Κατερίνα Γιαμαλή : «Όταν η τέχνη γίνεται εξομολόγηση ξαλαφρώνει κι ο ηθοποιός κι ο θεατής»

“Η Λόλα Μπλάου είναι η ιστορία μιας αδυναμίας”, όπως λέει κι ο ίδιος ο Kreisler. Αδύναμη μπρος στον αντισημιτισμό και στην Εβραϊκή της καταγωγή, αδύναμη μπρος στην αδιάλλακτη Αυστριακή κοινωνία που παραμένει παγιδευμένη σε ένα αιώνιο χτες», εξηγεί στο artplay.gr η ηθοποιός Κατερίνα Γιαμαλή, με αφορμή την ερμηνεία της στην παράσταση «Απόψε : Lola Blau-Μιούζικαλ για μια ηθοποιό και έναν πιανίστα», του Georg Kreisler που παρουσιάζεται 4, 5, 6 και 7 Μαΐου στην Κεντρική Σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης.

«Η Λόλα Μπλάου δηλώνει από την αρχή την άγνοια της για την πολιτική και αρνείται να πάρει θέση. Δε θέλει τίποτα άλλο από το να προσφέρει στο κοινό της χαρούμενες στιγμές. Ακόμα κι όταν έρχεται αντιμέτωπη με την παράλογη συλλογική καταδίκη, παρά τις απειλές και τον εκφοβισμό, δαμάζει τους φόβους της με την ακατανίκητη επιθυμία της να γίνει “διεθνής” σταρ. Eξαιτίας της Εβραϊκής καταγωγής της -παρότι είναι Βιεννέζα, χάνει το συμβόλαιο της με το Εθνικό θέατρο του Λιντς αμέσως μετά την προσάρτηση της Αυστρίας στο Γ΄ Ράιχ το 1938, υποχρεώνεται να εγκαταλείψει τη χώρα της και καταλήγει σε διάφορα καμπαρέ της Ελβετίας. Όταν την απελαύνουν κι από κει, γίνεται δεκτή στην Αμερική όπου γίνεται διάσημη. Σύντομα όμως, συνειδητοποιεί τη ματαιότητα του “Αμερικανικού ονείρου” και με την προτροπή του παλιού της έρωτα επιστρέφει στη Βιέννη να τον συναντήσει, όπου ανακαλύπτει ότι η μεταπολεμική Βιέννη δεν είναι λιγότερο αντισημιτική ή ταξικά συνειδητοποιημένη απ’ όταν έφυγε. Μπροστά σε ένα απολιθωμένο θέατρο που συναντά στην επιστροφή της, επιλέγει πια το καμπαρέ, γιατί εκεί μπορεί να εκφραστεί χωρίς περιορισμούς και να κάνει την προσωπική της κατάθεση παίρνοντας πια ξεκάθαρα καταγγελτική θέση».

– Ποιά θα ήταν σήμερα η Λόλα Μπλάου;

«Η Λόλα Μπλάου είναι έτσι κι αλλιώς μία φανταστική ηρωίδα που επινοεί ο Kreisler αρκετά αργότερα από την εποχή που διαπραγματεύεται το έργο, για να ασκήσει μέσα από το βαθυστόχαστο χιούμορ του, μ’ έναν ανάλαφρο τρόπο, τη δηκτική κριτική του για διαχρονικά κοινωνικά και πολιτικά θέματα που αφορούσαν καταστάσεις που είχε κι ο ίδιος αντιμετωπίσει κι από τις οποίες είχε κι ο ίδιος πληγεί.

Με τα αντίστοιχα κοινωνικά και πολιτικά δεδομένα του κόσμου μας σήμερα, -προσφυγιά, πόλεμοι, διωγμοί, άνθρωποι που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους εξαιτίας των διαφορετικών τους αντιλήψεων για τη ζωή, τη θρησκεία, τον πολιτισμό-, η Λόλα Μπλάου σήμερα αντιπροσωπεύει κάθε έναν από εμάς που στέκεται αμήχανος και νηφάλιος μπροστά σ’ αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο, χωρίς να παίρνει θέση, μέχρι τα δεινά να χτυπήσουν τη δική του πόρτα.

H Λόλα Μπλάου στο τέλος φαίνεται απογοητευμένη γιατί ανακαλύπτει ότι ακόμα κι όταν η πολιτική πραγματικότητα αλλάζει προς το καλύτερο, η νοοτροπία του κόσμου και της κοινωνίας δεν ακολουθεί άμεσα αυτές τις αλλαγές. Απέχει πολύ από την αμέριμνη Λόλα της αρχής, που νοιαζόταν μόνο “να κατοχυρώσει τη δική της ταπεινή θέση στον ήλιο”,-όπως την περιγράφει κι ο ίδιος ο Kreisler. Έχει συνειδητοποιήσει ότι: ”Κάθε άνθρωπος πρέπει πάνω από όλα να προσπαθεί να απομακρύνει και να καταρρίπτει όλα εκείνα τα εμπόδια που κρύβουν τον ήλιο, τόσο για τον ίδιο, όσο και για τους συνανθρώπους του.”

Έτσι, μέσα από αυτό που ξέρει να κάνει -να τραγουδά-, με το τελευταίο τραγούδι της η Λόλα Μπλάου καθώς κάνει τον απολογισμό της, μοιράζεται με το κοινό της το παράπονό της με τη φράση: “Σίγουρα κάποιοι κάπου αλλού τραγουδούν, μα για μένα πολύ σιγανά”, και είναι σαν να παρακινεί να δυναμώσουν και να ενωθούν όλες οι αδύναμες φωνές, γιατί αυτή είναι η μόνη ελπίδα να πάψουν να υπάρχουν κάποτε παραπονεμένοι στον κόσμο αυτόν.

Σ΄ αυτή την εξομολογητική στιγμή μπορώ να πω ότι ταυτίζομαι μαζί της και νιώθω ότι όταν η τέχνη γίνεται εξομολόγηση ξαλαφρώνει κι ο ηθοποιός κι ο θεατής!», καταλήγει η Κατερίνα Γιαμαλή.