα. Ο Ζαν Ζενέ δημοσιεύει μέσα από τη φυλακή το πρώτο του κείμενο, την «Παναγία των λουλουδιών», μυθιστόρημα που έγραψε στο κελί του, σε ό, τι χαρτί βρήκε. Οι φύλακες θα του το αρπάξουν κι εκείνος θα το ξαναγράψει από την αρχή. Με όπλο την τέχνη η πραγματικότητα γίνεται πιο υποφερτή. Το άτομο αναπτύσσει μια ιδιότυπη μορφή ελευθερίας στην οποία και εθίζεται. Τα πρόσωπα ταυτίζονται με τους ήρωές τους και ο ομφάλιος λώρος είναι δύσκολο να κοπεί. Ο ίδιος ο Ζενέ το αποτυπώνει άλλωστε καθαρά στις Δούλες, πάνω στις οποίες βασίζεται η παράσταση «Συνθήκη 97». Το ερώτημα λοιπόν που θέτουμε εμείς στην παράσταση είναι: αν έχει μυηθεί κανείς σ’ αυτόν τον εναλλακτικό τρόπο αναπνοής, υπάρχει περίπτωση να επιστρέψει οικειοθελώς στην πρότερη ασφυξία;»
Μαίρη Χάγια: Οι Δούλες μεταμορφώνονται για να αφηγηθούν τη ζωή τους, όπως θα ήθελαν να είναι.
«Δυο κορίτσια, δυο «τέρατα» που λειτουργούν με το ένστικτο, που «ξερνούν» αφιλτράριστα όσα σκέφτονται, χωρίς ενδοιασμούς, χωρίς αναστολές. Σε πρώτη ανάγνωση, η καταπίεση της εξουσίας. Μεταμορφώνονται για να αφηγηθούν τη ζωή τους, όπως θα ήθελαν να είναι. Η απουσία του δυνάστη από την παράσταση (πρώτη βασική παρέμβασή μας), όχι μόνο δεν λειαίνει τη σχέση εξουσιαστή-εξουσιαζόμενων, αλλά, αντίθετα, οξύνει ακόμα περισσότερο το αίσθημα της καταπίεσης που νιώθουν. Τοποθετημένη η δράση σε έναν άλλο χώρο από αυτόν του Ζενέ (η δεύτερη παρέμβασή μας), επιτείνει τη σύμβαση του «θεάτρου εν θεάτρω», πολλαπλασιάζοντας, νομίζω, τους συμβολισμούς και τα ερεθίσματα για τη ζωή όλων μας σήμερα. Τελικά, εστιάζοντας στο έργο, μιλάμε για κάτι πολύ βαθύτερο, για μια βουτιά στις μύχιες σκέψεις κάθε ανθρώπου. Μου έρχονται στο μυαλό οι στίχοι του Έλιοτ: «Μορφή χωρίς σχήμα / σκιά δίχως χρώμα / παραλυμένη δύναμη / γνέψιμο χωρίς κίνηση». Ο Ζενέ φτάνει στον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης».
*Φωτογραφία εξωφύλου: Mariana Bolano
